• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

De hoed van Victoria Williams

In het restaurant van de Groningse Oosterpoort zitten Mark Olson, Victoria Williams en een jonge dame aan tafel. Vanavond spelen The Creekdippers op de Rhythm & Blues Night. Mark Olson maakte een gespannen indruk. Er is iets mis met zijn mobiele telefoon. Victoria Williams gooit stukjes kip naar een hond die haar met een scheef hoofd aan zit te kijken.

Tekst: Ronald Besemer

Publicatiedatum: 03 juli 2004

De vrolijke chaos van de optredens van The Creekdippers verschilt niet wezenlijk van hun dagelijkse leventje. In de Oosterpoort schuif ik aan voor een interview, maar voor ik er erg in heb maken ze mij deelgenoot van hun chaos. Mark legt me zijn probleem voor. Hij krijgt zijn contact niet aan de lijn, degene die moet helpen het schema voor vanavond te regelen. Om negen uur zijn ze klaar met spelen. Dan moeten The Creekdippers meteen op de trein van Groningen naar Brussel en van daaruit met het vliegtuig naar Dublin. De onbekende dame vraagt waar je 's avonds telefoonkaarten kunt kopen in Groningen. Victoria zegt sip dat ze haar hoed in het hotel heeft laten liggen.

Wandeling
Wil ik mijn interview met Victoria Williams nog meemaken, zoveel is duidelijk, dan zal ik me hier eerst verdienstelijk moeten maken. Mijn mobieltje lost in elk geval het probleem op met het contact in Brussel. Dan die hoed nog. Gelukkig ken ik het Groningse hotel waar The Creekdippers hebben overnacht. Daar zou ik met Victoria naartoe kunnen en dan onderweg het interview doen, stel ik voor. Victoria is meteen enthousiast. Mark gaat akkoord, als we beloven met mijn auto heen en weer te rijden. Victoria mag niet te veel belast worden. Ik heb geen auto. We beloven Mark dat we de heenweg lopen en dat we bij het hotel een taxi terug nemen.

Multiple Sclerose
Dit gezelschap debuteerde in 1997 met de cd The Original Harmony Ridge Creekdippers, het eerste levensteken van Mark Olson sinds hij twee jaar daarvoor de gevierde alternative country-formatie The Jayhawks verliet. Met die band maakte hij twee monumentale platen, Hollywood Town Hall (1992) en Tomorrow the Green Grass (1995). Zijn vrouw Victoria Williams geniet in Nederland enige cultstatus, maar is in de VS aanmerkelijk bekender. Zij was verbonden aan het befaamde Atlantic-label. Loose (1994) had haar grote doorbraak moeten worden, maar bleek iets te moeilijk voor de massa. Tijdens een tournee met Neil Young kreeg zij fysieke klachten. Diagnose: Multiple Sclerose (M.S.). Daarop nam een indrukwekkende rij artiesten liedjes van haar op voor de mooie benefiet-cd Sweet Relief. Mark Olson verliet The Jayhawks mede om voor zijn vrouw te kunnen zorgen wanneer dat nodig was en om samen muziek te maken. Victoria houdt er nog steeds een solocarrière op na, met als voorlopig hoogtepunt Musings of a Creekdipper (1998).

Levensgevaarlijk oversteken
Met stevige laarzen onder haar groen geruite rokje beent Victoria de zij-ingang van de Oosterpoort uit. In tegenstelling tot haar echtgenoot vindt ze dat ze juist beweging nodig heeft. Het is bovendien prachtig weer, zo'n dag waarop niks boven Groningen gaat. Om mij te concentreren op het gesprek, de looproute in de gaten te houden en, naar later blijkt, de zangeres met de donkere zonnebril enkele malen voor levensgevaarlijk oversteken te behoeden, laat ik mijn recordertje meelopen. "Zo'n machientje als jij daar hebt, gebruik ik ook," zegt Victoria. "Daar componeer ik mee. Ik schrijf wel in kladblokjes, maar vaak ontstaan muziek en teksten tegelijkertijd en dan ben ik blij als het apparaatje meeloopt."

