• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Yo La Tengo is klaar met gitaargeweld

Yo La Tengo is alweer toe aan zijn dertiende plaat, getiteld Fade. Het is een interessant nieuw album waarop overduidelijk minder ruimte is voor lang uitgesponnen noisestukken of experimenten, zoals eerder op Summer Sun en And Then Nothing Turned Itself Inside-Out. Je zou het haast braaf kunnen noemen, voor Yo La Tengobegrippen. Gitarist Ira Kaplan vertelt over de totstandkoming van de plaat.

Tekst: Lisa de Jongh

Publicatiedatum: 19 januari 2013

Als KindaMuzik aanschuift bij Ira Kaplan, gitarist en oprichter van het 25-jarige instituut Yo La Tengo, heeft orkaan Sandy net New York en omstreken getransformeerd tot rampgebied. De buurt waar Kaplan vandaan komt, Hoboken, is een van de zwaarst getroffen wijken. "Het is moeilijk om van de afstandsbediening af te blijven. Ik wil continu CNN kijken", zegt hij. Zijn vrouw en drummer Georgia Hubley, waarmee hij in de jaren tachtig Yo La Tengo oprichtte, is op moment van spreken in het appartement in Hoboken. "Wij wonen op de tweede verdieping, dus over mijn huis en familie maak ik me geen zorgen. Ook niet over de bandbus of mijn auto, dat zijn maar 'gewoon dingen'. Waar ik echt van wakker lig zijn mijn gitaren, die op de eerste verdieping zijn gestald. Ik vrees het ergste", zegt Kaplan.

Kalm
Toch lukt het hem om zijn zorgen over het thuisfront even aan de kant te schuiven. Er is immers genoeg te bespreken; een splinternieuw album, drie jaar na het goed ontvangen Popular Songs. Yo La Tengo laat zich op het nieuwe album Fade bovendien van een opvallend kalme kant zien. Een van de redenen hiervoor is wellicht het veranderen van producer. De Amerikaanse band nam al zijn platen op met Roger Moutenot - iemand die de groep inmiddels door en door kent en nooit van diens zijde is geweken. Dit keer koos het echtpaar Kaplan en bassist James McNew echter voor een nieuwe naam: John McEntire van de uit Chicago afkomstige postrockband Tortoise. "We zijn al meer dan twintig jaar bevriend met John, maar hadden nog nooit een album met hem opgenomen. Zijn eerdere werk, waaronder met Bright Eyes en Teenage Fanclub, was voor ons een reden om met hem aan de slag te gaan."

Noise
In de kwart eeuw dat Yo La Tengo actief is, heeft de groep verschillende stijlen laten horen. Het meest berucht zijn echter de lang uitgesponnen noisenummers, met als absoluut hoogtepunt het explosieve lied 'And All the Glitter Is Gone' dat zomaar zestien minuten doorraast. Kaplan, in sommige kringen opgehemeld tot een van de meest onderschatte gitaarhelden van de afgelopen twee decennia, is de aanrichter van het gitaargeweld in Yo La Tengo. "Ik houd van noisy nummers, wie niet? Het beste is dat ene moment in een nummer, waarop je voelt dat het nog uren door kan gaan. Dat het eigenlijk niet uitmaakt hoe lang zo'n nummer nog duurt", vertelt hij. "Maar je moet het niet forceren. Die lange nummers ontstaan altijd vanuit een korter idee. Neem het nummer 'Ohm', dat was eerst ook drie minuten korter. Je jamt en experimenteert en komt dan tot de conclusie dat wat extra effecten het lied alleen maar beter maken."

Voor Kaplan zijn die ellenlange distortionklanken echter niet noodzakelijk. Integendeel. "In 1997, vijftien jaar geleden, kwam ik voor het eerst een stuk in een nummer tegen waarin ik iets miste. Mijn distortionpedaal loste dat probleem op: ik maakte er gewoon een ongecontroleerd, lawaaierig outro van. Ik realiseer me nu dat het misschien een logische oplossing is, maar niet de beste. Was ik toen niet gewoon een beetje lui in mijn werk? Ik los het nu liever op met krachtige teksten en verhalen of juist een minimaal gitaargeluid", aldus Kaplan. Fade is voor hem een frisse en nieuwe kans, met hints naar I Can Hear the Heart Beating As One uit 1997. "Het is voor ons onmogelijk om in herhaling te vallen", vertelt de gitarist. "Je geluid kan overeenkomen, zoals Summer Sun dat deed in vergelijking met eerder materiaal, maar identiek wordt het nooit. Op plaat niet, en live niet".

Live
En inderdaad: als er één band is die zoveel mogelijk uit liveshows haalt, is het Yo La Tengo wel. Bijvoorbeeld met zijn veelbesproken Freewheelin' shows, waarbij de band met een echt rad-van-fortuin het publiek de setlist liet bepalen. Of als live soundtrack bij filmvertoningen, of zelfs in de vorm van Q&A-sessies waarbij de bezoekers tussen de nummers door hun vragen mochten stellen. De mogelijkheden zijn oneindig, weet ook Kaplan. "Die dingen ontstaan net als liedjes. Uit een moment van inspiratie en creativiteit, niet omdat we er zo noodzakelijk naar op zoek zijn. Ik denk ook dat op die manier de beste ideeën ontstaan." Over de komende voorjaarsshows wil de gitarist nog niets kwijt. "Op dit moment kunnen we de nieuwe nummers nog niet eens spelen", lacht hij. "Dus eerst maar eens drie maanden repeteren, als onze repetitieruimte de storm heeft overleefd. Dan kijken we rustig wat wel en niet goed gaat. Uiteindelijk beslissen we alles pas enkele minuten voor we het podium op gaan".

Bovenste foto door Michael Lavine. Middelste foto uit het KindaMuzik archief door Jelmer de Haas. Onderste foto door Steve Gullick

http://www.kindamuzik.net/interview/yo-la-tengo/yo-la-tengo-is-klaar-met-gitaargeweld/23423/
Meer Yo La Tengo op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/yo-la-tengo