• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Fly Pan Am: “We houden ervan niet te begrijpen wat we doen!”

Tussen het Amerikaanse en Europese luik van de tournee had Roger Teller-Craig even tijd om KindaMuzik vanuit het Canadese Montréal te woord te staan. De aanleiding is natuurlijk het onlangs verschenen N’écoutez Pas waarop Fly Pan Am een andere weg inslaat. Zelf beschouwt de band zijn laatste plaat als het hoogtepunt van de zoektocht naar een nieuwe benadering van geluid en muziek. Een verhaal over stagnatie en evolutie.

Tekst: Hans van der Linden

Publicatiedatum: 02 november 2004

Fly Pan Am lijkt met N’écoutez Pas nieuwe muzikale oorden te ontdekken. Is het zo dat de band met zijn nieuwe album de connectie met Godspeed You! Black Emperor wil doorknippen om zo tot een eigen geluid te komen?
“Ik denk dat vele mensen veronderstelden dat we muzikaal op een bepaalde manier met Godspeed You! Black Emperor verbonden waren, omdat onze eerste (naamloze) plaat na die van hen uitkwam en ik rond die periode ook met Godspeed You! Black Emperor begon mee te spelen. Maar toch hebben we met Fly Pan Am altijd ons eigen ding gedaan. Toen we met de band begonnen, kende niemand van de leden Godspeed You! Black Emperor, we kenden enkel ons eigen kleine wereldje en waren vooral geboeid door dingen zoals Neu!, het vroege werk van Cluster, Luc Ferrari, bepaalde bands op het Kranky-label en Gastr Del Sol. Toen onze plaat uitkwam had iedereen de ongelukkige reflex om een soort van Godspeed #2 te verwachten, wat we uiteraard nooit waren. Op termijn werd deze situatie voor ons tamelijk frustrerend en daarom hebben we geprobeerd om op iedere plaat ons eigen karakter meer en meer te manifesteren en om steeds nieuwe benaderingen te zoeken van wat ons in geluid en muziek aantrekt. Ik denk dat N’écoutez Pas hiervan de culminatie is geworden.”

De geruchten gaan dat je uit Godspeed You! Black Emperor gestapt bent.
“Inderdaad, ik heb Godspeed You! Black Emperor verlaten om me meer op Fly Pan Am te kunnen focussen en meer met andere projecten bezig te kunnen zijn.”

Had dit iets te maken met de nieuwe aanpak van Fly Pan Am?
“De enige relatie tussen het feit dat ik Godspeed You! Black Emperor verlaten heb en Fly Pan Ams nieuwe geluid is dat er een punt was waarop ik muziek niet meer op dezelfde manier kon benaderen. De dingen moesten veranderen.”

Nieuwe invloeden zoals krautrock en noise hebben van N’écoutez Pas een complexe en soms zelfs hectische plaat gemaakt die zich niet onmiddellijk aan je openbaart. Maar als je op dat punt aanbelandt, dan vallen al deze elementen perfect op hun plaats. En dat geldt ook voor de overduidelijke invloeden uit de jaren tachtig. Hoe kwam je tot deze synthese?
“Krautrock en noise hebben steeds deel uitgemaakt van onze muzikale woordenschat maar misschien blijken die invloeden nu iets duidelijker dan voordien. Ik denk dat we in de eerste plaats een album wilden maken dat kaleidoscopisch en psychedelisch zou zijn, iets dat alle details slechts stapsgewijs aan de luisteraar zou openbaren en iets dat bovenal tegelijk fascinerend en complex zou zijn. Laat me het anders stellen. Ik ben altijd geobsedeerd geweest door verschillende geluidsdimensies, waarbij je je bijna in een draaikolk waant, zoals bij de elektronische muziek van Xenakis of de orkestwerken van Ligeti. Constructies waarbij er zich tegelijk een ritme manifesteert in het midden van de storm en waarbij je je realiseert dat er dingen gebeuren op het vlak van melodieën.

“Ik ben het eens met het feit dat er een jarentachtigsfeertje aan de plaat hangt. We houden allemaal van Jesus & Mary Chains Psychocandy, de oude Sonic Youth, no wave en disco. Maar ik denk niet dat we proberen om die esthetiek over te nemen. Wel houden we ervan te denken dat we een hedendaagse versie van psychedelische rock brengen die beïnvloed is door alles dat na de jaren zestig plaatsvond.”

De voornaamste verandering is de toevoeging van stemmen. Hoe belangrijk zijn die?
“Stemmen en teksten zijn nieuw voor ons, behalve voor J.S. Truchy wiens geschreeuw vroeger in hardcorebands te horen was. We stelden ons ten doel om verandering te brengen zonder hier te ver in te gaan zodat het ons de das om zou doen. Daarom meenden we dat we best stemmen in ons geluid konden integreren door te experimenteren met verschillende ritmes. Hierdoor kreeg iedereen de kans om op alle nummers te zingen zonder dat iemand op de voorgrond zou treden. We wilden absoluut niet één enkele zanger hebben die de band zou representeren, Fly Pan Am is immers een zeer democratische band.

“Voor ons was het eveneens vanaf het begin duidelijk dat, gezien het feit dat we in het Frans zouden zingen, de meeste luisteraars nooit zouden begrijpen waar de teksten over zouden gaan. Daarom wilden we het geluid meer benadrukken dan de betekenis. Maar toch zijn de teksten belangrijk omdat ze een verlengstuk van onszelf zijn en op zichzelf kunnen communiceren. Voor mij is het belangrijk om mijn daden te doorspekken met een persoonlijke betekenis en dit is een manier om dat te doen.”