Je songs klinken alsof je ze zo uit de lucht plukt. Ga je gewoon zitten spelen met de wetenschap dat de recorder meeloopt en hoor je achteraf wel wat het is?
"Ja, dat is simpel gezegd, maar zo simpel is het vaak. Behalve dan dat ik me achteraf juist druk maak of we een taperecorder aan hadden staan." Fluisterend: "Ik wou dat ik de muziek uit mijn dromen kon opnemen."

Je droomt muziek?
"Ja! Als ik wakker word, zeg ik tegen mezelf dat ik die nooit zal vergeten, maar ze is weg voor je het weet."

We zijn benieuwd hoe het met je is, maar ik weet niet of je daarover wilt praten.
"Vraag wat je wilt. Natuurlijk wil ik er over praten. Mijn ziekte is iets waar ik elke dag mee leef. Ook nú. We zijn lekker aan het wandelen, maar ik realiseer me meteen dat dit goed voor mijn lichaam is, want ik heb die beweging nodig. Ik word stijf als ik veel zit."

Je bevindt je met de Creekdippers in een lange en ongetwijfeld vermoeiende tour.
"Ik heb de hele dag geslapen. Je bedoelt of het verstandig is om te doen, dat toeren? Oh nee. Nou ja, ik weet het niet. Het enige dat ik weet is dat ik verschrikkelijk graag optreed. En ik denk dat musiceren echt goed voor mij is. Mijn standpunt is dat ik moet spelen zolang ik dat kan. Als ik straks op het punt kom dat ik niet meer kan spelen, sta ik er niet vrolijk voor. Zolang ik in staat ben om dingen te doen, moet ik ze ook doen."

Je hebt je manier van spelen wel aan moeten passen.
"Ik speel nu met open tunings. Daarom gebruik ik de tres veel, dat is een Cubaans instrument. Ik bespeel het op bijna alle nieuwe nummers."

Verder is je fysieke staat stabiel?
"Vlak voor we vertrokken voor deze tournee had ik een slechte periode. Er kwamen verpleegkundigen aan te pas om mij weer op de been op te krijgen en te laten lopen. Nu gaat het wel, geloof ik. Elke dag neem ik een injectie met het medicijn Copaxon. Ach, iedereen heeft iets van tijd tot tijd. Everybody hurts, right?"

In Amerika zijn dingen anders geregeld dan hier. Ben je inmiddels goed verzekerd?
"Ik heb een verzekering maar loop het risico er in december uitgegooid te worden. Driehonderd dollar per maand ben ik kwijt aan de verzekering en daarnaast nog tweehonderd dollar per maand voor mijn medicijnen. Had ik die verzekering niet, dan betaalde ik duizend dollar per maand aan medicijnen. Daar kun je een flink huis voor huren. Mijn lichaam is een huurhuis, zo voel ik het een beetje. Aan het begin van deze tour raakten mijn medicijnen zoek. Voor het eerst in vijfeneenhalf jaar zonder dagelijkse injectie. Gisteren kreeg ik het pas weer terug. Ik maak het goed, behalve dan dat het voelt alsof ik de hele tijd hartaanvallen krijg! Alleen heb ik nog nooit een hartaanval gehad, dus ik weet het niet eens zeker."

Jullie laatste plaat Political Manifest is uitgesproken anti-Bush, vooral vanwege de Irak-politiek. Vreemd genoeg geen woord over de stand van de Amerikaanse volksgezondheid.
"Mee eens! Ik wist helemaal niet dat wij een politieke plaat gingen maken. Op een dag kwam Mark met al die songs aan en stelde hij voor dat ik er iets uit de Bijbel bij zou zingen. Die hoef ik maar op te slaan en meteen kan ik eruit zingen. De eigen nummers zijn dus allemaal van Mark. Ik zou graag iets over de medische situatie in Amerika gezegd hebben. Op internet heb ik er wel uitspraken over gedaan. Ik ben behoorlijk uitgekeken op het Amerika van nu. Het gaat er walgelijk aan toe." Stilte. "Hé, wat is dat voor een gebouw?"

