• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Tom Waits | Real Gone

Intrigerend hoe Waits keer op keer de creatieve bakens blijft verzetten.
CD, Anti/Bertus

Tekst: Dieter Craeye

Publicatiedatum: 09 oktober 2004

De bombarie rond zijn persoontje was de afgelopen tijd zo onmenselijk groot dat er nauwelijks iemand opgemerkt heeft dat iconen als U2, R.E.M. of Bob Dylan met nieuw en langverwacht materiaal (respectievelijk een single, cd en autobiografie) op de proppen kwamen. We hebben het natuurlijk over ene T.A. Waits uit Pomona, California. De kans dat u deze halftijds brave huisvader, halftijds excentriek artiest intussen menigmaal vervloekt hebt – tickets voor Antwerpen en Amsterdam waren in recordtempo de deur uit – is allesbehalve denkbeeldig. Dus valt te hopen dat ’s mans pas verschenen Real Gone (de titel kwam er op aanraden van Waits’ muze annex echtgenote Kathleen Brennan) de doorwinterde fans méér biedt dan enkel een doekje voor het bloeden.

Daarop antwoorden wij natuurlijk volmondig ja, want elke Waits-plaat (zowel zijn regulier studiowerk als zijn voor de theaterwereld bestemde composities) is telkens weer een belevenis op zich. Niet dat Tom Waits zich met bemodderde zevenmijlslaarzen halsoverkop in een hem ontoereikend muzikaal avontuur zal storten, maar het blijft fascinerend hoe hij telkens weer een hartstochtelijke wals danst met de tijdsgeest en daarbovenop creatieve bakens blijft verzetten.

Zo geschiedde ook weer gedurende het opnameproces van Real Gone. Waits hertimmerde z’n badkamer tot proeflabo, waar hij zich met de viersporenrecorder in aanslag bekwaamde tot human beatbox en zo gepatenteerde stemkunstenaars als Rahzel en Killa Kela onverwacht een flinke rechtse verkocht. Uiteindelijk trok de Meester zich terug in een (hoe kan het anders?) sjofel schoolgebouw in Yreka, Missouri, waar z’n vocale miniaturen gestut werden door de rudimentaire instrumenten van trouwe gezellen als Marc Ribot en Larry Taylor én de ex-Primus ritmetandem Les Claypool-Brian Mantia.

Op Real Gone smokkelt Tom Waits het verhakkeld vehikel waarmee hij zich in een recenter verleden (Bone Machine en Mule Variations) op slecht verlichte bluespaden waagde, in turboversnelling de 21e eeuw binnen. De primitieve blues van ‘Get Behind the Mule’ en vooral ‘Big in Japan’ bleek dus meer dan louter een indicatie te zijn voor Waits’ visie op de toekomst, al verkeert die door het hallucinante gerammel en gekletter in Waitstown eerder in staat van ontbinding. Verder experimenteert Waits kwistig met Afrikaanse en Latino-grooves (met dank aan kosmopoliet Ribot) en amuseert hij zich kostelijk met de hiphop/r&b-trucjes (het grimmige ‘Top of the Hill’ en het funky komische ‘Metropolitan Glide’) die hem vorstelijk ten berde worden gebracht door zoon Casey.

Hoewel Waits het roken en drinken heeft afgezworen, klinken zijn verroeste stembanden nog steeds alsof ze wekenlang in een dwangbuis vol bourbon resideerden. Luister naar het groezelige ‘Hoist That Rag’ bijvoorbeeld (met een excellerende Ribot op gitaar), of het door kwalijke geesten opgejaagde ‘Don’t Go into the Barn’. Andere hoogtepunten op de plaat zijn de droevige meesleper ‘How’s It Gonna End’, het al niet veel vrolijker ‘Trampled Rose’ en het aangrijpende ‘Day after Tomorrow’, waarin een empathische Waits de grieven van een door heimwee gevelde frontsoldaat reciteert (“I'm not fighting for justice / I am not fighting for freedom / I am fighting for my life and another day in the world”). De dub-reggae van het epische ‘Sins of My Father’ klokt af na meer dan tien minuten, maar geen seconde ervan werd nodeloos verspild.

Ook Waits’ lavaspuwende woordenstroom baart anno 2004 nog steeds opzien, al is die op Real Gone gedrenkt in een oase van onvervuld verlangen en ongenadige sterfelijkheid. Opvallende karikaturen als Table Top Joe, Poor Edward of The Eyeball Kid moesten dit keer echter plaatsruimen voor Paardenkop Ethel, Eénogige Myra en Jodelende Elaine (‘Circus’).

Tom Waits heeft dus nog maar eens een intrigerend meesterwerk afgeleverd, al dient het wel met de nodige voorzichtigheid behandeld te worden. Real Gone is allesbehalve een kant-en-klare hap, maar éénmaal ervan geproefd wil je alle ingerediënten tot op het bot ontleden. En nu is het aftellen geblazen...

http://www.kindamuzik.net/recensie/tom-waits/real-gone/7461/
Meer Tom Waits op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/tom-waits