• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Interview met de Doden: Johnny Cash (1932-2003)

In het kader van de literaire vrijheid grijpen de schrijvers van KindaMuzik overleden artiesten in hun kraag en vragen ze nog eenmaal het hemd van het lijf. Vrijdag 12 september is het vijf jaar geleden dat Johnny Cash overleed. Tijd voor een allerlaatste gesprek, in een bar in de hemel.

Tekst: Maurice Dielemans

Publicatiedatum: 08 september 2008

Als de lange reis naar het hiernamaals eenmaal achter de rug is, verschijnt Petrus aan de hemelpoort en bladert door de gastenlijst, op zoek naar de naam van de journalist. Eenmaal gevonden, belt hij een lang nummer op zijn mobiel. "Meneer Cash, uw bezoek is gearriveerd. Uit Nederland." Vervolgens zegt de gastheer: "Johnny Cash verwacht u in de bar om de hoek."

Aan een tafeltje zit Cash: een oude man met een serieuze blik, dun haar en een keurige bril zoals te zien is op de hoes van het postume laatste deel van de reeks American Recordings, genaamd American V: A Hundred Highways.

Het verdronken verdriet
"Er is dus wel degelijk een kroeg in de hemel", zegt hij met een vriendelijke glimlach. Op zich niet heel gek: een kroeg als een uitgelezen plek om het eeuwigdurende verdriet te verdrinken. Uit de jukebox klinkt 'A Little Trip to Heaven (on the Wings of Your Love)' van Tom Waits en in hoekje zit stamgast Hank Williams Sr. die een traan laat in een glas godendrank. Buiten ronkt de motor van een roestige Cadillac; Isaac Hayes is zojuist gearriveerd en parkeert zijn wagen naast die van Jerry Wexler. Het zal niemand verbazen dat de hemel eigenlijk sprekend op het vervallen zuiden van de Verenigde Staten lijkt.

"Johnny Cash is Amerika", zei iemand ooit. Zijn bonkige stemgeluid portretteert het diepste hart van het land, zijn bewoners en het immens uitgestrekte landschap. Zijn uit duizenden herkenbare songs, al dan niet door anderen geschreven, weerklinken uit zowel dure villa's en armtierige blokhutten in de bergen.

"Ik heb het allemaal gezien en meegemaakt: de armoede en de rijkdom. Van zoon van een straatarme katoenplukker tot countrysuperster. Van zondaar tot diepgelovig baptistenmens. Ik spreek de taal van de man in de straat. In gevangenissen zag men mij daarom ook als één van hen."

Herinneringen aan Hendersonville
Op de aardse webstek van Townes van Zandt staat een enigszins kitscherige doch vrij ontroerende afbeelding van de betreurde countryzanger die als tevreden engel zijn vleugels om vrouw en kinderen slaat. In de lucht vliegen vogels en op de grond staan allerlei relikwieën uitgestald. Je zou Townes op dit schilderij makkelijk door Johnny Cash kunnen vervangen. Al bij leven is The Man in Black een familieman en omringt hij zich met stoffige trofeeën in zijn volgestouwde huis in het gat Hendersonville (Tennessee).

Hoewel hij liever op tournee gaat, is hij de laatste jaren van zijn leven gedoemd om thuis te zitten. "In oktober 1997 ontdekken dokters dat ik lijd aan een aan Parkinson verwante aandoening. Ik heb me met alle macht tegen de ziekte verzet, precies zoals ik in de jaren zestig tegen mijn drugsverslaving strijd. In 1968 is mijn huiskamer bezaaid met amfetaminepillen, totdat mijn dokter en lieve vrouw de rotzooi voorgoed door de plee spoelen. Afkickklinieken bestaan nog niet." Barry Gibb van de Bee Gees is enige tijd eigenaar van het huis. In 2007 brandt het huis waarin John en June tot hun dood wonen en dat tevens decor is voor de videoclip van de Nine Inch Nailscover 'Hurt' volledig af. Toeval of niet?

Vergeving
De songs op de door hardrockproducer Rick Rubin geproduceerde cd's lijken rechtstreeks van de biechtstoel te komen. Typerend voor veel countryzangers van weleer zijn de gospelachtige songs en godvrezende teksten die in schril contrast staan met een veelal zelfdestructieve levensstijl. "Er zijn momenten in mijn leven geweest dat ik dacht dat ik even vlug en tragisch zou eindigen als collega's Ira Louvin van de Louvin Brothers en Hank Williams. Ik ben me ook heel erg bewust van het feit dat mijn vrouw June Carter mijn reddende engel is. Toch is er altijd de angst om op het verkeerde pad te belanden. Mijn nummers zijn met de jaren grimmiger geworden."

"Nummers als 'The Beast in Me' van Nick Lowe, 'Why Me Lord' van Kris Krisofferson, 'Down There by Train' van Tom Waits en 'Bird on a Wire' van Leonard Cohen die op mijn eerste American Recordings-plaat staan, gaan voornamelijk over vergeving en worsteling voor een beter leven. Als die nummers al niet bestonden, zou ik ze destijds alsnog hebben geschreven. Het zijn juist de christenen die de duivel vrezen."

Afscheid van een bewogen leven
Opeens weerklinkt 'Death Is Not the End' van Dylan uit de jukebox van het hiernamaals. Over American Recordings zegt Cash nog dit: "Met het album American III: Solitary Man, waarop veelzeggende songs als 'I'm Leavin' Now' en 'I Won't Back Down' staan, heb ik afscheid genomen van het aardse publiek en het door God geschonken talent."

De toon waarmee Johnny Cash op American IV: The Man Comes Around de evergreen 'We'll Meet Again' als afsluiter zingt, spreekt echter boekdelen. Afscheid nemen is eigenlijk ook helemaal niet nodig. De songs van The Man in Black weerklinken tot het einde der tijden.

http://www.kindamuzik.net/interview/johnny-cash/interview-met-de-doden-johnny-cash-1932-2003/17432/
Meer Johnny Cash op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/johnny-cash