• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Michael de Jong wil harten raken

“Niemand wil ooit over mijn muziek praten”, zegt Michael de Jong over de telefoon als we een afspraak maken voor een interview. Misschien ook niet zo gek, als je weet dat de in de VS opgegroeide Nederlander, die ooit samenspeelde met blueslegendes als Jimmy Reed, door verslavingen in de goot en in de gevangenis belandde en ongeneeslijk ziek is. “Daar wil ik allemaal niet over praten”, zegt hij en drukt me op het hart geen domme vragen te stellen.

Tekst: Bart Breman

Publicatiedatum: 29 juli 2005

Michael de Jong woont in een huurflat, net buiten het centrum van Dordrecht. De vloer is bedekt met tapijten en aan de muren hangen foto’s. Sommige zijn bekend van zijn cd-hoezen, maar de mooiste foto’s zijn gemaakt in Ierland, waar hij de nummers voor het onlangs verschenen Echo from the Mountain schreef.

Ierland
“Er waren twee slaapkamers”, vertelt hij over het huisje waar hij woonde. “Toen jullie het in juli zo heet hadden, had ik de verwarming aan. Ik zat op vijftien meter van de Atlantische Oceaan.” Hij wijst op één van de foto’s, die een schitterend uitzicht geeft op het Ierse kustlandschap: “Dat was mijn uitzicht vanuit de zitkamer.” Een andere foto biedt een uitkijkje op een prachtig groen landschap: “Dat was op vijf minuten lopen.” Via een kennis kwam hij terecht in het piepkleine dorpje aan de Ierse kust. Het dorpje was zo klein dat naar hem gestuurde post zonder adres, met alleen zijn eigen naam en de dorpsnaam op de envelop. “Ik ging naar het postkantoortje en vroeg hoe ze wisten waar mijn post heen moest.” Met een Iers accent zegt hij: “‘Ah, jij bent zeker die Nederlander die in dat huisje is getrokken. We weten alles van je’. Het was alsof ik terug in de tijd stapte.”

“Er was een kerkje,” gaat hij verder, “en ik was jaren niet in een kerk geweest. Ik liep er naar binnen en ik moet er té lang hebben rondgelopen, want de priester kwam naar me toe.” De Jong kreeg een kop thee en raakte met de priester aan de praat. Even kijkt hij veelbetekenend op: “Michael de Jong in een kerk”, grijnst hij dan. “Op een gegeven moment zat ik met die priester en twee nonnen aan tafel. ‘Wat vind je nu het prettigste aan deze kerk?’, vroegen ze me. ‘Ik stak net mijn vingers in het wijwater en het begon niet te koken’, antwoordde ik.” De Jong schatert van het lachen.

In Ierland vond De Jong de rust en ontspanning om de liedjes van Echo from the Mountain te schrijven. Wellicht heeft de omgeving hem een stuk rustiger gemaakt, want de nummers klinken een stuk introspectiever en berustender dan zijn voorgaande werk. “Ja, dat kan,” zegt hij, “want ik ben niet boos meer.” Hij schreef zijn liedjes en keerde terug naar Nederland, trad op en die live-opnames vormen nu Echo from the Mountain.
Inmiddels werkt hij alweer aan een volgend album, waarvan hij zeven nummers af heeft. Op de tafel ligt een nieuwe songtekst. Hij leest hem voor en het blijkt een erg duistere en droevige tekst te zijn. Hij lacht: “Dit wordt weer de oude Michael: In your face.”

Medelijden
Tijdens zijn tour kreeg de zanger veel positieve reacties op zijn nieuwe nummers. “Er doen veel grappen de ronde dat het behoorlijk zwaar is om een concert van Michael de Jong uit te zitten. Daarom was deze tour ook zo leuk.” Met een gefingeerd stemmetje, zegt De Jong: “Wauw..dit zijn vrolijke liedjes. Dat is leuk.”

De Jongs ziekte is bekend en vaak vormt dit gegeven, samen met zijn veelbewogen verleden, de hoofdmoot voor de in hem gestelde interesse. Hij weet zeker dat er mensen zijn die voornamelijk uit een soort van medelijden naar hem luisteren. “Dat kun je uitbuiten, maar men doet dat al voor mij. Ik heb een reputatie, maar zoveel speel ik niet. Diegenen die naar me luisteren zeggen al snel dat ik heel ziek klink. Als zo’n verhaal een tijdje rondreist en op een gegeven moment bijvoorbeeld in Groningen aankomt.” Hij heft zijn handen in de lucht: “Ik doe wat ik doe, en de rest ligt buiten mijn bereik. Vergeet dat niet.”

