• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Autechre: Dit keer zonder beeldscherm

Zelfs met een toegankelijk album van Autechre jaag je de meeste visite weg; vernieuwing heeft een prijs. Maar wie goed luistert naar het nieuwe album Untilted hoort veel moois achter het digitale prikkeldraad.

Tekst: René Passet

Publicatiedatum: 16 april 2005

Al acht albums lang concentreert Autechre zich op de zoektocht naar de funk tussen de kille cijfers op hun beeldscherm, met het album Untilted als meest recente resultaat. Untilted betekent een radicale breuk met hun steeds meer op de techniek georiënteerde werkwijze, waarin Rob Brown en Sean Booth zelfs hun eigen software bouwden om geluiden te kunnen genereren en manipuleren. Het leverde de afgelopen jaren knappe maar ook ontoegankelijke platen op als Confield en Draft 7.30. "Confield was voor ons een intens album", gaf Sean Booth twee jaar geleden toe. "We zaten toen in een fase waarin we een bepaald onderdeel van onze muziek wilden ontwikkelen. We bedachten allerlei nieuwe methoden om muziek te 'ontwerpen'. Confield was soms pure wiskunde, op een perverse manier."

Bij het maken van het nieuwe album Untilted stond het beeldscherm meestal uit, en werkte het duo veel meer op intuïtie. "We liepen tegen de grenzen van ons kunnen op, merkte ik", bekent Sean Booth vanuit z'n huis op het platteland van Suffolk. "We maakten op een gegeven moment zulke complexe systemen dat het in geen verhouding meer stond tot het einddoel. We waren meer tijd bezig met het bouwen van software dan met musiceren. Toen hebben we het omgedraaid en gezegd: dan gaan we toch muziek maken niet door systemen gegenereerd kan worden? Daardoor veranderde onze aanpak compleet."

Diep in de machines
In plaats van vierde- of vijfdegeneratiesamples zijn de geluiden nu weer relatief puur. Maar nog altijd uniek. Want alles wat Autechre maakt laat zich lastig met iets anders vergelijken. Het duo gaat al meer dan tien jaar mee en stond aan de wieg van het ratelbandgenre. Als een van de eerste elektronische groepen liet Autechre zijn samplers en drumcomputers stuiteren alsof het rubberen balletjes waren, bedacht het razend ingewikkelde ritmes en ontwierp het nieuwe en vreemde, knisperende geluiden die het duo alle hoeken van hun studio injoeg. Waren hun eerste albums als Incunabula en Amber nog relatief toegankelijk, met de jaren kroop het duo dieper en dieper zijn machines in.

Ze inspireerden tientallen anderen, die hun laptops openklapten en ook 'moeilijke ritmes' gingen maken. Soms succesvol, zoals groepen als Funkstörung en Funckarma, soms hopeloos en ongeïnspireerd. Volgens Booth kwamen er na Confield allerlei mislukte kopieën van dat album op de markt. "Men dacht: ‘random beats zijn nu blijkbaar in. Dat gaan wij ook maken!’ Maar daar ging dat album helemaal niet over. Bovendien zijn onze beats helemaal niet random. Ieder snippertje geluid in onze muziek zit daar om een reden. En er zit wel degelijk een patroon in. Het is meer een kwestie van begrip, denk ik. Mensen die onze ritmes niet trekken, kunnen waarschijnlijk ook niks met freejazz."

Toch is er goed nieuws voor fans van het eerste uur die kampen met ' muzikale relatieproblemen': Untilted is namelijk een stuk toegankelijker. Alles relatief natuurlijk, want met dit achtste album jaag je nog steeds zonder moeite veel visite het huis uit. Maar wie de moeite neemt ontwaart vaak een mooie melodie achter het digitale prikkeldraad. Of een sample van een old school electro-plaat, zo maar open en bloot. "Ik luister nog altijd veel naar electro", bekent Booth. "Het is een van onze belangrijkste muzikale invloeden geweest en dat hoor je in al onze platen terug. Soms duidelijk zoals nu, maar vaak ook goed verstopt."

Quick and dirty
Een van de heftigste nummers op het nieuwe album is 'Augmatic Disport', dat begint als een bijna fatale eleptische aanval van in elkaar verstrikte ritmes, om bijna tien minuten later te eindigen in een brave, uitgebluste vierkwartsmaat. Een onmogelijke knoop die ontward wordt. "Dat nummer is eigenlijk begonnen als remix van ‘Cavity Job’, onze allereerste single (1991, Hardcore Records, rp). We hadden die break op onze sampler staan en wilden daar wat mee doen." Booth omschrijft het werken aan 'Augmatic Disport' als een 'quick and dirty job'. "Rob en ik werkten er om en om aan, met dit als resultaat."

Kwamen hun vorige albums grotendeels op die manier tot stand en zag het duo elkaar alleen bij het uitwisselen van grote audiobestanden op hun laptops, dit keer zaten Rob Brown en Sean Booth weer broederlijk bijeen. Dat had ook een praktische reden. "Rob is sinds kort vader", grinnikt Sean door de telefoon. "En dus konden we eigenlijk alleen overdag werken, meestal in mijn studio. Vanwege de slapende baby bij hem thuis. Dat werken tijdens kantooruren was iets nieuws voor ons. Vroeger zaten we tot diep in de nacht achter onze instrumenten. Ja, misschien dat Untilted daarom toegankelijker uitpakt."

Relatie
Bij elke groep die al meer dan tien jaar bestaat past de vraag: hoe lang nog? Zeker nadat vorig jaar dat andere beroemde elektronische duo het bijltje erbij neergooide: Orbital. "Daar was ik best verbaasd over", klinkt het door de telefoon. Vooral over het feit dat ze het afscheid voor hun laatste album aankondigden. Als je een relatie stopt, weet je dat toch niet van tevoren? Ik kan me eerlijk gezegd niet voorstellen dat Rob en ik ooit stoppen met samenwerken. Then again, dat zeiden The Spice Girls óók, ha ha!"
Volgens Sean is de band zo sterk omdat ze het vak samen geleerd hebben. "Allebei hebben we ook met anderen in de studio gezeten. Maar dat blijft toch vreemd. De energie is anders, alsof ze een andere taal spreken. Werken met Rob voelt heel natuurlijk en intuïtief. En het gaat om vertrouwen. Ik kan met een gerust hart de studio uitlopen als Rob met mijn materiaal bezig is. Als ik een uur later terugkom, heeft hij de boel niet verkloot."

Untilted is nu uit op Warp Records. Autechre speelt 19 april in Petrol, Antwerpen. Op 20 april staan ze in de Effenaar, Eindhoven.

http://www.kindamuzik.net/interview/autechre/autechre-dit-keer-zonder-beeldscherm/9177/
Meer Autechre op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/autechre