• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Neil Young | On the Beach

Eindelijk!
CD, Warner

Tekst: Maurice Dielemans

Publicatiedatum: 12 december 2003

Een van de opmerkelijkste gebeurtenissen in 2003: de cd-releases van het verloren vinyl van Neil Young, waaronder het achtste wereldwonder, On the Beach. Dertig jaar hebben wij gewacht op de heruitgave.
En waarom? In Shakey, de biografie van Jimmy McDonough, zegt Neil Young een bloekhekel te hebben aan compact discs. Maar wij mogen niet vergeten dat het briljante On the Beach één van de grootste commerciële flops is uit de langlopende carrière van Neil Young. Zowel de muziekmagnaten als Youngs trouwe manager Elliot Roberts hebben een release van On the Beach op cd lange tijd tegengewerkt. Ook Reactor uit 1981, een stevige maar ondermaatse rockplaat met Crazy Horse, het patriottische Hawks & Doves (1980) en het countrygetinte American Stars 'n Bars zagen opnieuw het licht in 2003.

Wij hebben het u eerder gezegd: goede wijn behoeft geen krans, maar inmiddels doemen hele generaties op die denken dat Neil Young de rockende opa van Eddie Vedder is. Welnu, beste cultuurbarbaren en andere onwetenden, Neil Young is een heuse living legend, een gitaargod voor de mensheid, één van de meest eigenzinnige talenten van het universum en een Canadees.

En net zoals het geval is met Bob Dylan en gelijkgestemden kende de artistieke levensloop van Neil Young niet louter hoogtepunten. Afgelopen jaar scheepte Young ons nog op met een monotone en vrij zinloze pretentieplaat, Greendale, en een drooglegging van de Heineken Music Hall, oftewel geen bierverkoop tijdens het akoestische solo-optreden, waarvan de exorbitante entreeprijs niet onomstreden was.

Maar laten wij ter zake komen: On the Beach verscheen in het mooie jaar 1974, nadat het toenmalige platenlabel van Young het album Tonight’s the Night in eerste instantie had geweigerd. Young had het rocksterrendom de rug toegekeerd, rouwde om de heroïnedoden, roadie Bruce Berry en gitarist Danny Whitten, crepeerde van een immense rugpijn en schreef het middenstuk van On the Beach, ‘Revolution Blues’, als een serieus eerbetoon aan de onderkende muziektalenten van seriemoordenaar Charles Manson. Neil Young zingt: “I hear that Laurel Canyon is full of famous stars. But I hate them worse than lepers and I'll kill them in their cars.”

Neil Young vertoefde toentertijd in Sunset Sound in Los Angeles en liet zijn muzikanten overnachten in het Marquis Hotel, waar ook de Everly Brothers en tal van pornosterren een kamer hadden. Ze leefden op een dieet van sterke drank en marihuana. Kortom: het waren rare tijden.

On the Beach is voor een groot deel een protestplaat. Het openingsnummer, ‘Walk On’, is bedoeld voor de muziekpers, die de depressieve doch triomfantelijke elpee Tonight’s the Night toentertijd genadeloos de grond instampten. Ook Lynyrd Skynyrd, die ‘Sweet Home Alabama’ zongen als reactie op Youngs politieke statements in ‘Southern Man’ van After the Goldrush krijgen ervan langs.
In het cynisme van ‘For the Turnstiles’ vecht Neil Young op eigen houtje en met een banjo tegen het kapitalistische Amerika van de jaren zeventig. Hij schreef het nummer tijdens een tournee langs honkbalstadions.

In muzikaal opzicht is On the Beach zonder meer grensleggend. Het orgeltje in het opzwepende ‘(See the) Sky) About to Rain’ is evenzoveel angstaanjagend als hartverscheurend. Terwijl de kreunende stem van een jonge Neil acht nummers lang door merg en been gaat, bekruipt ons het kippenvelgevoel en verkrampt het menselijk lichaam bij iedere opwellende gitaarsolo.

De bijna negen minuten van het psychedelische en afsluitende ‘Ambulance Blues’ vormen het toppunt van Youngs depressie. Een verbitterde Neil Young zingt de cryptische woorden: “An ambulance can only go so fast, it's easy to get buried in the past.” Het is een ode aan folktroubadour Bert Jansch (back in the old folky days), waarvan hij de indrukwekkende gitaartechniek leerde. ‘Ambulance Blues’ leent met name van het door Bert Jansch geschreven ‘Needle of Death’. De serene melodie is kalmerend, de intensiteit is breekbaar en het slotstuk laat de luisteraar in ademnood.

On the Beach is een intrigerende luistertrip en klinkt door de ongepolijste productie zo ongelofelijk levensecht. De enige vorm van evenaring treffen wij uitsluitend aan bij het eerder genoemde Tonight’s the Night van Neil Young. Luistertip: draai de volumeknop naar oorlogssterkte en luister ze beiden in het holst van de nacht.

http://www.kindamuzik.net/recensie/neil-young/on-the-beach/4776/
Meer Neil Young op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/neil-young