• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Urban Explorers 2007

Drie dagen lang op zoek in Dordrecht naar muzikale ontdekkingen.
11 mei 2007, Dordrecht

Tekst: Inge Janse

Publicatiedatum: 20 mei 2007

 
1: Tussen oud en nieuw woedt een prachtige strijd
Net buiten het centrum van Dordrecht ligt het Energiegebouw verstopt. Vroeger werd hier met enorme turbines energie opgewekt, en tegenwoordig mag het af en toe dienst doen als podium voor het opwekken van muziek. Op vrijdagavond is dat het geval voor twee kopstukken uit de ambient- en electronicascene.

De Nederlandse Machinefabriek genereert eerst ruis en dan gekraak, tonen van ver weg, gestapelde melodieën, galm en feedback. Samen met vier dansers werkt hij in een krap half uur naar twee intense climaxen toe, wat een ideale aandachtsboog oplevert. Zijn gitaar en salontafel vol effectenmachines laten het gebouw zinderen op zijn grondvesten. Machinefabriek biedt daarmee post-rock van het geïndustrialiseerde tijdperk pur sang.

Jammer genoeg is er geen enkele relatie te ontdekken tussen de muziek en de bewegingen van de dansers, die kans na kans laten liggen en ogenschijnlijk autonoom door het gebouw rennen. Een gemiste kans, want de structuren en sferen van Machinefabriek vormen een ideale basis voor lichamelijke expressie.

Van een meer futuristische orde is Kangding Ray (foto rechts). Zijn clicks ‘n’ cuts, gedragen door warme tonen en ter plaatse gemaakte samples van een AM-radio, laten tijden van lopende banden en repeterende robotarmen herleven. Samen met de door midi bestuurde visuals op het metersgrote scherm stuurt de vreemde eend in de Raster-Noton-bijt golf na golf sluimerend geluid van zijn debuutalbum Stabil op de wanden van het Energiegebouw af. Deze kaatst op zijn beurt het geheel met onberekenbare galm en echo terug. De strijd en het contrast tussen oud en nieuw levert een intrigerende compositie van geluid en beeld op.

2: Systeemplafond bedekt rommelige schoonheid
Direct onder het Energiegebouw ligt de Popcentrale, Dordrechts jongste initiatief om de regionale muziekscene een nieuwe impuls te geven. Te midden van de hinderlijke pilaren en het oerlelijke systeemplafond staan de postrockers van Do Say Make Think (foto beneden) uit Toronto. En alhoewel post-rock theoretisch eigenlijk al jaren dood moet zijn, bewijst het zestal dat er nog altijd leven in de stroming zit.

Het klinkt allemaal wat rommelig en ongestructureerd vanwege de snelle wisselingen binnen de nummers, maar op momenten van duidelijke thema’s imponeert het werk van onder meer You, You’re a History in Rust als geen ander. Gelukkig is dat niet aan dovemansoren gericht, want de Popcentrale is zowel uitverkocht als vol met euforische mensen.

3: Zwarte honden zijn soms wit
Fluisterend gaat het gerucht rond dat Ken Downie er bij het optreden op vrijdagavond van The Black Dog in Bibelot helemaal niet bij zal zijn vanwege ziekte. In hoeverre kan de groep dan zonder ook maar één origineel bandlid de hooggespannen verwachtingen waarmaken?

Heel goed, lijkt het eerst, want de kersverse zwarte honden Martin en Richard Dust starten met Detroit techno en Britse IDM. Zowel fans van het eerste als het laatste uur horen uit de laptops van het tweetal plezierige herkenningspunten van onder meer Book of Dogma en Silenced. Van een echte liveset is alleen geen sprake, want eigenlijk is het gewoon een goed georkestreerde mixset op twee laptops.

Het eerste uur gaat dat meer dan prima, maar daarna verliezen de broeders Dust het geluid van The Black Dog volledig uit het oog. Platte, ongeïnspireerde techno vult dan de voormalige kerk, en dat heeft niets te maken met de legendarische band uit Engeland. Tijd voor Downie om een reünietoer met Plaid op poten te zetten dus.

