• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

• dossiers
• festivals
• columns

ernaast

Neurotic Deathfest 2013: Death and Loving It

Dit weekend vindt in Tilburg weer Neurotic Deathfest plaats. Drie dagen lang death metal in alle soorten en maten. Alleen. Maar. Death. Metal. Ik vrees dat veel lezers niet echt heel enthousiast worden bij de gedachte. Jammer, maar ik kan het begrijpen. Mijn favoriete genre is het namelijk ook niet altijd geweest. Toch zie ik nu enorm uit naar het festival.

Tekst: Martÿn ter Haar

Publicatiedatum: 30 april 2013

Hoewel ik thuis vaak liever iets anders op zet, is er bijna geen livemuziek die ik liever zie en hoor. Waarom? Dat ga ik eens proberen uit te leggen, in plaats van sec wat must see-bands te tippen waarvan de meesten toch schouderophalend kennis zullen nemen. Hoe heb ik death metal leren waarderen en waarom vind ik dat je het vooral live moet zien, bijvoorbeeld op Neurotic Deathfest?

Het begint met een voorliefde voor stevige rockmuziek. Als je alleen maar naar r&b of singer-songwriters luistert, dan zou ik niet aan death metal beginnen. Voor mij - het was zo rond 1990 - begon het allemaal gewoon met mainstreamhairmetalbands als Guns n' Roses en Skid Row. Ik begon te luisteren naar Vara's Vuurwerk (de publieke omroep was zich toen nog van zijn taak bewust en had een metalprogramma) en wekelijks nam ik MTV Headbanger's Ball op video op. Zo ontdekte ik topacts van dat moment als Faith No More, Soundgarden en Pantera. Ook werd ik blootgesteld aan death metal, maar dat trok ik erg slecht. Ik hield (en houd) van muziek met een volle sound, catchy refreinen en vooral een lekkere groove. Death metal was vaak kil en blikkerig (het was ook vrij underground en dat maakte in de pre-Pro Toolsperiode nog een wereld van verschil voor hoe een plaat klonk), blonk niet uit in meezingbare hooks en ratelde vaak vrijwel zonder enige groove op topsnelheid vooruit. Hoezen met lelijke tekeningen van opengereten vrouwen erop droegen ook niet echt bij aan mijn wil tot kopen. Butchered at Birth van Cannibal Corpse is toch een plaat die je zo onopvallend mogelijk afrekent bij de kassa en dan zo snel mogelijk in het tasje schuift, als je enigszins een pretentie van goede smaak wilt ophouden.

Toch bleek er wel degelijk ook death metal te zijn die binnen mijn smaak viel. De eerste deathmetalplaat die ik kocht was Shades of God van Paradise Lost. Die had ik ontdekt via de video voor 'As I Die'. Lekkere groove, mooie melodieuze gitaarriffs, prima meeschreeuwbaar en voorzien van een stijlvolle cover. Deze plaat en de nog net iets toegankelijkere opvolgers Icon en Draconian Times zijn ideale instapplaten in het genre.

Als je het over death metal en groove hebt, dan kom je ook al snel uit bij wat misschien wel de ultieme deathmetalhit is: 'Slowly We Rot' van Obituary. Niet alleen kon die band als geen ander een smerige groove neerzetten, John Tardy laat ook horen dat goed grunten iets anders is dan monotoon wat grommen. Een andere favoriete grunter is Lars-Göran Petrov van Entombed. Meestal wordt debuut Left Hand Path aangewezen als de beste plaat van deze Zweden, maar zelf ben ik meer liefhebber van de met Motörheadinvloeden doorspekte, zwaar groovende rot-'n-roll-sound van de albums Wolverine Blues en To Ride, Shoot Straight and Spreak the Truth. Het uit dezelfde scene rond Stockholm afkomstige Dismember bracht 'Dreaming in Red', met zijn schitterende gitaarintro. De Zweedse death metal met zijn unieke gitaarsound werd sowieso een begrip. Een band hoeft tegenwoordig niet uit Zweden te komen om Zweedse death metal te spelen; het is de naam van een subgenre geworden.

Ook het op de groove gerichte Sepultura, het immens trage Cathedral en Carcass vielen in de smaak. Die laatste band zeker toen hij zich op de plaat Heartwork ontdeed van songtitels als 'Swarming Vulgar Mass of Infected Virulency' en 'Lavaging Expectorate of Lysergide Composition' naar 'No Love Lost' en een technische, melodieuze stijl ontwikkelde. Dat 'melodieus' slaat dan op de gitaren, niet op de zang. Het is belangrijk je dit te realiseren als je naar (death) metal luistert: de vocalen zijn relatief onbelangrijk, het is boven alles gitaar-muziek.

Net toen ik een beetje begon te ontdooien voor death metal, braken de duistere nü-metaltijden aan. Korn, Limp Bizkit en aanverwanten jaagden me weg van de metal. Ik luisterde jaren nauwelijks nog naar het genre. Ik dacht eerlijk gezegd dat ik het ontgroeid was, maar het bleek gewoon om een collectieve artistieke dip van ongekende proporties te gaan. Overigens was ik niet de enige metalhead die onderdook. Sommigen opteerden voor drum 'n' bass of hiphop, ik ging voor de stonerrock. Datzelfde gold ook voor een aantal bands: Entombedsongschrijver Nicke Andersson begon The Hellacopters en Carcassgitarist Michael Amott Spiritual Beggars (waarmee hij onlangs nog op Roadburn stond.)

