http://www.kindamuzik.net
ernaast
Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
Lady GaGa: roem gepersonifieerd
Op maandag 20 juli 2009 staat Lady GaGa in de Melkweg voor haar eerste eigen concert in Nederland. Een show in Paradiso volgt nog dezelfde week. Binnen een jaar staat het popfenomeen in het Gelredome; een opgaande populariteitscurve die zijn weerga nauwelijks kent. Lady GaGa als de personificatie van Andy Warhols 'fame'-gedachte in extremis; popmythe in wording?
Tekst: Sven Schlijper
Publicatiedatum: 17 mei 2010
Drive
In de wereld van pop die poppier is dan pop duikt in 2008 de naam Lady GaGa op. Stefani Germanotta, zoals GaGa ingeschreven staat bij de burgerlijke stand, is dan al jarenlang bezig naam te maken. Dat doet ze onder meer in de vorm van avant-gardistische burleske shows, waarin al vroeg een hogelijk ambitieuze drive opvalt. GaGa is bepaald niet in de wieg gelegd voor half werk en stoomt binnen de kortste keren dan ook door naar grotere bekendheid. Daarbij draait ze haar hand niet om voor een snuggere mix van de glamrock van Bowie en Queen met haar oorspronkelijke elektronische dansdeunen. Haar talent als songsmid wordt dan ook onderkend wanneer men haar inzet als schrijver voor Britney Spears, Fergie en New Kids on the Block. Het is uiteindelijk Akon die er bij haar platenbaas op aandringt GaGa zelf een album te laten maken. Debuutplaat The Fame verschijnt in augustus 2008 en levert een karrenvracht aan hitsingles op die nog steeds niet van radio of tv te slaan zijn.
Fame
Waar The Fame tekstueel vooral gericht is op de geneugten van een leven in de spotlights, handelt opvolger The Fame Monster in een bijna gothic-achtige sfeer over de donkerdere kanten van het bestaan als beroemdheid. Kritische analyse van zowel de teksten als de muziek laten de diepgang van een gemiddelde pannenkoek bovendrijven, maar tegelijkertijd beschikt Lady GaGa over een ontegenzeggelijk talent voor het schrijven van een fikse rij niemendalletjes met pophooks die met geen mogelijkheid tussen de oren vandaan te krijgen zijn.
Gesammtkunstwerk
Samengenomen presenteren de eerste twee albums van Lady GaGa een blauwdruk voor haar missie. Die bestaat erin dat zij haar werk ziet als een totaalperformance; een werkstuk in popart. Het gaat er dan ook niet om dat het werk op plaat wellicht enige intellectuele diepgang mist; Warhols platgeslagen Campbell's soepblikken hadden die diepgang ook niet, per se. Als een inverse van Warhol wil Lady GaGa haar poppubliek door middel van een Gesammtkunstwerk in één theatrale geste laten kennismaken met zowel het hedonistische plezier van pop, als met de scherpe rand van de creatieve voorhoede in mode en kunst. Daarnaast wil ze, ogenschijnlijk, afrekenen met enig onderscheid tussen zogenaamde hoge en lage kunst.
Warhol
Andy Warhols platinablonde pruik komt terug op het hoofd van Lady GaGa; 's mans geaffecteerde en geacteerde, tot in de puntjes uitgedokterde manier van publiek optreden in interviews en andere mediamomenten is zeker studiemateriaal van de jonge GaGa geweest. Zo bouwt ook zij aan haar eigen mythe en onbeschaamd focust zij daarbij op een van de kerngedachten van Warhol: het beroemd zijn om het beroemd zijn, omdát je de kracht van de camera, van het imago kent, bespeelt, gebruikt en uitbuit.
Mythe
Lady GaGa's mythevorming klinkt verrassend uitgekiend en behept met ruggengraat voor een dame die naar verluidt pas in 1986 geboren is. Even opvallend is het feit dat haar geboortedatum nergens wordt bezien in termen van eventuele mythevorming. De jonge vrouw die met een overdaad aan ambitie als een ware spons decennia aan kunst-, theater-, performance- en muziekgeschiedenis heeft geabsorbeerd en heeft omgezet in haar eigen creatie, met bijbehorende filosofie en niet te vergeten uitgekiende strategie qua imago, komt met een eerste album op de proppen dat meteen inslaat als een bom. En toch zou ze pas 24 zijn momenteel. Het is mogelijk, de wonderen zijn de wereld niet uit; zeker niet in GaGa-universe, maar de biografie leest wel als de erg gedroomde wensgedachte die meester is geworden over de mythe GaGa en daarin past 24 toch een stuk beter dan het wellicht waarschijnlijkere 34.
Patti Smith
Er is een parallel te bespeuren tussen Lady GaGa en Patti Smith en wel in de manier waarop beiden onverschrokken trouw zweren aan rock en pop als het ideale vehikel voor mentale en sociale bevrijding. Dat is dan ook de plaats bij uitstek voor het ventileren van complexe en vaak tegengestelde belangen, gedachten, fantasieën, wensen en dromen. Het is precies de rol die dromen innemen in het werk van Smith die in het Gesammtkunstwerk van Lady GaGa wordt vervangen door een fantasiewereld waarin zelfschepping in postmodern eclecticisme centraal staat.
Smiths putten uit werk van anderen vormt een belangrijk deel van haar zelfverwezenlijkend oeuvre - van Patti Smith persoonlijk tot Patti Smith de poëet, de schepper. Smith die ook afstand nam van de noties van hoge of lage kunst. Zo verwezenlijkt ook Lady GaGa zichzelf in haar persona, haar geslaagde (in de zin van: minimaal commercieel gezien succesvolle) claim to fame en presenteert ook zij zichzelf als schepper - losstaand van hoog of laag - in de kunsten. Bovendien opent Lady GaGa net als Smith voor haar publiek deuren naar het zelf onderzoeken van de eigen zelfrealisatie en -schepping.
Facet
De tijd zal uitwijzen of Lady GaGa, nog jong volgens de mythe immers, haar missie kan en zal voortzetten. Ze heeft de instrumenten daartoe - zeker met haar eigen productie- en ontwerpstudio Haus of GaGa voor de doorontwikkeling van imago en popartmerchandising - stevig in handen. Muzikaal gezien begeeft The Fame Monster zich op meer plat Eurodance-achtig terrein vergeleken bij de voorganger. Dat doet echter niet af aan een nog groter extravaganza aan show dat allang niet meer past binnen een Melkweg of Paradiso. De plaat is voor Lady GaGa dan ook maar één van de vele facetten van haar artistieke uitingen.
Icoon
Haar kunstwerk staat of valt niet met muzikaal-kritische analyse alleen. Haar kunstwerk en verder ontwikkelende oeuvre beslaat ook eigen videokunst, set-design, mode en meer. Waar Patti Smith niet alleen dichter is of zangeres of beeldend kunstenaar, zo is zeker Lady GaGa niet tot op één punt terug te brengen. Haar 'Monster Ball Tour' rolt op dit moment door Europa en is het toppunt van de huidige samenballing van de creatieve uitingen van Lady GaGa en haar Haus of GaGa. De enige plek om Lady GaGa's artistieke merites te beoordelen is dan ook het Gelredome; een waanzinnig groot podium dat de opmars markeert van een artiest die vorig jaar nog in clubs speelde; een podium ook voor één van de meest fascinerende popiconen van dit moment.
http://www.kindamuzik.net/achtergrond/ldy-gaga/lady-gaga-roem-gepersonifieerd/20183/
Meer Lady GaGa op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/ldy-gaga
Deel dit artikel: