• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Neutral Milk Hotel | In the Aeroplane over the Sea

Met terugwerkende kracht een van de beste albums van de jaren negentig.
CD, Domino/Munich

Tekst: Thijs Zilverberg

Publicatiedatum: 18 september 2005

Dit album is achteraf gezien de grote afwezige in de jaarlijstjes van 1998. In tegenstelling tot Moon Safari, Mezzanine en XO werd dit pareltje niet meteen opgepikt. Toch noemt vrijwel iedereen die Neutral Milk Hotels In the Aeroplane over the Sea kent, het een van de beste en belangrijkste releases van de jaren negentig. En met 'belangrijk' doel ik op de immense invloed op een rits aan bands als The Arcade Fire en Bright Eyes. Mocht je deze plaat destijds ook hebben gemist, niet getreurd. Het succes van Franz Ferdinand heeft Domino Records genoeg opgeleverd om eens echt sterke albums uit te brengen, zij het dan in dit geval als re-issue.

Het omschrijven van de muziek van Neutral Milk Hotel is niet makkelijk. De woorden die opkomen doen vaak geen recht aan de veertig minuten vol pracht op de plaat. Het omschrijven als een mengeling van Love, The Beach Boys en Bob Dylan is correct, maar slechts van toepassing op een bepaald segment van In the Aeroplane.... Want hoe zit het met ‘Two-Headed Boy’? Misschien wel het beste nummer van de cd, en een uitstekend voorbeeld van hoe songschrijver Jeff Mangum de kunst beheerst om uit een handvol simpele akkoorden de meest prachtige muziekstukken te vormen.

Maar nergens gaan al die C’s, D’s en G’s vervelen. Dat effect wordt mooi omzeild door onverwachte overgangen, zanglijnen op het randje en een uitgebreid assortiment aan instrumenten. Naast de frontman zitten er namelijk nog twee andere multi-instrumentalisten in de band. Julian Koster en Scott Spillane hebben eveneens een grote inbreng in het geluid van de band. In ieder nummer resulteert dat wel in een stel originele arrangementen, met als één van de hoogtepunten de doedelzaksymphonie in de titelloze tiende track. Of in het acht minuten durende ‘Oh Comely’, waar Mangums stem kunstig alle bochten van Spillane’s trompet volgt.

Nog een bepalende factor in het artistieke succes van In the Aeroplane... zijn de vocalen. Net als bij de stem van Conor Oberst moet je van Mangums stemgeluid leren houden. De oneffenheid, het rauwe, is even wennen. Maar als je door die barrière heen bent zul je dat juist gaan waarderen, vanwege de passie waarmee hij zijn teksten brengt. Die emotie mag ook wel, met de cryptische en metaforische wijze waarop ze in elkaar zitten. Zo opent het album met de volgende regels uit ‘King of Carrot Flowers Part 1’: "When you were young / You were the king of carrot flowers / And how you built a tower tumbling through the trees / In holy rattlesnakes that fell all around your feet".

En zo zijn er nog tal van andere schijnbaar onbegrijpelijke frases. Het draagt allemaal bij tot de mythevorming rond Neutral Milk Hotel, dat na dit album nauwelijks meer iets van zich heeft laten horen. Aan de ene kant is dat jammer, misschien hadden ze nog wel meer platen als deze kunnen maken. Aan de andere kant zijn ze wel op hun top gestopt, en dat kunnen niet veel andere bands ze nazeggen.

Wie In the Aeroplane over the Sea hoort is na de eerste keer meteen overdonderd. Twee luisterbeurten later behoort hij tot de favorieten uit je platencollectie. En over tien jaar denk je er nog net zo over. De Forever Changes van het vorige decennium.

http://www.kindamuzik.net/recensie/neutral-milk-hotel/in-the-aeroplane-over-the-sea-10527/10527/
Meer Neutral Milk Hotel op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/neutral-milk-hotel