Dat is je hotel.
"Dat was makkelijk te lopen." Op samenzweerderige toon: "We kunnen best terug lopen, denk je ook niet? Ik heb toch geen geld bij me voor de taxi waar Mark het over had."

Ik wel.
"Toch kunnen we best lopen. Het was helemaal niet zwaar."

Jij moet het zeggen, jij moet over anderhalf uur optreden.
"Fietsen vind ik ook fijn. Je kunt overal fietsen huren in Nederland. Dat heb ik in Amsterdam gedaan." Victoria maakt brede gebaren met haar handen, alsof ze een fietsstuur vasthoudt. "Kijk, zó reed ik rond."

Ja, zo gaat dat hier.
"Enig!"

Mark vroeg me of ik je met mijn auto wilde brengen. Amerikanen denken dat iedereen een auto heeft. Maar wij reizen met de trein en de fiets.
"That's the way to go man! Ik ben zo dol op Amsterdam."

Nog even over de tournee. Waarom maak je ze zo lang en vermoeiend voor jezelf?
"Deze is niet zo zwaar als de vorige. Ditmaal hebben we meer vrije dagen tussendoor. Het probleem daarvan is dat we geen geld verdienen als we niet spelen en wel gewoon 's avonds een hotel moeten hebben."

Ik dacht dat die vrije dagen er voor jou rust waren.
"Daarom hebben we ze ingepland inderdaad. En nu hoor ik ze zeuren dat we erop toeleggen vanwege al die vrije dagen."

Je hebt een grote band tegenwoordig.
"Te groot, maar niet zo groot als aan het begin van de tour. Momenteel zijn we terug bij de kern van vier mensen. Onze trompettist en pedal steel-speler zijn afgehaakt. Ze zijn naar huis gegaan. Joshua (Grange - RB) was al maanden aan het toeren toen hij bij ons aanhaakte. Hij wilde graag naar huis. Birdy (Jon Birdsong - RB), de trompettist, woont in België en zit in een Braziliaanse band die zelf aan een grote tournee begint."

We zijn aangekomen bij het Hanzeplein, waar de ingang van het hotel is. Victoria krijgt een pasje van de kamer waar zij overnacht hebben. Ik stel voor dat ik beneden even op haar wacht. Daar wil ze niks van weten. Ik moet gewoon mee en ondertussen kunnen we verder praten. Als de deur van de kleine lift achter ons sluit, staan we een beetje lullig tegenover elkaar. "Continue the interview please," zegt Victoria.

Nooit weten we wat we van je kunnen verwachten. Wat dat betreft is dit interview even spontaan en bizar als je optredens.
"Onze optredens zijn heel echt, onze presentatie is niet anders dan ons werkelijke leven is. Altijd duikt er wel iets vreemds op."

Je geeft het publiek de indruk dat men bij jullie in de huiskamer zit. Een gevoel trouwens dat ook veel van je platen oproepen.
"Dat klopt wel. Alleen toen ik voor een grote platenmaatschappij werkte, was het veel strakker georganiseerd. Sinds ik met Mark werk…" Ze maakt haar zin niet af, maar begint te prutsen met het hotelpasje.

Gebreid hoofddeksel
Victoria heeft de deur van de hotelkamer geopend en stapt als een kwaaie moeder de ruimte binnen. "Waar hang jij uit?" Fluitend loopt ze naar het riante bed. "Kom daar toch eens uit!" Ze tilt het kussen op en een wit, gebreid hoofddeksel komt tevoorschijn. "Moet je zien hoe vies je bent, dat krijg je van al die treinreizen," zegt Victoria. Dan tegen mij: "Moeten we nog meer meenemen?" Ik wijs naar wat fruit op een tafeltje en vraag of Marks telefoonkaart ergens rond kan slingeren. "Die ken ik niet hoor. Laat me de kamer nog even goed bekijken." Victoria stapt de badkamer in. Na enkele seconden klinkt er een woest gegil. "Kijk nou, hoe heb ik al deze rotzooi kunnen vergeten! Tandenborstel, tandpasta en mijn tubes inkt." Kauwend op de druifjes die op de tafel lagen, stapt Victoria weer bedaard op me af met de spullen. "Ik kan ze in die buitenzakjes van je rugzak doen. Anders zitten straks al je spullen onder als de inkt gaat lekken." Ik informeer of er verder niks vergeten is. "Alleen dit," zegt ze en tilt een bijna lege fles melk van een stoel. "Just leave it, right?" We stommelen naar buiten. In de lift naar beneden staat ze met een brede grijns tegenover me, de hoed op haar hoofd. Ik probeer het gesprek zo goed en kwaad als het gaat weer op te pakken.

