• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

I Am Oak: terug naar de eik

Op een steenworp afstand van de Belgische grens ligt het dorpje Bergeijk. Daar is I Am Oak geworteld. En daaraan ontsproot de bandnaam. Met de nieuwste plaat, Our Blood, reflecteert Thijs Kuijken op zijn eigen bloedlijn en de dood van zijn vader. Een therapeutisch album over verlies. KindaMuzik trok de bos- en heidegebieden van het grensland in voor een gesprek. En een ontmoeting met een betekenisvolle boom.

Tekst: Niels Steeghs

Beeld: Niels Steeghs

Publicatiedatum: 26 februari 2016

De paar vogels die niet de reis naar warmere oorden hebben gewaagd, fluiten een sober deuntje. In de verte ruist de snelweg A67 tussen Antwerpen en Eindhoven onophoudelijk. Dikke wolkendekken dreigen, maar druppelen niet. Wandelend in het serene decor van de Cartierheide, niet ver buiten het dorp van zijn jeugd, spreekt Thijs Kuijken. Weldoordacht en met gedempte stem. Precies zoals de muziek van I Am Oak. De rust die in de liedjes zit, dat is iets waar deze omgeving wel voor gezorgd heeft, erkent hij. Toch trok de wijde wereld. "Het opzoeken van de stad is de tegenreactie. Het altijd iets anders willen dan je hebt. En de nieuwsgierigheid. Ik houd erg van reizen, toeren, op plekken komen waar je nooit eerder geweest bent. Ik wilde meer zien dan dit dorpje."

En zo geschiedde. Na een geflopte poging commerciële economie te studeren en een tijdje werken vertrok hij naar Utrecht voor een studie fotografie. De kunst, dat past bij hem. Daarin kan hij zijn ei kwijt. Desalniettemin blijft er in Bergeijk een thuisgevoel. "Het voelt nog steeds als de plek waar ik vandaan kom, maar als persoon ontwikkel en verander je natuurlijk constant. Zodanig dat ik niet meer hier terug zou willen. Maar het is wel vertrouwd en ik kom er graag. Als bezoeker. Dat gevoel heeft ook bijgedragen aan wie ik ben. Dat gaat niet weg."

Iets moois maken uit iets lelijks
Voor Kuijken is een plaat altijd de neerslag van wat hem bezig heeft gehouden in die periode. Hij noemt het een soort dagboek. Dit keer bevat dat dagboek veel sporen van een ingrijpende gebeurtenis in zijn leven. Twee jaar geleden overleed zijn vader na een kort ziekbed aan kanker. Op zijn plaat ligt dat er niet dik bovenop. Dat wil hij ook niet. "Iedereen mag het zelf inkleuren. Mijn teksten ontstaan op basis van intuïtie. Het begint met willekeurige woorden, dan komen daar zinnen uit en dat is dan de basis voor het lied. Van wat boven komt drijven maak ik iets. In die periode beschrijf ik dingen die me bezighouden. In dit geval vooral het overlijden van mijn pa. Op die manier geef ik dat een plek. Ik gebruik geen psychologische handvaten om daarmee om te gaan. Het is mijn manier om te kijken wat ik daarmee wil of kan. Ik denk dat het feit dat ik iets moois maak uit iets lelijks al heel goed werkt."

Kuijken omschrijft zijn vader als de grootste fan van I Am Oak. Een goedmoedige, zachtaardige Brabander. Maar ook eentje die zijn eigen pad koos. Dat bezingt hij in 'Own'. "Daarin zeg ik 'You were right in your own way.' Dat gaat erover dat de kanker ontdekt werd op een moment dat het al vergevorderd was en er weinig meer aan te doen was. Het kon hoogstens opgerekt worden. Of misschien niet eens. Mijn vader heeft er toen voor gekozen om niks te doen. Sommige familieleden waren er verbaasd over dat hij opgaf. Dat ging ook wel even door mijn hoofd. Aan de andere kant heb ik daar ook veel respect voor. Hij koos voor wat hij zelf wilde en liet niet andere mensen bepalen hoe hij daarmee om moest gaan."

Het besef dat hij op zijn vader lijkt, is er dan ook steeds meer, erkent hij. "We lijken veel op elkaar. Ik doe ook dingen op mijn eigen manier, kom op voor mijn eigen mening en weet hoe ik dingen wil aanpakken. Dat is aan de ene kant heel mooi, maar aan de andere kant soms ook confronterend. Want iedereen heeft ook zo zijn tekortkomingen. Als je jezelf zo herkent in iemand, dan betekent het ook dat iemands fouten daar waarschijnlijk bij horen."

