• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

John Surman | Way Back When

De missing link tussen de Britse jazz van eind jaren zestig en Miles Davis' legendarische In A Silent Way-album.
CD, Cuneiform/Bertus

Tekst: Remco Takken

Publicatiedatum: 21 augustus 2005

Ik kan niet goed uitleggen waarom een swingende cd met historische waarde meer de moeite waard is, dan een simpelweg lekker album. Toch ben ik al dagen uitgelaten vanwege de cd-uitgave van een verloren gewaand elpeeproject uit 1969. De Britse saxofonist John Surman is daarop te horen als een waar inspirator en misschien zelfs een regelrechte voorloper van een van de beste platen van Miles Davis. Wie een speciaal plekje in zijn hart heeft voor de Miles Davis-klassieker In A Silent Way moet Surman's Way Back When zeker aanschaffen.

Trompettist Miles Davis was sinds eind 1967 op zoek naar een nieuw geluid dat beter moest aansluiten bij de smaak van de jeugd. Bovendien zag Miles een generatie interessante musici opkomen met hun roots in de rock en r&b in plaats van de jazz. James Brown, Sly Stone, Aretha Franklin en Jimi Hendrix werden de nieuwe ijkpunten voor een muzieksoort die later zou uitgroeien tot de jazzfusion en tot op heden de publiekstrekker vormt op alle grote jazzfestivals.

Een aardige voetnoot uit de begindagen van de fusion (toen nog rockjazz of jazzrock geheten), is de bijdrage van Engelse muzikanten. Gitarist John McLaughlin en bassist Dave Holland werden al snel door Miles opgepikt, maar er is bijna niemand die hun invloed op de muziek uit die tijd 'Brits' zal noemen. Dat zal veranderen nu John Surmans 'Lost Album', een oer-Brits product, verschenen is op het Cuneiform-label.

Veel van de klanken op Way Back When klinken bekend in de oren. Ik dacht altijd dat Miles Davis ze verzon. De latere Soft Machine-drummer John Marshall bespeelt zijn hi-hat precies zo zweverig en funky als Tony Williams dat deed, de elektrische piano van John Taylor lijkt in de verte op die van Joe Zawinul. Brian Odgers heeft er geen enkele moeite mee een stevig basgeluid voort te brengen in deze Bitches Brew-achtige bezetting, die twee maanden eerder is opgenomen dan het legendarische Miles-album met die naam.

Toegegeven, de later legendarisch geworden elpee In A Silent Way lag in oktober 1969, de datum van de Surman-sessie, net in de winkels. Van plagiaat kan echter geen sprake zijn. Daarvoor klinkt de muziek te natuurlijk, alsof de musici het al jaren zo speelden, wat waarschijnlijk ook zo was. Deze klanken hingen in de lucht in die tijd. Nu kan men niet anders dan concluderen dat we weten waar Miles Davis een deel van zijn mosterd haalde. Uit Engeland dus, waar jonge bandleiders als John Surman experimenteerden met jazz, rock en elementen uit de vrije improvisatiemuziek.

http://www.kindamuzik.net/recensie/john-surman/way-back-when/10325/
Meer John Surman op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/john-surman