• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

No New York | Diverse Artiesten

Genrebepalende no wave-verzamelaar van Brian Eno eindelijk fatsoenlijk op cd verkrijgbaar.
CD, Lilith

Tekst: Atze de Vrieze

Publicatiedatum: 14 november 2005

1978. Het New Yorkse Lower East Side is een desolaat gebied. De wijk kent veel vervallen gebouwen en criminaliteit, en heeft te maken met drugsoverlast en brandstichting. Het muzikale landschap van New York is voor een groot deel platgebrand door de punk. Het blijkt vruchtbare aarde voor een van de meest revolutionaire stromingen in de popgeschiedenis: no wave. Lower East Side wordt bevolkt door artistieke zonderlingen, die niet alleen de grenzen van het leven opzoeken, maar ook die van de muziek.

Ook producer Brian Eno is onder de indruk van deze bijzondere scene. In april ’78 is hij in New York om aan een nieuw Talking Heads-album te werken, en hij wordt gegrepen door wat hij later “een van de meest opwindende maanden van het decennium” noemt. “Het leek wel of er die maand vijfhonderd bands begonnen”, aldus Eno. Hij besluit zijn indrukken vast te leggen op een compilatie die als titel No New York meekrijgt en geldt als het belangrijkste overblijfsel van de stroming. De compilatie bevat vier van de meest toonaangevende no wave-acts, die ieder met vier nummers vertegenwoordigd zijn: Contortions, Teenage Jesus And The Jerks, Mars en DNA.

No wave, een eenduidige definitie van de stroming is moeilijk te geven. Duidelijk is wel dat het een voortzetting van punk is en tegelijk een radicale breuk ermee. De muzikanten zeggen vrijwel unaniem dat hun muziek niet teruggrijpt naar het verleden, maar juist de traditie wil vernietigen. Een muzikale definitie van no wave is lastig te geven, omdat het vooral een statement is, een houding ten opzichte van eerdere stromingen, en een vorm van performance art. Toch hebben de vier acts op No New York het nodige met elkaar gemeen. Ze zijn zeer spaarzaam met melodie. Hun nummers bestaan vooral uit ritmes en gitaar-noise, waar elke band zijn heel eigen invulling aan geeft. De teksten zijn gefragmenteerd, verontrustend en kil. No wave is in your face en agressief.

Dat is wel heel letterlijk het geval bij Contortions-frontman James Chance, die het geregeld aan de stok heeft met zijn publiek, en niet zelden met een bebloed gezicht staat te spelen. In tegenstelling tot veel andere muzikanten in de scene beheerst Chance zijn instrument – de saxofoon – uitstekend. Chance is gefascineerd door zwarte muzikanten als James Brown en Ornette Coleman, wiens funk en freejazz hij met behulp van vakkundig ontregelde gitaren verwerkt tot een zeer explosief mengsel, rauw en authentiek. De confronterende podiumhouding van James Chance is een van de redenen waarom hij als saxofonist uit Lydia Lunch’ Teenage Jesus And The Jerks gezet wordt. Teenage Jesus neemt op het podium een meer afstandelijke houding aan. Een optreden van de band duurt meestal niet veel meer dan tien minuten, waarbij de Blitzkrieg-techniek wordt toegepast. De nummers van de band zijn vaak kort maar krachtig, ‘Red Alert’ zelfs maar 34 seconden. Lunch zelf beheerst geen enkel akkoord op haar gitaar, maar vindt dat ook niet nodig. Teenage Jesus is met zijn bewust vlakke en gruizige geluid misschien wel de meest ontoegankelijke van de vier acts. De laatste twee acts, Mars en DNA, hebben qua idee wel wat van elkaar weg. Centraal bij DNA staan de splijtende synthesizer van Robin Crutchfield en de schrapende gitaar en zang van Arto Lindsay. Het geluid van Mars staat bol van noise en paranoïde zanglijnen, soms door elkaar. Hun beste nummer ‘Helen Fordsdale’ geeft een uitstekende indruk van de compromisloze vuiligheid die de no wave-bands over hun publiek moeten hebben uitgespuwd.

Het kan natuurlijk geen toeval zijn dat No New York juist nú een heruitgave krijgt. Simon Reynolds besteedt in zijn indrukwekkende post-punk boek Rip It Up and Start Again uitgebreid aandacht aan no wave. Hedendaagse acts als Adult., LCD Soundsystem en The Rapture vertonen overduidelijk sporen van het genre. Dat wordt benadrukt door de titel van een twee jaar geleden verschenen verzamelaar met acts als The Rogers Sisters, Le Tigre en The Fever: Yes New York. Aan de andere kant is het vreemd dat het nooit eerder tot een reissue gekomen is (op een dure Japanse import na), want No New York is nog altijd een genrebepalende compilatie die allesbehalve gedateerd klinkt.

http://www.kindamuzik.net/recensie/no-new-york/diverse-artiesten-11194/11194/
Meer No New York op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/no-new-york