• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

North Sea Jazz 2009

Van kwaliteitshiphop tot compromisloze freejazz.
10 juli 2009, Ahoy, Rotterdam

Tekst: Timo Koren

Beeld: Jelmer de Haas

Publicatiedatum: 14 juli 2009

Het North Sea Jazz Festival 2009 is weer ouderwets druk. Zowel zaterdag als zondag is uitverkocht, waardoor er in de smalle gangen flink wat opstoppingen ontstaan. Het publiek is net zo gevarieerd als het programma: van oude jazzrotten tot jonge popliefhebbers en van dagjesmensen tot freejazzgekke Japanners. Op de picknickbanken buiten zorgt de zon voor verhoging van de sfeer, binnen zorgt menig popster voor heel wat handjes in de lucht. De Hudsonzaal, waar veel gearriveerde jazzsterren optreden, is vrijwel permanent vol, maar ook voor een kleinere zaal als de Madeira staan vaak lange rijen.

In de kleinere zalen zijn vaak de meest spannende acts te zien. Zo speelt op zaterdagmiddag het Nederlandse Starvinsky Orkestar een mooie smeltkroes van jazz en klassiek, die bij vlagen sprankelt. Het geluid blijft gedurende het optreden bescheiden en gaat nergens richting bombastische bigbands. Hoogtepunt is het spel van klarinettist Claudio Puntin, die ook met neusfluitjes aan de slag gaat en als een soort rattenvanger het strijkkwartet achter zich aan lokt.

Van een heel andere orde is Otomo Yoshihide's New Jazz Orchestra [foto rechts] de volgende dag. Gitarist Yoshihide weet zich gesteund door een aantal uitstekende muzikanten die hem perfect ondersteunen in een optreden dat van kalme, vervreemdende stukken muziek overgaat in een woest noise-landschap en net zo makkelijk weer verandert in een compromisloos freejazz-stuk. Saxofonist Mats Gustafsson klinkt op zijn beste momenten alsof hij zijn saxofoon op wil slurpen, hij wordt perfect aangevuld door trompettist Axel Dorner. In combinatie met Yoshihide's gitaarklanken ontstaat een bulderend geheel. Ook pianist Cor Fuhler, die vaker in de klankkast van zijn vleugel duikt dan de toetsen aanraakt, weet prachtige sfeerschetsen te produceren.

Niet altijd gaat het goed. Aangekondigd als een groep die een jazzrevolutie teweeg wil brengen, valt het Scandinavische JazzKamikaze erg tegen. Ze klinken steeds minder als een jazzcollectief, en steeds meer als een saaie, bombastische rockband, wat alleen maar versterkt wordt door de zanglijnen en de gitaarsolo s. Saxofonist Marius Neset speelt nog steeds goed, maar weet het tij niet te keren. Ook het vermaarde project Éthiopiques [foto links] valt zeer tegen. Waar de serie albums vaak van spanning overloopt, is het zondagavond veranderd in saaie vocale jazz, die vaak veel te glad klinkt. Daarmee weet het optreden nergens de hoogtijdagen van de Ethiopische jazz te doen herleven.

Wie wel de verwachtingen waarmaakt is Artist in Residence John Zorn. Op zaterdag dirigeert hij het spetterende ensemble Bar Kokhba naar grote hoogten, in een spetterend geheel waar Jiddische muziek wordt gekoppeld aan jazz. Het collectief is goed op elkaar ingespeeld en ook op de variatie en setopbouw is niks aan te merken. Iets minder spannend, maar nog steeds erg goed is de uitvoering van zijn Filmworks. In een variërende bezetting volgt een bevlogen pianotrio op een liefdevol cellospel. Tijdens deze optredens klinken nergens de experimenten uit Zorns vroegere periode, maar dat is niet nodig om de aandacht vast te houden.

Naast de jazzoptredens is er, voornamelijk op de grotere podia, veel te beleven. Op het grote Nile-podium brengt Erykah Badu [foto onder]een mix van soul en hiphop. Ze is goed gekleed en haar ingestudeerde danspasjes zijn stijlvol. Op het muzikale vlak overtuigt ze niet geheel. Ze is goed bij stem, durft te variëren en lijkt erg oprecht over haar muziek. Toch wil het muzikaal maar niet spetteren, wat voornamelijk te wijten valt aan een enigszins vlakke band die de intrigerende composities van Badu niet echt succesvol tot leven roept. Desalniettemin blijft ze een genot om naar te kijken.

Wat het hiphopprogramma betreft, zit het deze editie goed. Na succesvolle optredens op Noorderslag en Pinkpop, zorgt Kyteman's Hiphop Orkest op North Sea Jazz voor waanzinnige drukte en laat het de Congo-tent uitpuilen. Het publiek eet uit zijn hand en hij kan werkelijk niks fout doen. Het enthousiasme straalt weer van het orkest af en zowel wanneer hij dirigeert als trompet speelt lijkt Kyteman helemaal op te gaan in zijn muziek. De bigbandhiphop van zijn orkest werkt nog steeds, en dankzij prima rappers als Pax en GMB wordt de feestvreugde alleen maar verhoogd.

In de Maas zorgt afsluiter Q-Tip [foto geheel boven] voor een flink feestje. De hiphopveteraan is nog steeds energiek en komt tussen zijn maffe dansjes en heerlijke raps handen en voeten te kort om ook nog het publiek op te jutten. Hij stuitert over het podium in een show die van oude A Tribe Called Quest-hits naar werk van zijn nieuwste album gaat. Zijn band heeft de funk er goed zitten en zorgt ervoor dat Q-Tip feilloos de eindstreep haalt. In het publiek heerst een goede sfeer, waarbij van vooraan tot op de tribunes gedanst en meegedaan wordt. Raphael Saadiq doet mee op 'Fight/Love' en laat zien een aardig potje mee te kunnen dansen. Als Q-Tip in de toegift aan een wandeling door het publiek begint en men eindeloos het refrein van 'Life Is Better' scandeert, kan North Sea Jazz 2009 zich geen betere afsluiter wensen.

http://www.kindamuzik.net/live/north-sea-jazz/north-sea-jazz-2009/18892/
Meer North Sea Jazz op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/north-sea-jazz