Verlies
Ondanks deze thematiek benadrukt Kuijken dat de plaat vooral open moet zijn voor wat eenieder erin wil horen. Voor hem is de plaat belangrijk als verwerking van zijn gevoel, voor een ander mag dat vooral een andere emotie zijn. "Ik wilde niet een plaat maken over mijn pa. En ik heb het ook niet zo gemaakt. Het is meer een plaat over verlies. Over leven en dood, hoe je daarmee omgaat, wat het voor prikkels geeft en welke gedachten je daarbij krijgt. Dat is veroorzaakt door de dood van mijn vader, maar ik ben niet begonnen met het idee om een plaat over hem te schrijven. Iemand anders kan zijn eigen gevoelens daarop projecteren. Als je relatie stuk is gegaan, dan kun je er op die manier je gevoelens in lezen. Daarom heb ik het ook niet zo specifiek gemaakt. Ik noem nergens dat het over mijn vader gaat, behalve dan in interviews. Omdat ik moet uitleggen waar het voor mij over gaat. Maar het mooie van muziek is dat het open blijft voor interpretatie als je het niet dichttimmert. Dat zorgt voor de beste luisterervaring. Als je weet waarom ik het geschreven heb, dan kan dat een tweede laag zijn, maar dat hoeft niet de hoofdlaag te zijn."

Met de wind door de haren rijst de vraag of het iets gedaan heeft met zijn beeld van de sterfelijkheid. Kuijken denkt eerst diep na en formuleert dan zoals vaak rustig, doch gedecideerd. "Ik weet niet of het zozeer iets veranderd heeft. Meer iets bevestigd. Het feit dat ik niet zo bang ben voor de dood. Omdat het deel van het leven is. Natuurlijk is het niet leuk en zou je liever willen dat het niet gebeurt, maar het hoort er wel gewoon bij. Dat werd hiermee ook wel bevestigd. Je kan ertegen vechten, maar als het gebeurt, dan gebeurt het. Accepteren doet je meer goed dan ertegen ingaan."

Treurig en tranentrekkend, dat moest de plaat vooral niet worden. En werd hij ook niet, meent ook Kuijken zelf. "Ik denk dat dit gek genoeg mijn positiefste en luchtigste plaat is. Ik ben er wel mee bezig geweest dat het niet pessimistisch of triest moest zijn. Het is zo gelopen tijdens het proces. In eerste instantie wilde ik met band opnemen, maar toen ik wat verder was in het proces wist ik dat dit zo persoonlijk was dat ik het alleen moet doen. Ik doe altijd wel veel zelf. Dat is ik ook leuk om te doen. Maar nu voelt het ook echt logisch dat ik het zelf móést doen. Dat is mijn manier om het een plek te geven. Nu ik de liedjes live speel, is dat ook niet meer moeilijk. Ik heb dat hele proces ook al gehad van het gevoelens omzetten in liedjes tijdens het maakproces. Het heeft een plek. Het zijn nieuwe liedjes geworden, zoals het bij de andere platen ook nieuwe liedjes waren."

Verstrengelde berken
En dan staan we opeens voor het vijftal verstrengelde bomen, midden op de door donkere wolken overkoepelde heide. De berkenbomen die ook de hoes van I Am Oaks nieuwe plaat sieren. Dit is een plek waar Kuijken in de achterliggende periode vaak kwam. Voor reflectie, voor inspiratie en troost. "Hoe ik precies bij deze boom ben beland, weet ik niet meer, maar ik heb hier eerst een foto gemaakt met mijn telefoon. Daarna zag ik er eerst de 'A' en de 'M' in. En later zag ik zelfs dat je er helemaal I Am Oak in kan spellen. Sowieso ben ik tijdens het hele proces van de plaat hier een paar keer geweest. Ik ga nooit naar het kerkhof. Daar heb ik niet zo veel mee. Dit is de vervanging daarvoor. Deze bomen zijn uiteindelijk meer een grafsteen geworden dan de eigenlijke plek."

Our Blood van I Am Oak verschijnt op 26 februari via Snowstar Records.

http://www.kindamuzik.net/interview/i-am-oak/i-am-oak-terug-naar-de-eik/26556/
Meer I Am Oak op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/i-am-oak