Je laatste cd Sings Some Ol' Songs bevat alleen covers. Kom je nog wel toe aan nieuw, eigen werk?
"Dat wil ik wel. Mark heeft de Creekdippers helemaal overgenomen. Nu heb ik het gevoel dat ik weg moet wezen en mijn eigen dingen moet gaan doen. Toen Mark besloot dat de laatste plaat klaar was, stond er niet één nummer van mij op. Ik wees hem erop dat we met The Creekdippers drie maanden in Europa hadden getoerd en twee in Amerika en dat ik dus voornamelijk zijn nummers heb staan spelen. Ik wil ook eigen nummers kunnen zingen op het podium."

Zeker dat je niet met een taxi terug wilt? Hier kunnen we er één nemen.
Victoria trekt een lelijk gezicht. "Ben ik op tijd terug denk je? Mooi. Ik heb de beweging nodig. We gaan lopen."

Mark lijkt een beetje nerveus. Hij maakt zich ook zorgen over de trip van vanavond.
"Het is een vreselijk plan. Het was mijn idee om vanavond naar Ierland te gaan, zodat we daar morgen kunnen spelen. Daarom heb ik de hele dag alvast geslapen. Het was een fijn hotel."

Is het je opgevallen dat Mark hier bekender is dan jij? Dat lijkt in Amerika andersom.
"Mark is geliefd hier hè? In Amerika is Marks band The Jayhawks ook behoorlijk bekend. Moet je nou zien, heb ik al die druiven opgegeten! Ik heb jou er geen aangeboden."

Op Blue Highways kondigde men jullie aan als Mark Olson and The Creekdippers. Maar na jouw indrukwekkende optreden werden jullie afgekondigd als Victoria Williams and the Creekdippers.
"Is mij niet opgevallen. Dat is heel aardig van ze. Vonden ze onze show goed?"

De kritieken noemden bijna allemaal The Creekdippers één van de hoogtepunten van het festival. Juichend: "Hoera!"

Maar wat doen The Creekdippers op een rhythm & blues-festival?
"Dat is mijn kant van het verhaal. Ik ben opgegroeid met de blues. Vroeger speelde ik gitaar bij Raymond Blakes, een grote, zwarte man in Louisiana. Ik denk dat ik ook wat Louisiana-stuff ga spelen vanavond. Sure I will! Het slechte nieuws is dat ik onze nieuwe nummers niet kan spelen, vanwege problemen met de tres."

Mark weet hiervan?
"Dat kan hij niet weten, want hij was niet in de zaal." Met zachte stem: "Toen ontdekten we dit geheim. Wel sneu. Ik zei dat ik de tres mee wilde nemen als we het op deze tournee met minder instrumenten moesten doen. Maar de tres misdraagt zich enorm."

Mag ik je vragen of jullie nog in Joshua Tree, Californië wonen?
"Dat klopt. Een te warme omgeving voor mij, met mijn M.S.. Daarom gaan we in de zomer op tournee, dan kan ik eraan ontsnappen. Dit is bij ons een heet hangijzer. Ik ben op zoek naar een huis ergens waar het weer veel koeler is. Alleen in de winter is het goed bij ons."

Dan moet je naar het noorden, naar Seattle wellicht?
"Dat zou mooi zijn, maar Seattle is te duur. Het huis waarin we nu wonen, in de woestijn, hebben we in de goeie tijd gekocht, dat was betaalbaar."

Dan kun je het met goede winst verkopen..?
"Maar ik wil het niet verkopen! Dat is het 'm ook."