Gevoel
“Ik ben nog steeds dat kleine Nederlandse jochie wat in 1949 van de boot stapte in Amerika. Ik ben altijd een vreemde in een vreemd land geweest. Toen ik terugkeerde naar Nederland was ik nog steeds een vreemde in een vreemd land.” Hij laat een stilte vallen, leunt achterover in zijn stoel, zucht diep en glimlacht: “Dan stap ik op een podium, want daar ben ik veilig.”

“Wat is muziek?” vraagt hij en antwoordt zelf. “It’s such a dreadful thing. Je hoort marsmuziek en je marcheert. Je hoort kerkmuziek en je bidt. Je hoort een requiem en je huilt.” Na een denkpauze gaat hij verder: “Muziek is de unieke kans om in de ziel van de artiest te kijken op het moment van creatie. Dat is waar het om gaat, al het andere komt voort uit hebzucht.”

De Jong citeert opnieuw een liedtekst en die is wederom droevig en gaat over eenzaamheid. De Jong: “Waar komt dat vandaan? Ik heb niemand pijn gedaan. Als je ooit verliefd bent geweest en diegene bent kwijtgeraakt, dan weet je precies waar ik het over heb. Dat is het liedje”, zegt hij beslist. “De truc is om jou te laten denken dat het voor jou bedoeld is en om je vrouw te laten te denken dat het voor haar is.”

De Jongs teksten zijn dan ook een essentieel onderdeel van zijn muziek. “Soefi’s hebben een gezegde: ‘Als je een woord gaat zoeken om een gevoel te omschrijven, dan ben je het gevoel verloren’. Wat ik schrijf en wat jij interpreteert, zijn twee verschillende dingen”, vindt hij. “Bij sommige van mijn liedjes bedenk je misschien na dertig seconden dat je er niet naar wilt luisteren, omdat het te dichtbij komt. Dat is de andere truc: Get to ‘em, before they realize it. Het is zo makkelijk om ‘My baby left me’ te zingen. Dat kan iedereen.”

Na een stilte zegt hij opeens: “Ik wil harten breken. Misschien kan mijn muziek mensen even bevrijden van hun angst”. Dan, na weer een stilte, fluistert hij: “Het is een baan. En misschien is het een vloek. Er is iets wat het reizen en de eenzaamheid betreft. Je reist rond en misschien zie je gewoon te veel.” Heeft hij dan teveel gezien? Hij knikt slechts.

Open je ogen
De Jong heeft de Live 8-concerten bekeken en vond het voornamelijk een genante vertoning. “Toen ik jong was deed je een hele zomer met een liedje. Nu maar vijf minuten.” Gevraagd naar uitleg antwoordt hij: “Toen ik jong was waren er rassenrellen in Chicago.” Hij grijnst: “Dat was de enige keer dat je legitiem een politieagent kon slaan, maar zaterdags moesten we weer terug zijn. Die dag kwam Abbey Road uit. Dat was muziek waar je op wachtte. The Beatles en Bob Dylan. Die gaven je gevoel en hoop. Ze wezen je welke kant je op moest. ‘All You Need Is Love’ en dat geloofden we. Dat geloofden we echt! Zo dom waren we.”

Benefietconcerten, de commercialisering van muziek en de wereld. De Jong vindt het verschrikkelijk: “Denk je nu echt dat ze de handelsvoorwaarden voor Afrika gaan veranderen? Zijn we zo stom? Het enige verschil tussen nu en vier honderd jaar geleden is dat we nu burgers heten en toen gepeupel werden genoemd. Open je ogen!”

“Ik wilde mijn hele leven naar Parijs,” vertelt hij, “want mijn vader en moeder zijn daar verliefd geworden. Toen ik daar voor het eerst was, liep ik over de Champs Elysées. Het was er zo mooi en zo prachtig. Ik liep een andere straat in en ja hoor...McDonalds.” Hij rolt met zijn ogen: “Ik keek naar de overkant van de straat. Burger King. Ik heb staan huilen. Het gaat allemaal om winst, dat is wat er mis is.”

Daags na het gesprek gaat de telefoon: Michael De Jong wil nog iets toevoegen aan het gesprek. “Ik weet niet meer of we het hier over hebben gehad, maar het mooiste vind ik dat mijn publiek steeds jonger wordt,” zegt hij. “Dat steeds meer jonge mensen zich gaan interesseren voor mijn muziek.” Hij benadrukt het nogmaals: “Daar wordt ik echt enthousiast van. Dat houdt me gaande.”

Michael de Jong treedt zaterdag 1 oktober op, in Total Music te Schiedam.

http://www.kindamuzik.net/interview/michael-de-jong/michael-de-jong-wil-harten-raken/10177/
Meer Michael de Jong op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/michael-de-jong