Behalve naar dat soort Roadburnbands, luisterde ik ook veel naar garagepunk. Dit was de tijd van het label Crypt met Oblivians en Jon Spencer Blues Explosion. Er lijkt geen link met death metal, maar zo leerde ik wel rauwe productie waarderen en het begon me te dagen dat je het imago van bijvoorbeeld Cannibal Corpse eigenlijk net zo moet zien als dat van The Cramps: over the top humour.

Dankzij een garagepunkband luisterde ik uiteindelijk voor het eerst in tijden ook weer naar metal: bij KindaMuzik was een recensie-exemplaar binnengekomen van Made Me Do It van de Zweedse metalband The Haunted, die ik verwarde met de Amerikaanse garagerockers The Horrors. Het bleek een goede plaat, in lijn met Heartwork van Carcass. Vanaf dat moment ben ik langzamerhand weer steeds meer metal gaan luisteren.

Eerst sporadisch en dan vooral bands die wat avontuurlijker waren en duidelijk minder 'metal'-metal: dingen als Khanate en Dillinger Escape Plan. Vanaf Dillinger Escape Plan is het nog maar een kleine stap naar technische deathmetalbands als Wormed, Defeated Sanity, Decrepit Birth en Pig Destroyer die op deze editie van Neurotic Deathfest staan. Via de nodige kronkelwegen is er zelfs een link met mensen als Ornette Coleman en Igor Stravinsky (dit zonder deathmetalbands nu meteen in dezelfde categorie te willen plaatsen), wier muziek toentertijd ook vaak als herrie werd beschouwd en nog steeds de meeste mensen niet aanspreekt bij eerste beluistering. Er is echter een groot verschil: waar veel mensen de fout bij zichzelf leggen als ze Coleman of Stravinsky niet meteen bevatten, daar serveren ze bands als Pig Destroyer of Wormed al snel af als 'geen muziek' of 'teringherrie'.

Niet alleen voor technisch geweld, ook voor de vette grooves kan je deze editie van NDF prima terecht, dankzij onder meer Exhumed, Unleashed (scenegenoten van Entombed en Dismember), het door Pantera beïnvloede Decapitated en het Nederlandse Centurian. Ons land heeft een levendige deathmetalscene en optredens van Nederlandse bands horen vaak bij de hoogtepunten van het festival.

Ook oude helden zijn aanwezig. Carcass is de headliner en Gregor Mackintosh, de gitarist achter al die fantastische riffs en solo's in mijn eerste deathmetalliefde Paradise Lost, komt met zijn project Vallenfyre. Ook zal de band die het genre zijn naam gaf met de song 'Death Metal', Possessed, acte de presence geven, net als culthelden Repulsion en Incantation. Allemaal bands waarvan ik destijds niet wist van hun bestaan en als ik het al had geweten had ik waarschijnlijk niet door de primitieve productie (die ik nu geweldig vind) heen kunnen luisteren.

Het meest kijk ik echter uit naar Immolation, ook een band die ik destijds gemist heb. Deze band uit Yonkers, New York koppelt slepende duistere grooves aan majestueuze melodieën en fantastisch muzikantenschap. Gitarist Robert Vigna is niet alleen degene die dit alles bedenkt, hij voert het ook op een manier uit die geweldig is om naar te kijken. Niemand speelt zo fysiek gitaar als hij (zie video).

Hopelijk is inmiddels duidelijk dat death metal niet allemaal één pot nat is. Dit betekent ook dat zoals op elk festival er ook op Neurotic Deathfest bands zijn die me minder aanspreken. Poep-en-pieshumor is niet mijn ding en dus heb ik net zo weinig met Rectal Smegma en Cock & Ball Torture als met There's Something about Mary. Ook de redneck-slam metal van het Texaanse Devourment - enige doel: een zo groot mogelijke moshpit - is aan mij als sikstrijkende muzieknerd niet echt besteed. Er is ook altijd die ene band die iedereen geweldig vindt, behalve jij. Voor death metal is dat in mijn geval Death. Een van de grondleggers van het genre en algemeen beschouwd als maker van een stel essentiële platen, maar ik heb ze altijd klinisch, blikkerig en op de verkeerde manier prog gevonden. Bovendien trok ik de stem van Chuck Schuldiner niet. Dat laatste zal op NDF helaas geen probleem vormen, want Schuldiner is veel te jong overleden aan een hersentumor. Oud-bandleden zullen onder de noemer Death to All de muziek levend houden en geld inzamelen voor Amerikaanse muzikanten met financiële problemen door ziekte.

Kijk, lang haar staat mij niet en een camouflagebroek in kisten, gecombineerd met een XXL-T-shirt met een opengereten lijk op de voorkant en 'Fuck Jesus in the Ass with a Chainsaw!' op de achterkant staat niemand. Voor je street fashion-reportage moet je (jammer genoeg) niet naar NDF gaan. Voor de muziek wel. Dat merk je het beste als je na drie dagen Neurotic Deathfest voor het eerst weer naar een concert gaat van een of ander gehypet indiebandje. Het publiek staat als aan de grond genageld, de muzikanten kunnen nauwelijks hun instrumenten vasthouden en alles is vooral slooooom.

Allemaal gaan dus. Er zijn nog kaarten, ook voor losse dagen als je drie dagen niet aandurft.

http://www.kindamuzik.net/achtergrond/neurotic-deathfest/death-metal-ook-voor-jou/23958/
Meer Neurotic Deathfest op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/neurotic-deathfest