Het lijkt erop dat je acceptatie van de situatie waarin je je bevindt iets achterloopt. Je hebt een probleem met de hitte…
"…oh that's bad. Heb je mij wel eens gezien als ik oververhit raak op het podium? Dat ziet er belachelijk uit. Als ik het zo heet krijg, dan vergeet ik zelfs de tekst van een liedje."

Toch vreemd dat je in die hitte blijft wonen.
"Vind ik ook!"

En dat je misschien te laat beslist om er weg te gaan, dat je die beslissing voor je uit schuift.
"Vreselijk. Dat doe ik al zo lang. Voor deze tour zei ik nog tegen Mark dat ik het land niet zou verlaten voordat ik een goed huis heb om naar terug te keren. Ergens waar het koel is. Hij wil wel verhuizen naar Minneapolis."

Jij niet?
"Ach, ik moet er maar heen ook. Ik weet het niet. Lange tijd was het onbespreekbaar om naar Minneapolis te gaan. Mark komt er vandaan. Hij werd altijd droevig als we er waren. Zijn verleden daar zat hem dwars. Maar het lijkt erop dat hij daar nu overheen is. Dus ga ik mee naar Minneapolis. Ik ben graag ergens waar veel mensen zijn en waar je makkelijk kunt optreden zonder dat je er veel voor moet reizen zoals wij nu doen."

Kun je met Prince spelen.
"Hahaha. Ik heb met hem gepingpongd. En Wendy en Lisa ken ik, zij spelen mee op een van mijn platen. Lieve mensen. 'The Train Song', funky nummer."

We zijn bijna bij de Oosterpoort.
"Heb ik je eigenlijk wel ergens op geantwoord?"

Ja hoor. Nog één ding: je noemde je lichamelijke beperking eens een interessant gegeven, omdat die deuren voor je opent en je op plekken brengt waar je anders niet zou komen. Wat bedoelde je precies?
"Ik denk vooral aan de stress. Fysieke en mentale spanning is zo slecht voor de ziekte. Dat moet je vermijden. Ik kan mezelf ook wel voor mijn kop slaan als ik een verkeerde noot raak, maar dat is gewoon niet goed vanwege de stress. Dus speel ik stug door. En lach ik een beetje om mezelf. Daarnaast is mijn geloof in God sterker geworden. Eerder geloofde ik ook al, maar toen dacht ik dat God je toch niet meer zou geven dan je aan zou kunnen."

Mark Olson aan de Nescafé
Als we langs het hek van de Oosterpoort glippen, zien we Mark Olson buiten bij de zij-ingang zitten. "Hallo," roept hij. Zal hij nog vragen of met de taxi zijn gekomen? Victoria, die samenzweerderig deed over teruglopen en geen taxi wou nemen, geeft me geen enkele kans: "Mark, je raadt het nooit. We zijn het hele eind wezen lopen! Dat was goed voor me, dit was echt fijn, weer eens wat lichaamsbeweging. Had ik nodig hoor." Ik probeer in te schatten of hij dit kan waarderen. Hij lijkt opgelucht, waarschijnlijk omdat we op tijd terug zijn en Victoria gelukkig is nu ze haar hoed terug heeft. "Oh Mark, is dat espresso wat je daar drinkt?" Er staan nog een paar mensen bij. Niemand weet precies van elkaar wat-'ie hier doet. "Nee," zegt Mark met een vies trekje om zijn mond, "dit is zo'n Nescafé thing." Hij kijkt met een lelijk gezicht in zijn kopje. De bassist van The Creekdippers verschijnt in de deuropening. Victoria vraagt hem of ze nog even het podium op kan voordat de mensen binnen zijn. Hij denkt van wel. Zonder dat we er verder een woord vuil aan maken, eindigt het interview met Victoria hier.

