• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

John Zorn | 50th Birthday Celebration: Locus Solus, Electric Masada / Bar Kokhbak Sextet

De vijftigste verjaardag van John Zorn.
CD, Tzadik

Tekst: Eric Van Rees

Publicatiedatum: 19 september 2005

In september 2003 vierde John Zorn zijn vijftigste verjaardag, die werd gevierd met maar liefst dertig concerten in Tonic in New York, elke dag één. De concerten bestreken het gehele oeuvre van Zorn, van zijn eerste game-pieces tot zijn recente werken, waarbij Zorn als muzikant of dirigent fungeerde. De concerten waren een groot succes: alles was uitverkocht. Voor wie er niet bij was zijn een aantal hoogtepunten van die concertreeks op cd verschenen, in een even sobere als schitterend vormgegeven verpakking.

Hoewel Zorn al een aantal maal met Electric Masada op tournee is geweest, verschenen er om onduidelijke redenen nooit cd-opnames van de band. De muziek van deze band is onmiskenbaar beïnvloed door de elektrische muziek van Miles Davis van begin jaren '70, zoals die op cd’s als Live-Evil en Jack Johnson te horen is. Thema’s uit Zorn’s Masada-boek dienen als kapstok voor lange solo’s van Zorn zelf op altsax, gitarist Marc Ribot en Jamie Saft op keyboards, hierbij ondersteund door maar liefst twee drummers en een percussionist. Wie deze band live heeft gezien zal kunnen beamen dat Electric Masada een sensatie is om te horen en zien: de opnames uit Tonic laten een band horen die dikwijls uit zijn voegen dreigt te barsten, qua volume en intensiteit. Gelukkig weet Zorn zijn band gas terug te laten nemen op de juiste momenten, zodat de cd als geheel evenwichtig klinkt, hoewel één cd van deze bezetting als geheel wat karig is: de band heeft veel meer in huis dan op de cd te horen is, getuige de optredens op jazzfestivals in Europa.

Op Locus Solus neemt Zorn het op tegen Anton Fier (drums) en Arto Lindsay (stem, gitaar), met wie hij in 1982 het project Locus Solus startte en geïmproviseerde rock speelde. In 2003 ontmoetten de drie elkaar voor een reünie in Tonic, met als resultaat een schitterende set schots en scheve impro die liefhebbers van bands als The Ex en Kletka Red niet mogen missen.

De kern van Zorn’s oeuvre is zijn Masada-werk, en het sextet Bar Kokhba onder aanvoering van Zorn is één van de vele gedaanten waarin zijn Masada-composities vertolkt worden. De band bestaat uit de ritmesectie van Zorn’s eigen Masada, aangevuld met gitarist Marc Ribot, violist Mark Feldman, cellist Erik Friedlander en percussionist Cyro Baptista. Bar Kokhba brengt een mooie mix van strijkers en percussie, waarbij gitarist Marc Ribot alle ruimte krijgt om zijn karakteristieke surfsound ten gehore te brengen. Speelse vrolijkheid en gedragen melancholie wisselen elkaar af, waarbij klezmer toonladders als uitgangspunt dienen voor de solo’s van de muzikanten. Met maar liefst drie cd’s kun je je afvragen of er geen sprake is van overdaad, maar wie de sets chronologisch beluistert, kan niet anders dan concluderen dan dat de band zich steeds dieper in het avontuur stort, met prachtige muzikale resultaten.

Overigens schittert Zorn op de dvd Masada live at Tonic 1999, toen nog met lang haar. Een bevriende filmmaker filmde een bevlogen set van Zorn’s jazzkwartet. Soberheid kenmerkt de opnames: slechts twee camera’s registreren de band, die onversterkt optreedt voor een klein publiek. Ferrera heeft met deze sobere opstelling een mooi beeldverslag van dit optreden gemaakt, dat een lust voor het oog is door de no-nonsense manier van filmen: alleen close-ups waar nodig, zonder daarbij de interactie van de band als geheel te vergeten.
De muziek is een mooie scheiding tussen mooie, melodieuze nummers en harde, agressievere experimentele composities. De band speelt zoals altijd vol vuur en virtuositeit, waarbij de breed glimlachende drummer Joey Baron laat zien hoezeer hij beïnvloed is door Han Bennink. Het is een genot de interactie tussen de verschillende muzikanten te volgen, die zonder hun concentratie te verliezen ook tijd hebben voor een grapje tussendoor. Wanneer Zorn zelf aan de rand van het podium gaat zitten om te luisteren naar een solo van trompettist Dave Douglas grijnst hij gelukzalig van oor tot oor. Het is hem gegund.

http://www.kindamuzik.net/recensie/john-zorn/50th-birthday-celebration-locus-solus-electric-masada-bar-kokhbak-sextet/10541/
Meer John Zorn op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/john-zorn