Elektronica is ook stilaan belangrijker aan het worden. Op N’écoutez Pas duikt er zelfs een aantal gastmuzikanten op, Alexandre St-Onge en Tim Hecker, die daarvoor verantwoordelijk zijn. Waarom kozen jullie voor deze samenwerkingen?
“We kennen Tim al een tijdje. Hij speelde ooit enkele shows met Godspeed You! Black Emperor en zo kwamen we met hem in contact. De eerste keer dat we met hem wilden samenwerken was toen we een project planden met iemand die bezig was met digitale elektronica. Toen maakten we al onze elektronische dingen nog met analoge instrumenten en eigenlijk wilden we de digitale wereld wat verkennen. Op dat moment luisterden we veel naar Tim Heckers Haunt Me en dachten dat dat perfect zou samengaan met de muziek die we toen in ons hoofd hadden. Daarom deden we een aantal sessies met hem en Christof Migone. Deze laatste heeft wortels in de auditieve kunstwereld en speelt samen met Alexandre St-Onge in het duo Undo (met wie Migone eveneens het label Squintfuckerpress leidt). Het stuk op de Constellation-verzamelaar Song of the Silent Land (‘Très Très Avant’) is afkomstig van die sessies.

“Het probleem was dat we niet echt de tijd hadden om iets met deze opnames te doen en toen we aan N’écoutez Pas begonnen, wilden we zeker met Tim samenwerken. Hetzelfde geldt voor Alex. Hij is een goede vriend en we hebben hem altijd gevraagd om iets aan onze platen toe te voegen. Net omdat we erg houden van wat hij solo doet en met Shalabi Effect. Omdat ik ook met hem in Et Sans zit, was de samenwerking niet meer dan natuurlijk. Verder beschouwen we het als een verrijking om ons geluid door externe elementen te laten beïnvloeden.”

Zijn er wederzijdse invloeden tussen jullie en Tim Hecker?
“Er zijn zeker overeenkomsten maar ik denk dat we de dingen op een andere manier benaderen. Volgens mij is Tim meer lyrisch dan wij. Maar het is zeker erg interessant om een muzikale relatie met iemand met een andere invalshoek aan te gaan.”

Tim Hecker leeft ook in Montréal. Een aantal jaar geleden was het vooral het Constellation-label dat alle internationale aandacht trok maar momenteel zijn er ook andere bands en labels. Hoe zie jij dat?
“Er is daar zeker een hoop talent aanwezig en alles is nogal eclectisch. Ook is het opwindend om te horen dat al die goede muziek in je buurt gemaakt wordt, het maakt je duidelijk dat alles mogelijk is en dat je niet verplicht bent om de muziek uit andere landen te ondergaan. Ook bevestigt het het feit dat je zelf iets kunt doen zonder de hele tijd op een passieve manier te consumeren. Mensen van overal, vorm je eigen groep! Weet je, je groeit op terwijl je naar bands luistert die deel uitmaken van het gevestigde systeem en iedereen wil daartoe behoren. Het is echter belangrijk om alternatieven te zoeken voor wat je ‘overerft’, om proberen te werken buiten de reeds gedefinieerde grenzen en daar je eigen weg te vinden. Montréal heeft dit gedaan tijdens de laatste jaren en kent zo haar eigen ontwikkelingen.”

Wat vind je van de muzikale ontwikkeling van Constellation? Ooit heeft het een totaal nieuw geluid ontwikkeld maar gaandeweg is het net daarin blijven steken. Vind je niet?
“Ja en neen. Er is zeker een constant geluid in de meeste releases op Constellation maar bepaalde personen zijn er toch in geslaagd om verschillende wegen uit te gaan. Ik denk daarbij bijvoorbeeld aan de laatste plaat van Frankie Sparo, RE: en 1-Speed Bike. Een van de redenen voor het constante geluid is dat de meeste bands onderling wel op een bepaalde manier verbonden zijn en dat ze op dezelfde plaats opnemen, namelijk in hotel2tango.”

Kan dit niet uitmonden in de onmogelijkheid om op muzikaal vlak vooruitgang te boeken?
“Ik moet zeggen dat ik er geen benul van heb of dat eigenlijk wel een criterium is voor bepaalde bands. Vooruitgang is immers enkel belangrijk en relevant als je die intentie hebt. Voor Fly Pan Am daarentegen is het steeds net erg belangrijk geweest om on the edge te zijn. We zijn er dan ook van bewust dat het met iedere nieuwe plaat twee kanten uit kan gaan. Enerzijds kan het een totale ramp worden die ons de doodsteek zou kunnen geven maar anderzijds kan het steeds uitmonden in een uitbreiding van ons muzikale universum of naar iets helemaal nieuws. We houden ervan niet te begrijpen wat we doen!”

In november komt Fly Pan Am opnieuw naar Europa. Met N’écoutez Pas in het achterhoofd neem ik aan dat de shows helemaal anders zullen zijn dan voordien.
“Nogmaals, we houden er niet van om dingen te herhalen dus deze shows zullen wat losser worden. Bepaalde stukken zullen geïmproviseerd zijn en sommige oudere stukken hebben we herwerkt met stemmen en aangepast aan onze tegenwoordige geluid. De laatste keer dat we in Europa waren, zaten we allemaal nog neer maar nu staan we levend en wel op het podium. Rock your ears out!!!”

Fly Pan Am is op de volgende plaatsen live te aanschouwen:
Vrijdag 5 november: Paradiso, Amsterdam (NL)
Woensdag 17 november: Stuk, Leuven (B)
Donderdag 18 november: 013, Tilburg (NL)
Vrijdag 19 november: DBS Utrecht (NL)

» Lees de recensie

http://www.kindamuzik.net/interview/fly-pan-am/fly-pan-am-we-houden-ervan-niet-te-begrijpen-wat-we-doen/7714/
Meer Fly Pan Am op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/fly-pan-am