Gedonder
"Ga jij maar vast naar binnen," zegt Mark tegen zijn vrouw. "Wij blijven nog hier nog even zitten." Ik zet mijn recordertje uit en ga ook op een van de betonnen treetjes zitten. Marks sigaret trilt een beetje in zijn hand. Ik vraag hem hoe het gaat. Hij ziet dat ik mijn opnameapparaat opberg. Hij kijkt een flink eind de verte in, trekt aan zijn sigaret en zegt dat ik gezien heb wat voor gedonder het allemaal is. Om alles te regelen in zo'n tour. En als je dan geen contact kunt krijgen met mensen. Hij zucht. "Eigenlijk wil je alleen aan de muziek denken," zegt hij. Het dringt tot me door wat een geweldige moeite deze man zich getroost om tenminste zijn vrouw buiten alle zorgen te houden - zij is nu in de zaal in de weer met haar pedalen, waarmee ze het regelmatig aan de stok heeft - en haar exorbitante talent en creativiteit alle ruimte te geven.

Poen
Wat is dat dan ook voor een deal om vanuit Groningen naar Brussel te vertrekken en van daaruit 's avonds naar Dublin te vliegen? Mark grinnikt. "Het is de poen, man." Dan vertelt hij enthousiast hoe hij vanuit huis alles zo veel mogelijk van tevoren uitstippelt en hoe het hem lukt het allemaal zo goedkoop mogelijk te regelen. Al ligt zijn hart natuurlijk in de muziek. "Wij muzikanten moeten gewoon spelen. Dat is alles wat we willen: zoveel mogelijk spelen. Dat is wat we doen. Daarom regel ik deze dingen." Mijn vraag of het hem wel bevalt om volkomen onafhankelijk te zijn als band, weert hij af. Iedereen weer dat het wel eens anders is geweest voor Mark. Dan hebben we het natuurlijk over zijn periode met The Jayhawks, waar hij niet gek vrolijk op terugkijkt.

Jayhawks
We hebben het er niet over, of toch? The Jayhawks. Mark gaat het onderwerp nu eens niet uit de weg, zoals hij op het podium wel de oude nummers ontwijkt. "Ik speel geen nummers van The Jayhawks want ik speel nu in The Creekdippers. Dat andere deel is afgesloten voor mij." Ik werp tegen dat The Jayhawks zelf nog wel nummers spelen van Hollywood Town Hall en Tomorrow the Green Grass. "Dat weet ik," zegt hij. "Ze spelen Mark Olson-nummers en ze weten verdraaid goed dat mensen nog steeds op hen afkomen om die liedjes te horen. Eenieder kan er anders tegenaan kijken, maar ik heb geopperd dat er een soort royalty's zou moeten bestaan over het live vertolken van andermans nummers. Jezus man, al was het maar een paar dollarcent per keer. Natuurlijk een onhaalbaar idee, maar ik denk er nog wel eens aan."

Amerika is verrot
Wat je niet verwacht van The Creekdippers en Mark Olson, is dat ze zo politiek uit de hoek komen als gebeurt op de cd Political Manifest. De zanger werpt nog een vieze blik in het kartonnen bekertje Nescafé. "Amerika is verrot man. Het gaat helemaal mis. Daar word ik erg down van." Goddank krijgt het land binnenkort een nieuwe kans. John Kerry maakt op ons Europeanen een goede indruk. "Ik moet nog zien hoe het gaat lopen. Het zal er om spannen." Hij frommelt een tweede sigaret uit zijn pakje tevoorschijn. Toch liegen die teksten over Bush en Rumsfeld er niet om. Welke Amerikaanse band sprak zich een cd lang zo indringend uit over Bush' politiek? Dat zal niet iedereen in pak 'm beet small town Texas even goed kunnen waarderen. "Kan me geen zier schelen. We spelen daar zelden tot nooit. In het Zuiden spelen we toch altijd in de steden, in Atlanta, Austin en Birmingham."

Na het optreden
Tegen het einde van het optreden van The Creekdippers, waarin Victoria praat over fietsen in Nederland en de slechte stand van de Amerikaanse volksgezondheid, realiseer ik me ineens dat ik nog altijd spullen van Victoria Williams in mijn tas heb zitten. Na het optreden stap ik nog even op haar af. Ze ziet er moe uit, maar zegt vriendelijk en welgemeend dankjewel. The Creekdippers verlaten snel het pand.

http://www.kindamuzik.net/interview/mark-olson-the-creekdippers/de-hoed-van-victoria-williams/6521/
Meer Mark Olson op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/mark-olson-the-creekdippers