• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

• dossiers
• festivals
• columns

ernaast

Kersthits in zeven smaken

Ook al wordt slechts één procent van het totale aantal op de radio gedraaid, er zijn inmiddels duizenden kerstliedjes opgenomen. Voor je gemak hebben we het volledige kerstoeuvre ondergebracht in zeven handzame categorieën. Is dat nou niet sneu? Mwah, niet sneuer dan de gemiddelde kerstplaat…

Tekst: Guido de Greef

Publicatiedatum: 20 december 2009

Kerstcabaret
Vooral in Nederland lijkt het zaak om kerst niet al te serieus te nemen. Althans, zo'n twee dagen min of meer verplicht met familie doorbrengen leent zich uitstekend voor grappen. Het aantal cabaretiers met typische kerstliedjes is verrassend groot. Natuurlijk, er is Youp van 't Heks 'Flappie' en Urbanus was er zelfs al eerder bij met 'Een Bakske Vol met Stro', maar iets minder bekend is de bijdrage van Herman Finkers, onder de simpele titel 'Kerstmis', met teksten als "Denk nou niet 'ik ben te min, mijn leven heeft geen zin' / want de kerstklok luidt ook voor zo'n ei als jij." Wie wil weten hoe kerst gevierd wordt bij dertig graden, kan terecht bij de Zuid-Afrikaanse zanger Chris Chameleon met 'Kersfees in Afrika', maar wat humoristische bijdragen betreft gaat er niets boven Bert en Ernie en hun instant klassieker 'Ik Ben een Kerstbal': hét hoogtepunt van de toch al zo geslaagde lp Kerstfeest met Bert en Ernie uit 1984.

'Et tu, Brute?'
Je zou denken dat het opnemen van kerst-cd's een zonde is die is voorbehouden aan r&b-sterren, boybands en artiesten uit het 'vocale' genre, maar menig zichzelf serieus nemend rockartiest is de fout in gegaan. Althans, 'fout', de ep Christmas van Low is in 1999 een verrassend succes en de mix van traditionals zoals 'Little Drummer Boy' en 'Silent Night' met zelfgeschreven werk als 'Just Like Christmas' - voor Lowbegrippen bovendien ook nog opvallend vrolijk - is zeker geslaagd. En Sufjan Stevens maakte er van 2001 tot en met 2006 een traditie van om elk jaar een kerstalbum uit te brengen. En ook gij, Bob? Ja, dit jaar heeft zelfs Bob Dylan een kerst-cd gemaakt [beeld rechts]. De meningen over Dylans bijdrage zijn op z'n zachtst gezegd verdeeld, maar hij heeft het album ook vooral voor het goede doel opgenomen. Tot slot kun je ook lekker punk tegen kerst schoppen, zoals The Vandals deden. En wat verwacht je van een kerstalbum van Boney M?

Het Goede Doel
Je kunt je in een Glazen Huis op laten sluiten en plaatjes draaien om geld in te zamelen, maar je kunt ook een single opnemen voor het Goede Doel. Aldus het beroemdste voorbeeld 'Do They Know It's Christmas' van Band Aid, geschreven door Bob Geldof en Midge Ure. En dus is het elk jaar weer raak met benefietsingles. The Killers brengt elk jaar een benefietkerstsingle uit. Dit jaar verscheen 'Happy Birthday Guadalupe', al haalt die het nog niet bij de klassieker van twee jaar geleden, 'Don't Shoot Me Santa'. Bijzonder is de Amerikaanse cd-serie A Very Special Christmas, waar sinds 1987 om de paar jaar een nieuw deel van verschijnt en al veel grote artiesten een kerstklassieker voor hebben opgenomen. Een paar opnames zijn zelf inmiddels uitgegroeid tot klassiekers, zoals Madonna's versie van 'Santa Baby' of 'Christmas in Hollis' door Run-DMC.

