• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

• dossiers
• festivals
• columns

ernaast

Steve Albini: producer én muzikant

Als provocateur ging Albini in zijn songteksten op zoek naar de donkere zijde van de Amerikaanse samenleving. In zijn tijd als muzikant bij Big Black en Shellac liet hij die teksten gepaard gaan met een nihilistische vorm van rock die tot op de dag van vandaag nog steeds als zeer inspirerend beschouwd wordt.

Tekst: Hans van der Linden

Publicatiedatum: 04 december 2005

Als zoon van een raketwetenschapper reist de jonge Steve Albini noodgedwongen van het ene Amerikaanse stadje naar het andere. Na enkele jaren houdt de familie Albini halt in Missoula, Montana. Communicatie is niet zijn sterkste punt en aan zijn schooltijd houdt hij erg weinig vrienden over. Gelukkig zijn er magazines zoals Rolling Stone en Creem die Albini in contact brengen met The Ramones, Suicide en The Stooges. Later geeft hij grif toe dat punkrock hem door zijn middelbare schooltijd loodste. Hij ziet punkrock als een zegen voor moeilijke mensen, je kan immers gewoon je eigen ding doen zonder dat je je ook maar één ding van iemand anders moet aantrekken.

Controversieel journalist
Daarna vinden we Albini terug in Chicago waar hij journalistiek studeert aan de Northwestern University. Stilaan openbaart zich een nieuwe wereld. Hij ontdekt de lokale progressieve tijdschriften en radiostations en begint concerten bij te wonen. Daar komt hij in contact met The Replacements, Hüsker Dü, Dead Kennedys en Naked Raygun, zijn eerste favoriete band wiens leden Jeff Pezzati en Santiago Durango we later in Big Black terugvinden.

Provocatie wordt stilaan een sleutelwoord voor de jonge Albini. Omdat hij er de gewoonte op nahoudt ’s ochtends veel te luide muziek te draaien op de universiteitsradio wordt hij als dj vaak geschorst, en ook in zijn column ‘Tired of Ugly Fat’ voor Matter neemt hij geen blad voor de mond. Op muzikaal vlak zoekt hij eveneens de controverse op. Zijn voorkeur gaat uit naar luide en agressieve bands zoals Swans en Scratch Acid en door zijn uitgesproken confronterende houding worden de aanhangers van de undergroundscene in Chicago al snel in twee kampen gedeeld: zij die hem een genie vinden en de anderen die hem niet kunnen luchten.

Big Black Albini
De volgende stap is snel gezet. Albini begint zijn muzikale carrière in Stations en daar doet Roland (TR-606) zijn intrede, de goedkoopste drumcomputer die hij kan vinden. Albini is uitermate tevreden over dit toestel, het doet immers steeds precies wat je ervan verwacht. Ideaal dus voor iemand als Albini van wie communicatie, althans op dat moment, niet echt de sterkste eigenschap is.

Stations houdt het al snel voor bekeken maar Albini werkt verder aan nieuwe nummers. Helaas vindt hij geen geïnteresseerde muzikanten om hem daarbij te helpen. Daarom trekt hij zich terug op zijn kamertje om daar gewoon alles zelf met een viersporenrecorder op te nemen. Het resultaat, uitgebracht onder de naam Big Black, doopt hij Lungs. In feite is het niet meer dan een demotape waarin hij zich nadien muzikaal niet meer zou kunnen vinden. Het belang van deze e.p. ligt vooral in het feit dat het de toenmalige muzikale grenzen verlegt door het gebruik van de drummachine en een zich radicaal afzetten tegen het standaard rockgeluid.

Voor Big Blacks tweede e.p. Bulldozer besluit Albini de hulp van Iain Burgess in te roepen, de enige persoon die ooit muziek van Albini zal produceren. Big Black belandt op dat moment immers in meer professionele studio’s en daar is de hoeveelheid aan opnamemateriaal niet te overzien. Omdat Albini ten zeerste te spreken is over het werk dat Burgess eerder voor Naked Raygun deed, besluit hij met hem in zee te gaan. Deze beslissing legt hen allerminst windeieren. Burgess levert niet alleen een schitterend resultaat af maar door met hem te werken, leert Albini heel wat over opnametechnieken uit de jaren zeventig die hij later bewust zal vermijden. Hij vergaart ook veel algemene informatie over opnametechniek. Wanneer Albini vindt dat zijn kennis ver genoeg gevorderd is, neemt hij alle producerstaken op zich en gaat Big Black zonder Burgess voort.

In 1987 verschijnt Big Blacks Headache en zo geraakt het verhaal van Albini verweven met de geschiedenis van Touch & Go. Albini was na de release van Atomizer immers uitermate misnoegd over Homestead dat, tegen Albini’s uitdrukkelijke eis in, de singel ‘Il Duce’ als collectorsitem op de markt bracht. Albini ziet dit als een manier om extra geld van de fans los te krijgen en kan zich daar niet in vinden. Gelukkig loopt in Chicago Corey Rusk rond, de bezieler van een nieuw label: Touch & Go. Hij en Albini kennen elkaar van op het New Music Seminar in New York en als ze elkaar op een concert in Detroit opnieuw ontmoeten, wordt het voor Albini duidelijk dat Rusk zowat zijn muzikale evenbeeld is. Big Black maakt de overstap naar Rusks label dat naast Songs about Fucking en het posthuum uitgebrachtte Pigpile de volledige catalogus van Big Black heruitgeeft alsook al het latere werk van Rapeman en Shellac.

Take no shit
In de begeleidende tekst bij Pigpile, de beeldregistratie van het Londense Big Black-concert tijdens hun afscheidstournee in 1987 lezen we het volgende: “Organizationally, we were committed to a few basic principles: Treat everyone with as much respect as he deserves (and no more), Avoid people who appeal to our vanity or ambition (they always have an angle), Operate as much as possible apart from the "music scene" (which was never our stomping ground), and Take no shit from anyone in the process.” Deze stelregel past Albini ook graag toe bij zijn werk als producer.

Met de muziekindustrie bedoelt hij vooral de major platenlabels die helemaal niet met de muzikanten begaan zijn maar louter uit winstoogpunt opereren. In zijn artikel “The Problem With Music” (MaximumRocknRoll #133) zet Albini haarfijn uiteen hoe veel jonge bands bedrogen worden door de grote platenmaatschappijen. Ze geraken in een wurgcontract en de majors gaan met het grote geld lopen. Zijn conclusie luidt dan ook scherp: “Na een eerste plaat hebben de bandleden elk één derde verdiend van wat ze bij Seven/Eleven zouden verdienen maar ze hebben een maand in een tourbus mogen rondrijden. Hun volgende album zal hetzelfde zijn en dat geldt ook voor hun volgende tour. Het zal hen enkel nog meer geld kosten.” De band komt in een vicieuze cirkel terecht die hun onafhankelijke creativiteit beknot. Iets dat Albini als muzikant koste wat kost wilde voorkomen gold in nog meerdere mate in zijn rol als producer.

Deel II: Steve Albini, producer

http://www.kindamuzik.net/achtergrond/steve-albini/steve-albini-producer-n-muzikant/11383/
Meer Steve Albini op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/steve-albini