• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

De protesterende sireneroep van John Vanderslice

Voor een linkse rakker in de Verenigde Staten zijn het moeilijke tijden. John Vanderslice, maakt van zijn hart bepaald geen moordkuil in diens filmisch beeldende popliedjes. Gezeten op een lederen bankstel in de kleedkamer van Doornroosje luistert KindaMuzik geboeid naar een uiterst politiek geëngageerde songsmid. Een gesprek vol boodschappen die op 15 november ongetwijfeld ook door VPRO’s Club 3voor12 zullen dwarrelen.

Tekst: Niels Steeghs

Beeld: Ilse Lambert

Publicatiedatum: 31 oktober 2006

Nederland is een beetje thuiskomen voor John Vanderslice, die zijn wortels vindt bij de puur Hollandse familienaam Van der Sluis. In de achttiende eeuw belanden zijn verre voorouders via Ellis Island als mijnwerkers in Pennsylvania. Enthousiast vertelt hij hoe in Amsterdam veel mannen zuiver op zijn vader lijken.

Vanderslice is het type mens waar bij inworp van een willekeurig muntstuk eindeloos verhalen uit blijven rollen. Sympathiek, oprecht, maar ook geïnteresseerd in zijn gesprekspartner. Met het fraaie, maar hier nog onbekende Pixel Revolt presenteerde Vanderslice zijn vijfde album in vijf jaar.

Kijkend naar de vlijmscherpe en filmisch verhalende songteksten blijken inspiratie en inventiviteit steevast tot ’s mans gereedschap te behoren. Hierbij vervult Mountain Goatstekstwonder John Darnielle een rol als eindredacteur en mentor. Of zoals Vanderslice het zegt, zijn bullshit meter, die vaak minieme wijzigingen aanbrengt, metaforen aandraagt of hem overtuigt kreten simpelweg overboord te zetten.

Naamsbekendheid
Samen met Death Cab for Cutie, Rilo Kiley, The Long Winters en Nada Surf zit de Californiër bij het label Barsuk. Zeg maar het overzeese equivalent van Excelsior als het gaat om het herkennen van talent. “In Amerika staat Barsuk bekend als een familiare gemeenschap. Dat is zeldzaam. Alle bands kennen elkaar, brengen tijd met elkaar door en helpen elkaar,” aldus Vanderslice.

Voor Nada Surf en Death Cab For Cutie deed hij naast productiewerk (Vanderslice heeft immers een eigen studio) al eens een Europees voorprogramma. De Pixel Revolttour is dan ook zijn eerste tour door Europa, waarin Vanderslice als hoofdact optreedt en werkt aan naamsbekendheid.
Tot dusver blijken zijn platen zelfs in de betere platenzaken namelijk lastig vindbaar. Simpelweg omdat hij hier geen label heeft, maar daar gaat verandering in komen wanneer in de zomer van 2007 zijn volgende plaat door een Europees label wordt uitgebracht en via Munich gedistribueerd wordt.

Complot
Nu het Witte Huis bewoond wordt door een krijgshaftige president is het fenomeen protestmuziek meer levend dan ooit tevoren. Vanderslice bedient zich er ook van, zij het in een ietwat literair en cryptisch jasje. ‘Exodus Damage’ is zo’n liedje waarin een politieke fanaticus gaat twijfelen aan zijn motieven als hij de waanzin van 9/11 ziet gebeuren.

Neem een zinsnede als deze:
You said this would happen, just like that, it did
Wrong about the feeling, wrong about the sound
But right to say we would stand down
An hour went by without a fighter in the sky.

Hoe verwonderlijk is het dan nog dat de zanger erkent te neigen naar het geloof dat zijn regering medeplichtig is aan 9/11?

In lijn met ‘Exodus Damage’ haalt Vanderslice in ‘Radiant with Terror’ de volledige tekst van Robert Lowells indrukwekkende gedicht ‘Fall 1961’ aan.
“Dit gedicht is zo toepasselijk als het gaat om terrorisme. Lowell schreef het in de jaren vijftig, toen de dreiging van de Russen er was. Ik geloof dat zulke conflicten gekunsteld zijn door regeringen om het gedrag en het debat van haar burgers te beheersen. Het is bijna alsof ze een vijand nodig hebben om macht te houden. Ze passen de Orwelldoctrine toe. De Sovjet-Unie was eigenlijk een inefficiënte vijand, want zij waren vrij conservatief in hun gedrag. Feitelijk gebeurde er, afgezien van de crisis rond Cuba, 35 jaar lang nogal weinig”, betoogt Vanderslice.

Politiek album
De blonde zanger raakt duidelijk op drift als het om politiek gaat. Zijn ogen spuwen vuur en Vanderslice verhaalt onophoudelijk. “Nu hebben we een vijand die we eigenlijk totaal niet kennen. In feite bestond Al Qaida niet eens vóór 2001. We hadden gewoon behoefte aan een onkenbare vijand. We hebben alles gedaan om terrorisme tot een zo groot mogelijke dreiging te maken. Jij denkt dat Amerika krankzinnig is? Het is erger dan dat! Amerika was eens zo progressief. We hadden de ‘Bill of Rights’, de grondwet, het eerste amendement en de persvrijheid. Veel daarvan is geërodeerd of zelfs vernietigd sinds het begin van de strijd tegen het terrorisme! Onze kustlijnen zijn nog altijd vrij progressief, maar het binnenland is steeds meer een conservatief Christelijk blok.”

Over de thematiek van Pixel Revolt is Vanderslice bijzonder stellig: “Zelf zou ik het album willen beschrijven als een zeer politiek album, net zoals ik mijn leven beschouw als een sireneroep vol protest tegen Bush, Cheney, Rove, Rumsfeld, Wolfowitz, Rice, en de rest van hen. Ze hebben over zoveel dingen gelogen, zelfs voor de 9/11-commissie. Ik walg van ze!”

Observaties
Toch is het niet alleen politiek wat de klok slaat in Vanderslices oeuvre. Observaties gaan hem ook uitstekend af. Over het arme doodgereden huiskonijntje in ‘Angela’. Of de geschiedenis van de journalist in ‘Trance Manual’, die in Irak (dat dan weer wel) op kosten van zijn redactie een prostituee bezoekt. Buitengewoon geestig en treffend is zijn opmerking, die de cultuurkloof illustreert: “Here cowboy bars and dance clubs don’t exist.”

Ondanks dat de teksten van zijn dromerige liedjes soms op Dylan- of Andrew Birdachtige wijze enigmatisch blijven, heeft de songschrijver er geen moeite mee middels een gebruikersgids op zijn website de achtergrond van zijn nummers toe te lichten.
“Als ik zelf met schrijvers en artiesten praat, ben ik altijd achterdochtig, want ze zijn vaak vaag en paranoïde over de sleutels tot hun werk. Ik weet als een onzekere songschrijver dat wat zij doen voortkomt uit de angst dat mensen hen door hebben. Marcel Duchamp en Alfred Hitchcock waren altijd erg eerlijk en openhartig over hun kunst. Dat maakt voor mij hun werk alleen nog maar meer interessant!”

http://www.kindamuzik.net/interview/john-vanderslice/de-protesterende-sireneroep-van-john-vanderslice/14288/
Meer John Vanderslice op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/john-vanderslice