4: Stenen zitten vol geluid
Tijdens Urban Explorers staan er niet alleen muziekoptredens geprogrammeerd, maar er is ook ruimschoots aandacht voor kunstvormen zoals dans en beeld. Zo kunnen bezoekers zaterdag mee met een dansexpeditie door de historische binnenstad van Dordrecht. Hierbij plaatsen zeven uitstekende dansers van Dansateliers Rotterdam onder begeleiding van Gui Boratto’s Chromophobia en een schuiftrompet de architectuur in een nieuw licht. Ze kruipen over muren, onder bruggen, door hekken, langs havens, in winkeletalages, dansen met elkaar én het publiek, en presenteren – geholpen door imposante wolken en dito zon – een feeëriek Dordrecht. Met zulke mensen kun je zelfs nog iets van Almere of Lelystad maken.

Ook ’s nachts blijkt er van alles te beleven boven, naast en onder de stenen van het voormalige Thuredrith. Lopend door de stad krijgen deelnemers van Cilia Erens’ 24/7 Night Walk via een koptelefoon haar geluidscollage te horen. Moskeegezang in een oude kerk, geweerschoten op de Voorstraat, honden aan de haven, hooligans in stegen: elke hoek blijkt nieuwe geluidsverrassing te herbergen, wat tot verwarrende en vernieuwende associaties leidt.

5: Wijnglazen, systeemruis en papier zijn óók instrumenten
In het Centrum voor Beeldende Kunst staan op zaterdagavond twee namen voor professioneel sluimeren geprogrammeerd. Marsen Jules treedt samen met een strijker en een pianist van Trio Yara (de broers Anwar en Jan Philipp Alam) op voor tientallen liggende, zittende, slapende, dromende, wensende en vergetende liefhebbers van diepe ambient. Jules maakt geluid met watergevulde wijnglazen waar hij met zijn vinger over draait, of door gewoon vellen papier te verscheuren bij een microfoon. De klassieke, melancholische muziek komt het best tot zijn recht met de ogen dicht, want dan verschijnen beelden van kleuren en landschappen, vergeten herinneringen en verloren gewaande fantasieën rustig voor het geestesoog.

Voor zover mogelijk snijdt de stadionambient van het Noorse Deaf Center nog dieper door de ziel. Twee prototypische electronicamannen en een schattige, introverte zangeres gaan voor tapijtbrede strijkers, hoogpolig gemaakt door de in real-time bewerkte vrouwenstemmen en kilo’s effecten. De referenties gaan van Biosphere, The Kilimanjaro Darkjazz Ensemble en de oude Aphex Twin tot ordinaire ruis en prototypische trance-intro’s op basis van clichématige akkoorden in mineur. Het abstracte, impliciete karakter maakt de act soms wel identiteitsloos en verwisselbaar, want waarin is er op dit noisegebied eigenlijk nog onderscheid mogelijk?

6: Thom Yorke en zagende synthesizers gaan prima samen
Publiekstrekker T. Raumschmiere (foto recht) start tot ieders verbazing niet met zwaar materieel, maar met Thom Yorke. Rustig start het bijzonder fris ogende Duitse kopstuk van het electroclashleger zijn set met halve ambient en minimal, maar al snel wordt het alsnog beuken op hoog niveau. Zagende synthesizers, beukende 909-bassdrums en snerpende hi-hats schreeuwen allen het hardst om de aandacht van het stevig dansende publiek. Ruim twee uur houdt Marco Haas de mensen probleemloos geboeid, en afgezien van een mixfout of twee staat de mix als een huis. Het siert T. Raumschmiere daarnaast dat hij niet makkelijk probeert te scoren en zijn megahit ‘Monstertruckdriver’ veilig in de platentas laat zitten.

7: Zet platenspelers nooit te hoog
Ze oogt schattig, draait superfijne breaks, is verantwoordelijk voor een groot deel van de Haagse dancescene, maar grossiert tijdens haar mix in de fouten. Zijn het de platenspelers die te hoog staan voor de twee turven hoge Siuli K.O. (foto boven)? Het late tijdstip op de zaterdagnacht in Bibelot? Of is de Haagse meer een platenkiezer dan een draaier? Gelukkig compenseren de toegankelijke, maar snoeiharde breakbeats, zodat het publiek vol energie aan de gang blijft tot vier uur ’s nachts.

Foto's van Fred van Rijen.

http://www.kindamuzik.net/live/urban-explorers/urban-explorers-2007/15454/
Meer Urban Explorers op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/urban-explorers