• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Primal Scream | Dirty Hits

Magnifiek eclectische ‘best of’ van Schotse futuristische rockers.
CD, Columbia/Sony

Tekst: Wilko van Iperen

Publicatiedatum: 14 december 2003

Just what is it that you want to do?

We wanna be free to do what we wanna do. And we wanna get loaded and we wanna have a good time. And that’s what we’re gonna do. We’re gonna have a good time, we’re gonna have a party.

Het is 1991 als Primal Scream Screamadelica uitbrengt. De eclectische mix van rock, soul en dance levert een onweerstaanbare plaat op die nog steeds staat als een huis. Het is het eerste album waarmee Primal Scream echt van zich laat horen en ook gehoord wordt. Screamadelica is de soundtrack van een xtc slikkende generatie en het is dus niet vreemd dat het album positief klinkt en de pan uit swingt. De collaboratie met de house producent Andy Weatherall brengt de Schotten op alle fronten een succes. De verzameling liedjes blijkt grensverleggend en aangezwengeld door de dansbare single ´Loaded´ wordt het ook een commerciële klapper. ´Loaded´ betekent een omslag in carrière van Primal Scream. De band maakt eerder twee albums vol sixtiespop maar rekent in 1991 rücksichtslos af met dat verleden door te flirten met de muziek van de toekomst. Op Dirty Hits is het verleden verdrongen en er is dan ook geen spoor te vinden van de eerste twee albums van Primal Scream.

De single die zoveel voeten van de vloer kreeg opent het eerste retrospectief van de The Scream. Het optimistische gevoel van het dansbare ‘Loaded’ doordrenkt alle liedjes van het inmiddels klassieke Screamadelica. Bij de gospel van ‘Movin’ On Up’ gaan de handen de lucht in en bij het hypnotiserende ‘Come Together’ en het atmosferische ‘Higher Than The Sun’ verschijnen visies van andere werelden. Na Screamadelica blijft Primal Scream door de jaren heen fascineren. Dit komt mede door personele wijzigingen die voor de juiste chemie zorgen (Mani Mounfield van The Stone Roses komt bas spelen en Kevin Shields van My Bloody Valentine produceert en speelt gitaar mee). De tweede keer dat Primal Scream relevant bewijst te zijn is met de eigen gemaakte soundtrack bij de cult klassieker ‘Vanishing Point’. Dit album is de blauwdruk voor volgende albums die telkens weer anders klinken maar vooral een verslavend nieuwe eclectische cocktail.

Op Vanishing Point verkent de band onder andere nieuw terrein met de het psychedelische ‘Burning Wheel’ en ‘Kowalski’. Deze beide nummers zijn stukjes moderne psychedelica gebouwd op harde beats en stuwende basritmes die laten zien dat de dan dertigers geworden bandleden nog steeds in de voorhoede van de rock geplaatst kunnen worden. Het horen van de nummers afkomstig van Vanishing Point maakt vooral duidelijk dat er geen vinger te leggen valt op Primal Scream. Invloeden uit hip hop, rock, dub, en dance maakt het geluid nog ongrijpbaarder dan het al was. De Schotten noemen in die tijd Creation Records al jaren hun thuis maar het door Alan McGee geleidde label loopt op haar einde. Het zwanenzang van het label is het overweldigende album XTRMTR van Primal Scream. Op het politiek geëngageerde album barst de groep haast uit haar voegen met furieuze techno stampers als ‘Swastika Eyes’ [waarin Madelin Allbright vanwege haar vergoelijking van het oorlogsgeweld in het voormalige Joegoslavië aan de schandpaal wordt genageld] en noise die rechtstreeks uit de garages van Detroit lijkt te zijn geïmporteerd. Met het woeste ‘Accelerator’ geeft de band overduidelijk aan dat Abraham de muzikale mosterd uit die Amerikaanse industriestad haalt. Verder spuwt het hypnotiserende ‘Shoot Speed / Kill Light’ – waarin overduidelijk de invloed van Kevin Shields te horen valt – vuur en verleidt het tegelijkertijd.

Het voorlopig laatste hoofdstuk in de muzikale geschiedenis van Primal Scream is Evil Heat. Dit album uit 2002 werpt een blik op de zelfkant van de samenleving; het leven dat op hetzelfde moment tragisch en meeslepend is. Door drugs en drank gesloopte nachtbrakers komen voorbij in de futuristische dance-rock ‘Deep Hit Of Morning Sun’ en het knallende ‘Miss Lucifer’. Hoewel kwaadmakende politiek weer een onderwerp is op Evil Heat zien we dat niet terug op deze verzamelaar (het tot ‘Rise’ omgetoverde ‘Bomb The Pentagon’ werd enkele dagen voor 11 september voor het eerst live ten gehore gebracht). Wel vinden we een nieuwe versie van het hallucinerende ‘Some Velvet Morning’ (cover van Lee Hazlewood & Nancy Sinatra’s ) waarop een voor Kate Moss onduidelijke maar charmante rol is weggelegd. Hoewel de overgang tussen Evil Heat en XTRMTR minder groot is dan tussen de voorgaande albums verrast het toch. Primal Scream levert zo meer als tien jaar na hun doorbraak weer een pakket nummers aan dat de grenzen tussen dans en rock verder vervaagt.

Een kanttekening: na de ontdekking van de elektronica in 1991 kiezen Bobby Gillespie en de zijnen voor een ander extreem. Het album volgend op het succesvolle Screamadelica staat bomvol retro rock waar de Stones nu jaloers op zouden zijn. Hoewel ‘Rocks’ een dijk van een hit wordt, is Give Out But Don’t Give Up niet het album dat in de lijn der verwachting lag na het eerdere euforische dansalbum. Het is precies hierom dat deze nummers op Dirty Hits opvallen in negatieve zin. Gelukkig dat The Scream meteen weer het experiment opzoekt. Primal Scream bevindt zich daarmee min of meer al vanaf begin jaren negentig in de voorhoede van de rock. De bijna veertigers in deze band waren toen en zijn nu meer van belang dan welke jonge rockband afkomstig van de Britse eilanden dan ook. Dat maakt het overzicht Dirty Hits dus een onontbeerlijke plaat.

http://www.kindamuzik.net/recensie/primal-scream/dirty-hits/4791/
Meer Primal Scream op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/primal-scream