• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

KMFDM / Panic DHH

Hoogste tijd voor een staakt-het-vuren voor Teutoonse industrialmetal op zijn weg naar de vergetelheid.
15 juli 2004, Tivoli, Utrecht(NL)

Tekst: Sven Schlijper

Publicatiedatum: 20 juli 2004

Machinaal, zo hoort de echte industrial te klinken. Strak, straf, beukend en hard. Volgens deze lijnen is KMFDM al zo'n twintig jaar bezig. Na een korte pauze kwam de invloedrijke industrialact rond Sascha Konietzko terug aan het front met Attak. De lopende tournee heet toepasselijk genoeg WWIII. Met andere woorden: we zijn gewaarschuwd.

Dat hadden we ook kunnen zijn voor het voorprogramma Panic DHH. Met stipte Deutsche Pünktlichkeit begon deze noise-terreur aan drie kwartier kommer en kwel. Ze zijn zeker niet voor niets getekend op het roster van Digital Hardcore: het label van Alec Empire - bekend van Atari Teenage Riot. Het hoort er allemaal bij; deze muziek moet je zintuigen aan alle kanten perforeren en dus staat het volume lekker op maximaal. Voor de Tivoli is dat dus veel en veel te hard. Vervormende bastonen, knetterende cymbalcrashes; het is er allemaal. En het klinkt dus voor geen meter. Of dat nu echt alleen aan het volume en de mix ligt, waag ik te betwijfelen.

De mix van digitale beats en noise, punk/metal gitaar en menselijke drums loopt vaak genoeg uit de maat. Klinkt verder zwaar amateuristisch en gemaakt gefrustreerd. Bovendien komt de brulboei die voor zanger moet doorgaan niet bepaald in aanmerking voor de Nobelprijs voor Literatuur. Zijn lachwekkende strofen adolescentenrijmelarij zijn gelukkig zelden te verstaan. Als er al een flard doorkomt ("I don't want to live by your standards: FUCK EVERYONE!!!") denk ik onwillekeurig terug aan het zieltogende optreden van Atari Teenage Riot in 013, als voorprogramma voor Nine Inch Nails. Hun "Fuck the police"-geschreeuw viel toen ook volkomen dood. Net zo kapot als dit wanproduct vanavond. Volkomen terecht blijft tussen de meeste nummers en vooral na afloop zo ongeveer elk applaus uit. Dat maak je ook niet alle dagen mee.

Eén ding had Panic DHH wel mooi voor elkaar en dat was hun lichtshow. Stemmig en flitsend, maar zonder al te opzichtig gebruik van de knetterende stroboscoop was het plaatje mooi af. Misschien nog wel wat beter dan bij de hoofdact KMFDM (foto). Hún aanvalsplan loopt over Utrecht, voor het enige Nederlandse concert deze tournee. En toch blijken maar zo'n 200 man de moeite genomen te hebben. En blijft Tivoli angstig leeg. Heel erg leeg.

Vreemd is dat niet echt. De Teutoons aandoende industrial metal die KMFDM een dik uurtje de zaal in beukt - wederom niet gehinderd door enige terughoudendheid in volume - doet gedateerd aan. KMFDM vervulde vanaf 1984, zeker met hun releases voor het Wax Trax! label een voortrekkersrol. Waar KMFDM redelijk marginaal bleef, gingen anderen er met de poet vandoor. Bands als Nine Inch Nails en Skinny Puppy bijvoorbeeld werden beroemd. En geroemd. Of Rammstein, voor wat het waard is.

KMFDM ging stug door. Niet op de industriële manier waarop Fernand Léger zijn op Lego-poppetjes lijkende machinewerkers schilderde; in vrolijke kleurstelling. Maar op de socialistisch-realistische manier. Afschrikwekkende beeldvoering in het artwork dus. En in de begeleidende kretologie. Fijnbesnaard is KMFDM nooit echt geweest.

Wel gründlich, want ook vanavond wordt de industriële metalbeerput weer duchtig en strak opengetrokken. Wat daaruit tevoorschijn komt, doet meer dan eens denken aan Germaanse metalbroeders Rammstein. Even zo vaak komt Pretty Hate Machine langs, of Manson-achtige knuist-in-de-lucht volksmennerij. KMFDM is ooit mede de bron daarvan geweest. Maar ook te veel zichzelf gebleven, maakte mindere perioden door, stopte zelfs even en is anno 2004 geen stap verder dan pas 'em beet elf jaar eerder.

Het is dan ook Attak wat de klok slaat in Tivoli, met soms werk van Angst. Met twintig jaar aan materiaal, is een dik uurtje natuurlijk aan de krappe kant. Erg veel heeft KMFDM daarin niet van zichzelf gevergd. Statisch komt de band over, met als blikvanger zangeres Lucia Cifarelli. Deze militant ogende tante is geen poesje om zonder handschoenen aan te vatten. Haar krachtige, gespierde performance trekt dan ook zowat alle aandacht.

De rest gaat naar de geluidsman. Hoe doof mijnheer ook moge zijn; hij geniet met volle teugen. En wij met hem en om hem. Heftig meebewegend, dirigerend als het te pas komt, perfect getimed; zo staat hij - één op één lopend qua nummer en biertje - achter zijn knoppen. Klooit ondertussen nog wat met een mobieltje en bedelt zijn vuurtjes bij elkaar. Maar het is een lust voor het oog hem aan het werk te zien. Al denken de trommelvliezen daar anders over.

Kort, krachtig en snoeihard kwam KMFDM langs. Maar overwon hoegenaamd niks of niemand. Natuurlijk is het goed om KMFDM eens live aan het werk te zien. Om mee te maken waar doorgebroken acts voor een deel hun geluid op grondvesten. Toch heeft KMFDM afgedaan. Aan alle kanten ingehaald door de tijd en hun wapenbroeders, heeft KMFDM uit eigen naam geen medelijden met de meerderheid. Wij wel met de minderheid op het podium.

Rechtlijnigheid is één ding, maar twintig jaar blijven ronddraaien in hetzelfde cirkeltje wat anders. KMFDM heeft zichzelf nooit echt opnieuw willen uitvinden. En moet het nu dus doen met een legioen van amper tweehonderd zielen. Daar win je geen oorlog mee. Met gebogen hoofd het strijdtoneel verlaten, meer zit er dus niet in voor KMFDM. Hadden ze dat maar eerder gedaan, dan waren ze fier de geschiedenis ingegaan. Misschien wel met een zekere legendarische status. Nu dreigt zieltogende, voor sommigen misschien zelfs lachwekkende, vergetelheid.

Volgende keer een kraakpandzaaltje als ACU? Om te eindigen zoals het ooit begon? Dan is de cirkel immers rond. Het zal er wel niet inzitten getuige de slogan: "KMFDM will never die!!!". Zo is KMFDM hard bezig zijn eigen neerwaartse spiraal te graven. Nur in der Beschränkung zeigt sich erst der Meister. Bespaar jezelf verder Wertheriaans lijden! En staak het vuren. Adios KMFDM…

http://www.kindamuzik.net/live/kmfdm/kmfdm-panic-dhh/6729/
Meer KMFDM op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/kmfdm