• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Arthur Russell | The World of Arthur Russell

Het jaar van Arthur Russell is begonnen.
CD, Soul Jazz

Tekst: Omar Muñoz-Cremers

Publicatiedatum: 14 februari 2004

Of Life immense in passion, pulse and power,
Cheerful, for freest action form'd under the laws divine,
The Modern Man I sing.
  Walt Whitman, One's-Self I Sing

Arthur Russell is waarschijnlijk één van de laatste cultfiguren, zo iemand van wiens bestaan je op de hoogte bent maar waarvan de muziek haast onmogelijk is te traceren. 2004 is dan het jaar waarop het mysterie Arthur Russell in volle glorie hoorbaar wordt gemaakt, na jarenlang te zijn ontsnapt aan behoorlijke (her)uitgave op cd. World of Echo, een magisch album vol introverte liedjes enkel begeleid door cello en echo, verschijnt later dit jaar terwijl een echt lost album, Calling Out of Context, recentelijk is uitgebracht op Audika. Het belangrijkste is echter de compilatie The World of Arthur Russell die met voorbeeldige zorg is samengesteld door Soul Jazz. Dat Russells werk zo lang aan normale distributie is ontsnapt heeft verschillende redenen, maar één van de belangrijkste is dat hij graag discoplaten maakte die soms in zeer beperkte oplagen verschenen (van zijn debuutalbum 24-24 Music als Dinosaur L werden bijvoorbeeld maar 500 exemplaren geperst). Soul Jazz heeft zich niet laten afschrikken en heeft werkelijk getracht het beste van Russells dansproducties bijeen te brengen.

Hij was één van die exemplarische figuren die zijn instrument compleet beheerste, in klassieke avant-gardekringen verkeerde en moeiteloos, met open vizier, zonder schaamte, discoplaten produceerde. En ook al was het succes van die platen beperkt, hij bleef vol overtuiging zijn muzikale visioenen volgen, hij bleef groeien, in veel gevallen zijn tijd ver vooruit. Vroege werken als 'Go Bang' en 'Is It All Over My Face' zijn in zekere zin "zoekende platen", het product van iemand die overweldigd is door nieuwe mogelijkheden. Het zijn mooie interpretaties van klassieke disco, waar subtiele dubinvloeden op worden losgelaten, de cello niet meer dan een geluid op de achtergrond. Het is muziek over verliefd zijn op dansen.
Er is een ontwikkeling waarneembaar: Russell duwt steeds meer zijn eigen stem naar de voorgrond waardoor later werk direct een uniek karakter krijgt. Het is zo'n typische stem die je moet raken: zacht, open en kwetsbaar. De twee pure liedjes op de compilatie, 'Keeping It Up' en 'A Little Lost' plus het meer vervreemdende 'Treehouse' zijn exemplarisch. 'Keeping It Up' is jachtig, een zenuwachtig duet waar Russells stem en die van de zangeres steeds uit elkaar schieten om plotseling weer op prachtige manier bij elkaar te komen. 'A Little Lost' is De Taal der Verliefden, verlangen zonder schaduw, een muzikale schets die ook niets meer nodig heeft om alles duidelijk te maken wat het wil. 'Treehouse' is Russell op zijn meest avant-gardistisch, waar de onrustige cello omvlochten wordt door gemompel en voorzichtige kreten.
De latere dansplaten radicaliseren door voorbij de dansvloer een kosmische opening en een grotere complexiteit te zoeken. 'In The Light of the Miracle' is niet zozeer een danstrack als wel een levenscyclus, een universum van ritme. Eenmaal gehoord vergeet je nooit meer de manier waarop Russell, met zware stem "Light/In the light" zingend, de basdrum oproept die de reis naar het licht inzet. Een reis van dik 13 minuten waar flarden zang verdwalen in een wildernis van percussie, piano en akoestische gitaar. 'In the Light of the Miracle' is de perfectionering van zijn dansmuziek: disco als avant-garde, disco als kosmische muziek, disco als droomfunk. 'Let's Go Swimming', hier in een sublieme remix van Walter Gibbons, is wilder. Het kalme origineel wordt door Gibbons vervormd tot een ontregelende afwisseling van ritmes en brullende bas met als enige houvast Russells zang, die verlangt naar heldere blauwe luchten en zwemtochten richting een ander continent (van Fantasie? Seks?) Het is niets minder dan De Laatste Grote Discoplaat.

Er is, denk ik, in dansmuziek niemand meer zoals Arthur Russell geweest. Zijn invloed is beperkt, soms hoor je voorzichtige echo's in het werk van Derrick May, misschien Luomo en er zijn epigonen als Faze Action, wier werk een bepaalde bezieling mist nu het vergeleken kan worden met hun grote voorbeeld. De plaats die hij inneemt is ergens tussen Tim Buckley, Talk Talk en Can circa Future Days/Soon Over Babaluma, muzikale dromers die hun oceanische visioenen koste wat het kost moeten zingen, voorbij direct financieel gewin, voor een gehoor dat zich meestal in de toekomst bevindt. Die toekomst is voor Arthur Russell nu aangebroken.

http://www.kindamuzik.net/recensie/arthur-russell/the-world-of-arthur-russell/5171/
Meer Arthur Russell op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/arthur-russell