• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Mens, muzikant, kunstenaar: Polly Jean Harvey

Mevrouw Harvey is een rockster van een ander slag. Ze maakt niet alleen muziek, ze schrijft ook poëzie en ze tekent. Een dichtbundel en een boek met haar beeldend werk verschijnen dit najaar. Let England Shake, haar nieuwe plaat, is net uit. KindaMuzik spreekt met de kunstenaar PJ Harvey.

Tekst: Sven Schlijper

Publicatiedatum: 17 juni 2011

"Graag zou ik mezelf zien als een artiest of kunstenaar in de breedste zin van het woord, maar ik weet dat mijn grootste kracht ligt op het gebied van songwriting. Ik houd ervan om te dichten en te tekenen. Ook wil ik een betere dichter en tekenaar worden, maar voor nu voedt het mijn muziek op een heel positieve manier. Poëzie schrijven is niet alleen een plezierige bezigheid, het helpt me ook echt om betere teksten bij mijn muziek te schrijven. Ik wil dat ook op deze manier blijven doen, juist omdat het mijn muzikale werk zo bevordert."

Een gedicht
"Ik zal altijd schilderen en dichten. Ik ben net zo geïnteresseerd in dichters en beeldend kunstenaars als in andere muzikanten. Maar er zit een significant verschil tussen de dichter en de songwriter die teksten schrijft voor nummers. Een gedicht kan niet terugvallen op muziek of melodie om het te dragen. Het moet werken op een stuk papier en heeft niets om het overeind te houden. Teksten voor muziek kunnen juist door de muziek geholpen worden of zelfs verder vergroot worden qua emoties. Het is een totaal andere discipline voor me. Anderzijds zijn veel nummers op Let England Shake begonnen als gedichten."

T.S. Eliot
"T.S. Eliot, tja, jemig! Ik zou het een enorm compliment vinden als ik ooit in één zin met hem genoemd word. Hij is één van de weinige dichters waar ik mijn hele leven niet zonder zal kunnen. Hij is een extreem grote invloed op mijn schrijven en mijn werk in het algemeen. Hoe ouder ik word, hoe meer ik terugval op Eliot. Alles wat ik wil zeggen, heeft hij al gezegd en zoveel mooier dan ik het zelf ooit zou kunnen. Het is dat gevoel van 'thuiskomen' en hij legt zo veel warmte in z'n woorden. Het wordt gewoon nooit mooier of beter dan T.S. Eliot."

Maken versus raken
"De grootste waardering die je als dichter, kunstenaar of muzikant kunt krijgen, is dat je werk op de een of andere manier het leven, de ziel van een ander raakt. Het gebeurt niet altijd en ik weet vooraf ook niet hoe mijn werk ontvangen zal worden. Als ik aan een project werk, heb ik geen idee of mensen het goed of slecht zullen vinden. Het enige wat ik als kunstenaar kan doen, is máken. En daarna hopen dat het relevantie heeft in het leven van anderen. Als dat zo is, is dit werkelijk een geweldig gevoel. Ik kan daar echter niet op vooruitlopen. Als kunstenaar weet ik dat niet. Ik maak. De receptie volgt. Als mijn werk net zo ontvangen wordt als Eliots gedichten door mij ontvangen worden, dan prijs ik mezelf gelukkig."

Kiezen
"Voor mij heeft kiezen heel erg te maken met wat er in de wereld aan de hand is, gekoppeld aan dat wat ik als kunstenaar interessant vind, of welk instrument ik wil bespelen. De kunstenaar kiest. Ik kies mijn stem, ook op Let England Shake. Welke stem brengt deze woorden het best? Tegelijk denk ik dat ik een nummer vaak eerst zie, alsof het een film is. Ik probeer dat te vangen in teksten en muziek. Maar het is grappig dat je dit zegt, want ik denk dat het album makkelijk om te zetten zou zijn in beelden, in tekeningen of schilderijen. Toen ik een vriend tekeningen liet zien, vroeg hij meteen: 'Heb je die gemaakt toen je de plaat opnam?' En dat klopte, dus er is wellicht een correlatie, maar ze zijn niet een-op-een terug te brengen tot nummers. Voor mij is het in elk geval één geheel qua beeld, geluid(en) en muziek."

