http://www.kindamuzik.net
ernaast
Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
De verjazzing van hiphop
Het North Sea Jazz festival wordt de laatste jaren steeds meer bevolkt door hiphoppers van allerlei statuur. En dat is eigenlijk helemaal niet zo gek, wanneer je beseft dat sinds de jaren tachtig hiphop en jazz onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. KindaMuzik geeft een overzicht van deze toch best logische samensmelting.
Tekst: Daniël Verlaan
Publicatiedatum: 30 juni 2009
Bij de muziekkanalen TMF en MTV zijn clips met halfnaakte vrouwen, grote auto's en veel bankbiljetten niet meer weg te denken. Maar met de komst van steeds grotere en bredere jazzinvloeden verandert hiphop voor een groot deel. Langzaam verdwijnt de oppervlakkige hiphopcultuur en richten mensen zich steeds meer op 'diepere' hiphop, zowel tekstueel als muzikaal.
Oermensen Guru & Premier
Het duo Gang Starr (foto links) staat aan de rand van de wieg van de jazzhiphop in 1986. Misschien zijn ze zelfs wel de baby, want rapper Guru en deejay Premier zijn een van de eerste acts die gebruikmaken van trompetten, trombones, saxofoons en violen. Met hun debuutsingle 'Words I Manifest', dat een muziekstuk van trompettist Charlie Parkers 'Talkin' All That Jazz' gebruikt, wordt de hiphop met jazzinvloeden ook bij het grote publiek populair. Dit betekent een revolutie in de gouden jaren tachtig van de Amerikaanse elektronische hiphop. Guru heeft op dit moment nog steeds zijn jazzhiphopproject: Jazzmatazz. Hij combineert op deze albums een live jazzband met rap en hiphop.
De doorzetting in de jaren negentig
A Tribe Called Quest is een hiphopgrootheid in de jaren negentig. De alternatieve aanpak van jazzinvloeden gecombineerd met intelligente teksten maakt het trio tot op de dag van vandaag erg populair. In 2007 honoreert het Amerikaanse muziekkanaal VH1 hen nog voor hun muzikale bijdrage aan de hiphop. Q-Tip, een van de drie leden van A Tribe Called Quest, gaat na het stoppen van de band solo verder. Hij brengt in 2008 nog The Renaissance uit en laat hiermee zien dat hij nog steeds meetelt als oldschoolpionier.
Met hun eigen live jazzband is US3 in de jaren negentig erg vernieuwend. De groep noemt het jazz-rap, omdat er weinig hiphopelementen werden gebruikt. Met zelden een harde beat en vrijwel geen synthesizers zorgt US3 nog steeds voor gave platen, waarbij de laatste Stop. Think. Run. uit 2009 stamt. Op het debuut Hand on the Torch uit 1993 gebruikt US3 veel samples van het bekende jazzlabel Blue Note. De single 'Cantaloop' is eigenlijk gewoon een sample van Herbie Hancocks 'Cantaloupe Island'.
Als je Quincy Jones' 'Soul Bossa Nova' als sample gebruikt voor een nummer heb je vrijwel meteen succes. Dat merken Dream Warriors ook, die daarmee in 1991 meteen een moddervette hit hebben in onder andere Europa. Iets gewaagder dan A Tribe Called Quest, maar tekstueel en muzikaal veel simpeler. De blazers doen het goed, maar Dream Warriors komen wat betreft het rappen niet boven het gemiddelde. De dansbare hiphop is geen eendagsvlieg, maar haalt nooit de bekendheid die andere groepen uit de jaren negentig wel krijgen.
De evolutie in het nieuwe millennium
Antwan Patton en André Benjamin vormen Outkast, een hiphopduo dat in de jaren negentig vooral bekend is door de rauwe, rustige beats en innovatieve raps. Met het vierde album Stankonia uit 2000 maakt het duo een doorbraak in de jazzhiphop. Een nieuwe benadering wordt gevormd door de mengeling van jazz, blues, funk en soul. Benjamin ontpopt zichzelf door de jaren heen tot een uitstekend tekstschrijver door zijn affiniteit met boekpoëzie. Outkast wordt hiermee een van de jazzhiphopiconen van de eenentwintigste eeuw.
"DJ first, producer second, and MC last." Madlib (foto rechts) is één van de producers die je meteen herkent aan zijn muziek. Hij heeft niet voor niks met Mos Def, De La Soul, MF Doom en Ghostface Killah samengewerkt. Zijn instrumentale Beat Konducta-albums zijn vreselijk goed en spannend door de combinatie van jazz, soul, funk en house. Madlib gebruikt vaak bijna honderd samples voor één nummer en laat deze veelvuldig terugkomen, zodat er een herhalingseffect ontstaat. Dat maakt de muziek gemakkelijk te volgen ten opzichte van het genre jazz zelf. Hij gebruikt de elementen van jazz precies op de manier om geweldige hiphopbeats te maken.
The Procussions zijn misschien wel de meest jazzgeoriënteerde act van de twintigste eeuw. Vooral het drumwerk doet denken aan het geluid van drummer Joey Baron die vaak met Stan Getz samenspeelde. Het trio breekt nooit echt door en brengt drie albums zelfstandig uit. De synthesizers en keyboards zijn kenmerkend voor de jazz-funk van The Procussions, afgewisseld met snelle raps van Mr. J. Medeiros. Deze rapper is nog steeds - erg goed - bezig na het opsplitsen van de groep in 2007.
Vers Nederlands
Ook in Nederland is de invloed van jazz op hiphop goed te horen. De laatste jaren staan steeds meer artiesten op die dit genre beoefenen. De muzikaal getalenteerde familie De Randamie bestaat uit broers Kevin, Glenn en Earl en zus Sharon, respectievelijk rappers Blaxtar, Typhoon, O-Dog en r&b-zangeres Dinopha. Typhoon, het pseudoniem voor de 25-jarige Glenn, steekt met kop en schouders boven de rest van zijn familie uit. Met het debuut Tussen Licht en Lucht uit 2007 brengt hij een plaat uit die in de Nederlandse hiphop een mijlpaal is door zijn jazz en soulinvloeden.
Kyteman bezet tegenwoordig de jazzhiphoptroon. De Utrechtse Colin Benders speelt trompet en is dirigent van zijn eigen twintigkoppige hiphoporkest. Zijn verpletterende optreden op het festival Eurosonic/Noorderslag in Groningen ontvangt veel lof en niet lang hierna brengt Benders met zijn orkest het debuut The Hermit Sessions uit. De plaat wordt met open armen ontvangen door de muziekcritici en nu beloopt Kyteman de Nederlandse trap naar de hiphophemel.
http://www.kindamuzik.net/achtergrond/va/de-verjazzing-van-hiphop/18811/
Meer VA op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/va
Deel dit artikel: