• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

State-X New Forms 2014

Dikke vette krul voor zeer geslaagde editie.
12 december 2014, Paard van Troje, Den Haag

Tekst: Frank Veldkamp

Beeld: Frank Veldkamp

Publicatiedatum: 17 december 2014

De elfde editie van het festival State-X New Forms (SXNF) kan de boeken in met een dikke vette krul op de kaft. Net als in voorgaande jaren is het op basis van het programma vooraf lastig in te schatten wat er op de diverse podia in en rondom het Haagse Paard van Troje te gebeuren staat. Van missers is tijdens deze editie echter geen sprake. Met muzikanten uit alle windrichtingen en genres moet je wel heel erg mainstreamgeoriënteerd zijn om niets van je gading te kunnen vinden. En dan is er nog The Kyteman Orchestra. Op vrijdagavond trekt het bonte gezelschap rondom Colin Benders alle aandacht naar zich toe, zodat de onfortuinlijke acts die tegelijkertijd geprogrammeerd staan hun ding staan te doen voor anderhalve man, een paardenkop en een hongerige KM-medewerker.

SXNF beleeft een sterke start met het Finse K-X-P. Ronkend beukwerk van twee complementaire drummers wordt voorzien van elektronisch vervormd gitaargeweld in lange, in elkaar overvloeiende tracks. De in monnikskappen gehulde muzikanten begeven zich op het snijvlak van krautrock, psych en postrock en laten in het donker horen dat je lang niet al je zintuigen nodig hebt om omvergeblazen te worden. Duo Xylouris White, met Dirty Threedrummer Jim White, gaat eveneens voor hard, maar voegt er een flinke dosis freejazz aan toe. Dat gaat goed, tot het brandalarm afgaat en de boel wordt stilgelegd.

In Prins27, aan de overkant van het Paard van Troje, maakt het Nederlandse Daisy Bell haar opwachting. Met vervormde stemmen, speelgoedmegafoons en weinig conventionele songstructuren zet het drietal gedichten van Wiliam Blake op muziek. Het resultaat is fascinerend, theatraal en afwisselend. Van soundscapes tot dansbare electro, Daisy Bell weet, zelfs binnen een nummer, probleemloos over te gaan van chaos naar gevoelig en terug. In afsluiter en uitsmijter ‘The Fly’ komt alles treffend samen, inclusief als raceauto's klinkende vliegen.

Met Blackmoon presenteert SXNF een hoogwaardige hiphopact. Niet in het minst door de begeleiding van Champion Sound komt de integrale uitvoering van het album Enta da Stage uit 1993 goed uit de verf en mogen alle hiphopclichés even ongegeneerd door de zaal vliegen. Experimenteler gaat het eraan toe bij Dawn of Midi, een bijzonder, op jazzleest geschoeid trio dat weet te boeien met wat één lang repetitief thema lijkt. De pianist plukt aan de snaren van zijn vleugel zoals de bassist zijn staande bas bepotelt, terwijl de drummer de groove bestuurt. Kleine oneffenheden in de live gespeelde loops zorgen voor nieuwe ritmes en het geheel is het hele optreden lang zowel methodisch als hypnotiserend.

Songhoy Blues uit Timboektoe, Mali laat in de foyer horen hoe reteswingend Afrikaanse muziek ook alweer is. Het klinkt allemaal wat minder cross-over dan de samenwerking met Yeah Yeah Yeahsgitarist Nick Zinner doet vermoeden en dat is wel zo fijn. Het viertal klinkt en speelt authentiek en verdient eigenlijk een plaatsje op een echt podium in een echte zaal in plaats van tussen de garderobe en bar in. Sons of Kemet laat zien hoe weergaloos dansbare jazz gemaakt wordt en maakt en passant de tuba tot het hotste instrument van de avond. Het Haagse duo Tears & Marble laat zijn dromerige synthpop tot de verbeelding spreken met fraaie animaties en een kille maar doeltreffende voordracht. Met een krankzinnig optreden van de flamboyante Canadees Rich Aucoin zit de eerste dag erop.

The Wave Pictures valt de ondankbare taak ten deel om op de tweede avond SXNF te openen in een vrijwel lege zaal. De bandleden ogen als je vriendelijke buurman en spelen muziek die doet denken aan The Bees en Archie Bronson Outfit, met een vleugje new wave en country. Loop argeloos de zaal uit en je wordt overdonderd - en als je niet oppast omvergelopen - door de energieke swamprockblues van The Drip Dry Man & The Beat Revolver.

Een stuk ingetogener gaat het eraan toe bij het optreden van Wendy McNeill In de vijfenveertig minuten speeltijd die ze met haar drummer heeft, passeren welgeteld zes liedjes de revue, inclusief gedetailleerde toelichting op ieder nummer. Door haar sympathieke presentatie en aandoenlijke manier van vertellen zijn de intro's minstens zo boeiend als de liedjes zelf, die allemaal het onderwerp immigratie op uiteenlopende wijze belichten. McNeill heeft te kampen met wat technische problemen - een weigerend loopapparaat en een vijfkwartsmaat die iets te complex blijkt - maar ze slaat zich moedig door het optreden heen en wint vanavond terecht zieltjes.

Met Jambinai uit Zuid-Korea heeft SXNF een wel heel bijzondere act op de planken. Langzaam opbouwende soundscapes en oorverdovende postrock vloeien in elkaar over tijdens een optreden wat met niets te vergelijken valt. De combinatie van traditionele folkinstrumenten als haegeum en geomungo met drums, bas en gitaar maakt dat de band tegelijkertijd oosters en westers klinkt en duidelijk een broertje dood heeft aan hokjes en conventies.

Ook bij Chicks on Speed [boven] is hokjesdenken uit den boze. In bizarre selfmade outfits schetsen Melissa Logan en Alex Murray-Leslie, vergezeld door dansers en een drummer (Mathias Brendel uit de band van Peaches), drie kwartier lang een universum dat bestaat uit mode, kunst, activisme, improvisatie en girlpower. Er wordt gedanst, gesprongen, geklommen en nog muziek gemaakt ook. Met als hoogtepunt, nota bene tijdens 'We Don't Play Guitars', een gitaarsolo op een elektrisch versterkte naaldhak. Met een cover van 'Burning down the House' van Talking Heads wordt het optreden afgesloten en kan de schoonmaakploeg aan de slag met het ruimen van de puinhoop voor Atari Teenage Riot. Alec Empire en Nic Endo laten horen nog steeds heer en meesteres van de breakbeat en gemankeerde electro te zijn. Voor wie denkt dat het niet harder wordt dan ATR heeft SXNF als slotact nog The Hard Way op het programma staan, maar niet voordat de heren van Mouse on Mars het Paard van Troje in de juiste dansstemming hebben gebracht.

http://www.kindamuzik.net/live/state-x-new-forms/state-x-new-forms-2014/25571/
Meer State-X New Forms op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/state-x-new-forms