Tijd en kunst
"Natuurlijk zou ik ooit willen exposeren in de Tate Modern. Ik denk alleen dat ik daar nog lang niet aan toe ben. Voor mij is het een integraal onderdeel van mijn leven als kunstenaar, maar ik maak meer tijd, of eigenlijk héb ik meer tijd voor muziek. Het is geen side project. Als ik meer tijd had en die tijd zou investeren in dichten, tekenen of schilderen, zou ik zelfverzekerd genoeg zijn om te zeggen: 'Dit is echt goed.' Dat durf ik nu niet, want ik ben te druk met m'n muziek."

Voeding
"Het frustreert me erg dat het leven maar zo kort is. Ik kies voor de muziek, maar ik kan binnenkort ook besluiten om alleen nog maar olieverfschilderijen te maken. Het geeft me nu een enorme satisfaction om op een podium te staan en deze nummers voor mensen te brengen. Het delen van dát moment met anderen levert veel energie en inspiratie op, zelfs bij de oudere nummers. Vandaag was ik in het Rijksmuseum en daar werd ik diep geraakt door het werk van Rembrandt en Anselm Kiefer. Dat is een andere kwaliteit van 'voeding'. Ik word door deze kunstenaars op een heel andere, 'stille' manier gevoed en ze inspireren me. Als ik een geweldige rockband zie of hoor, dan barst ik juist op een bijna puberale manier."

Gesamtkunstwerk
"Als ik mijn energie er ooit aan zal besteden, ga ik dát doen. Ik focus op één ding, op één moment. Ik publiceer mijn beeldend werk en mijn poëzie als onderdelen van wat ik doe. Dat is een kwestie van gebrek aan zelfvertrouwen. Ik ben geen groot dichter. Ik ben geen groot schilder. Ik kan liedjes schrijven. Althans, dat weet ik, dat merk ik en dat hoor ik. Laten we wel wezen, ik heb alleen voor mijn muzikale werk enige waardering gekregen. De rest? Weet ik veel. Is het de naam PJ Harvey? Is het werk echt goed of totaal klote? Ik noem het dan maar veiligheidshalve een side project. Maar je hebt gelijk, dat ís het niet per se, want ik zie mijn gedichten en mijn beeldende en muzikale werk als één geheel, maar daar wordt vaak anders over gedacht. Nu jij me aanspreekt als kunstenaar, merk ik dat ik dit in alle opzichten inderdaad ben. Dat ik gewoon in alles Polly Jean mag zijn. Dat het dus geen side project is, maar dat ik een artiest ben die een Gesamtkunstwerk aflevert."

Condition humaine
"De beste dichter ooit moet T. S. Eliot geweest zijn. In mijn eigen dichtbundel zullen op de ene pagina m'n tekeningen staan en op de andere staat de tekst. Als ik een favoriet moet noemen qua beeldend kunstenaars, is dat de schilder Francisco de Goya. Hij onthult veel over de toestand waarin de mens verkeert. Daar streef ik ook naar in al mijn werk. Bij het creëren zijn we allemaal aan het 'grijpen' of 'reiken' naar iets. Ik probeer dat vooral in mijn muziek te stoppen. Men legt het te vaak persoonlijk uit, maar ik probeer een condition humaine te verwoorden. Of te verbeelden, als je het over mijn tekeningen en schilderijen hebt. Als mijn artistieke output érgens over gaat, dan hoop ik dat het de condition humaine is. Dat is waar Polly Jean Harvey als kunstenaar over gaat, in alle schakeringen: muziek, poëzie, tekeningen, schilderijen en wat dies meer zij. Ik ben een mens en ik reflecteer daarop als kunstenaar. Dat is PJ Harvey."

http://www.kindamuzik.net/interview/pj-harvey/mens-muzikant-kunstenaar-polly-jean-harvey/21735/
Meer PJ Harvey op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/pj-harvey