De 'per ongeluk' gescoorde kersthit
Sommige singles gaan niet meteen over kerstballen en arrensleeën, maar zijn wel handig rond de decembertijd uitgebracht. Het is twijfelachtig of Bob Dylan 'Make You Feel My Love' schreef met kerst in gedachten, maar dankzij de cover van Adele wordt het nu toch altijd met kerst geassocieerd. Hetzelfde overkwam Gary Jules, met zijn versie van 'Mad World'. Oorspronkelijk opgenomen voor de film Donnie Darko, nu een kerstklassieker. En 'River', van Joni Mitchells succesvolste album Blue is - ondanks de muzikale knipoog naar 'Jingle Bells' in de opening - helemaal geen kerstsingle geweest, maar wordt nu wel veelvuldig gedraaid op de radio. En wat te denken van 'Stop the Cavalry' van Jona Lewie; het was nooit bedoeld als holiday-klassieker, maar met een zin als "Wish I was at home for Christmas" is de link snel gelegd. En dat voor een nummer over oorlog.

De depressieve kerstplaat
Dat kerst niet altijd een feest is, wordt bevestigd door een verrassend groot aantal deprimerende kerstplaten. Er is een bijdrage van Jan Rot die onder de naam 'An & Jan' een Nederlandse vertaling van 'Lonely This Christmas' maakte en het verbasterde tot 'Klote met Kerstmis'. Maar beroemder is het omineus getitelde 'Hang Myself from the Tree' dat Caesar voor de VPRO-compilatie Zo, Dit Is Kerstmis opnam. Alleen de openingsregel "Christmas Is Hell on Earth" al. En natuurlijk bedoelde de Zangeres zonder Naam haar maatschappijkritische en treurige kerstlied 'Hij Was Maar 'n Neger' bloedserieus - het gaat over mensen die een donkere man in de koude kerstnacht laten staan - maar met zo'n titel lig je tegenwoordig bij voorbaat al onder de bank van het lachen. En anders is er voor de zekerheid altijd nog de coverversie van enfant terrible Robbie Muntz.

Fouter dan fout
Het kan altijd nóg erger. Is de zomer al danig verziekt door dat ene onuitstaanbare, irritante zomerhitje, wordt-ie in de winter nog eens gerecycled met kerstbelletjes. Van zowel de 'Macarena' [beeld links] als 'The Ketchup Song' zijn kerstversies gemaakt. Ze waren dermate opportunistisch dat ze het succes van de zomerhit niet wisten te benaderen. En over opportunisme gesproken; menig bakvis zwijmelt al bij het gangbare repertoire van de gemiddelde boyband, als die jongensgroep dan ook nog een suikerzoete kerst-cd opneemt met liedjes als 'I Still Believe in Santa Claus' (New Kids on the Block) of 'All I Want Is You This Christmas' (*NSync), dan is het helemaal raak. Ook lucratief: een willekeurige hype tot kersthit omtoveren. Vijf jaar geleden was Nederland in de ban van de Tokkies en dus was daar de cd Kerstfeest met de Tokkies, met 'Verre Kerst' als hitje. En in Amerika was er de weinig politiek correcte South Park-aflevering Mr. Hankey's Christmas Classics waarin Mr. Hankey [beeld links] een kerstshow presenteert met een Adolf Hitler-imitator die 'O Tannenbaum' zingt en ene Satan die 'Christmas Time in Hell' brengt. De soundtrack bij de aflevering verkocht verrassend goed.

Kerstballen
Maar helaas, deze dagen kun je de radio niet aanzetten of de overbekende en kapotgedraaide kerstballen komen aan de lopende band voorbij. En dus is het weer tijd voor 'Last Christmas' van Wham!, 'All I Want for Christmas Is You' van Mariah Carey, 'Do They Know It's Christmas' van Band Aid, 'Driving Home for Christmas' van Chris Rea, 'Wonderful Christmas Time' van Paul McCartney, 'It's Gonna Be a Cold Cold Christmas' van Dana, 'It's the Most Wonderful Time of the Year' van Andy Williams, 'Lonely This Christmas' van Mud, 'Merry Christmas Everybody' van Slade, 'Eenzame Kerst' van André Hazes, 'Feliz Navidad' van José Feliciano, 'Happy X-Mas (War Is Over)' van John Lennon & The Plastic Ono Band, 'White Christmas' van Bing Crosby, 'Christmas Was a Friend of Mine' van Fay Lovsky, … …

Ach, voor je het weet is het weer carnaval.

http://www.kindamuzik.net/achtergrond/kerst/kersthits-in-zeven-smaken/19614/
Meer Kerst op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/kerst