• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Jolie Holland is geen mooie zangeres

Jolie Holland wilde als jong meisje kunstenaar worden maar werd muzikant. Geprezen om haar eigenzinnige oeuvre en zangstijl. Een tikje gevreesd ook, omdat ze onberekenbaar in de omgang zou zijn. In een flauw Gronings zonnetje neemt Holland alle tijd voor KindaMuzik. We flaneren door de stad en bezoeken het Groninger Museum. "Kunst is belangrijk voor me, maar dat zeg ik niet hardop."

Tekst: Ronald Besemer

Beeld: Renate Beense

Publicatiedatum: 19 oktober 2014

Stipt op tijd, om één uur 's middags, staat Holland in de lobby van haar hotel in het centrum van Groningen. Zelfs op hoge hakjes is ze niet groot. Ze heeft vriendelijke gelaatstrekken en een zelfverzekerde uitstraling. Als we uitleggen wat het plan is, een bezoek brengen aan hét museum van traditie en innovatie (voorheen postmodernisme) hier in Groningen, knikt Holland. Dat weet ze allemaal al. "Zullen we dan maar?", zegt ze.

Victoria Williams
Tien jaar geleden interviewde KindaMuzik Victoria Williams al wandelend door Groningen. Een hell of a job om de kwebbelende Williams voor aanstormende fietsers te behoeden. De Texaanse Holland heeft een rustiger tempo, kenmerkend voor haar southern afkomst, en schrijdt een tikje vroom. "Victoria Williams vind ik geweldig," zegt Holland, "zij leeft zo in het moment." En later, als we het Groninger Museum uit zijn en ergens in de stad een boerenomelet eten, spreekt Holland haar bewondering uit voor de persoonlijke opvatting van het christendom die Williams erop nahoudt. Of Holland zelf gelovig is, zoals negentig procent van de Amerikanen, blijft onbesproken.

We lopen van het Kattendiep naar het Zuiderdiep, slaan ergens linksaf en vinden het Groninger Museum. We bestellen koffie op het terras en Holland praat: "Ik zing al lang maar eigenlijk zou ik beeldend kunstenaar worden. Ik kreeg op de middelbare school les van een kunstenares, die me enorm inspireerde. Ik dacht dat ik ook die kant op wilde, skipte wiskunde en kroop altijd haar klas binnen. Ze zag er cool uit, als een bohemian chick, met zwarte coltruien en enorme ringen met doodshoofden. Van haar leerde ik dat iedereen in een traditie staat en dat je die verder moet brengen. De traditie, dat zijn de kunstenaars om je heen tot wie je je op een bepaalde manier verhoudt. Uiteindelijk redde ik het niet als aanstormend kunstenaar en besloot ik te gaan zingen. Als tiener luisterde ik naar The Residents, Negativland, The Fugs, Thelonious Monk en Sun Ra. Voor Monk en Sun Ra was de traditie belangrijk. Om er je eigen draai aan te geven. Dat wilde ik ook. Het drong niet tot me door dat andere zangers niet als zichzelf wilden klinken. Ik snapte de muziekscene niet. En nog niet."

Noise
Holland klinkt als niemand. Je houdt van haar zingen of je kunt er moeilijk tegen. Wij zijn blij met haar noisy, nieuwe plaat met ronkende gitaren, maar dat geldt niet voor iedereen. Holland: "Niemand wilde dat ik deze kant op zou gaan. Iedereen zegt steeds maar weer dat ik zo'n mooie stem heb. Die verstop je toch niet onder noise? Fucking crazy. Ook muzikanten die zelf noise spelen zeggen dat." Met een hoog stemmetje: "I don't wanna play over your pretty voice. Het was moeilijk voor me om hen zover te kregen. Dus bracht ik ze allemaal tegelijk het podium op. We spelen op de plaat met twee drummers en deden elk nummer live in de studio en hadden de plaat in vijf dagen opgenomen. Zo ontstond wat ik altijd met een band wilde doen. Als je me naar de reden vraagt: ik heb geen idee waarom ik dit per se nu zo wilde."

De afstand tussen componeren en uitvoeren
Het idee dat dit een plaat is met heftige thematiek waar een noisy aanpak zou passen, verwerpt Holland. "Al mijn songs hebben zware thema's, deze plaat niet meer dan de vorige." Holland komt terug op haar zangstijl en zegt dat ze zeker van bepaalde klassieke muziek houdt, maar de zang in dit genre moeilijk verdraagt. "Dat zijn acteurs zonder soul. Trouwens, daarom haatte ik de Beach Boys ook." Te perfect? Holland: "Nee, nou misschien. Het zit me dwars als iemand die zingt de woorden niet heeft geschreven of ze gewoon niet begrijpt. Sommige teksten bij de Beach Boys en andere artiesten zijn psychisch gestoord. De afstand tot de vertolking is gewoon te groot en niet geloofwaardig." Holland heeft het niet alleen over covers. "Elke keer als iemand iets zingt, is dat een cover, vind ik. Behalve een rapper die improviseert. Omdat je niet componeert op het moment dat je zingt. Je staat het altijd na te doen. Hopelijk leg je er de energie in van de compositie."

Bob Dylan zei eens dat hij terugdenkt aan een het moment waarop hij een liedje schreef als hij het voor de zoveelste keer live moet gaan zingen. "Echt?" vraagt Holland. "Dat is aardig. Dat doe ik ook. Cool om dat te horen. Je wilt altijd vers klinken, uit die tijd. In de bijbel zou God iets zeggen wat mooi is: behold and make all things new. Zó voelt een optreden."

Folk art
Binnen in het Groninger Museum fluisteren we. Holland begint ermee, wij praten zachtjes terug. We zien werk van Jeff Koons, Andres Serrano en Keith Haring in een zaaltje met religieus geïnspireerde kunst. Kunstenaars die de traditie kennen, parodiëren of becommentariëren en zo vooruit helpen. Holland is dol op de graffitikunst van Haring. "Op de weg naar het vliegveld in New York kom ik langs een muur met graffiti van Haring en die muur is beschermd. Kunst van de straat. Dat is vreemd toch?" Holland neemt nieuwsgierig en zelfs een beetje opgewonden kennis van alles wat dit museum exposeert onder het mom van Capita Selecta II, zeg maar een 'best of'. Tekeningen uit de negentiende eeuw van Groningers ontroeren haar. Arcadische en idyllische beelden. "Folk art", meent Holland. Ze vertelt een beetje te gruwelen van folkmuziek uit de jaren zestig. Te braaf, zonder scherpe randjes. Maar als je begint over de American Anthology van Harry Smith, wordt Holland lyrisch. Dat is haar wereld.

"Ik word ziek van de huidige generatie conceptuele kunstenaars. Ik ben geen kunstzangeres. Dat is saai. Ik sta liever niet in galeries te zingen. Ik ben ook geen far-out jazzzangeres. Ik probeer alleen te communiceren. Al die kunstenaars die rechtstreeks uit kunstopleidingen komen, gênant vind ik. Warhol en Haring waren working class-kunstenaars. Daar heb ik iets mee. Kunst is belangrijk voor me, maar dat zeg ik niet hardop. Ik wil niet dat alleen kunstenaars en muzikanten om mijn werk geven. En ik lach me ook dood als mensen zeggen dat ze me een mooie zangeres vinden. Jij vindt dat niet hè?" Plagerig: "Zeg, vind je me geen pretty singer?"

http://www.kindamuzik.net/interview/jolie-holland/jolie-holland-is-geen-mooie-zangeres/25401/
Meer Jolie Holland op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/jolie-holland