• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Fantômas/Flat Earth Society

Dirigent Patton presenteert het summum uit zijn muzikale speeltuin.
13 juni 2005, 013, Tilburg (NL)

Tekst: Hans van der Linden

Beeld: Willem van Roekel

Publicatiedatum: 17 juni 2005

Het dertien koppige voorprogramma Flat Earth Society brengt een mengeling van kamerjazz en zigeunermuziek. Met vele blazers zorgen ze samen voor een compact geluid waarin er haast geen plaats lijkt te zijn voor subtiele variaties. Op regelmatige basis brengen ze beurtelings een solootje ten gehore terwijl de rest van de band er even bij gaat zitten. Helaas slagen deze variaties er niet in om de muzikale eenvormigheid te doorbreken en zo komt het dat de nummers, die op het eerste gehoor best wel aangenaam klinken, meteen weer het andere oor uitgaan. Het is dan ook een aangename verrassing als Peter Vermeersch en wat andere blazers op een gegeven moment het podium verlaten om vrij spel te geven aan een eenvoudigere bezetting waarin slechts enkele blazers, toetsen en slagwerk fungeren. Deze episode klinkt een stuk minder compact en slaagt er zelfs in om net die nuances aan te brengen waarnaar de hele bende collectief tevergeefs op zoek is. Even later volgt er weer een in personeel beperkte uitvoering maar toch doet dit de balans niet in positieve richting omslaan. Veertig minuten was dan ook meer dan genoeg.

Het contrast tussen voor- en hoofdprogramma is zelden zo groot geweest. Tegenover de lichte voorspelbaarheid van FES staat de manische experimenteerdrang van Fantômas. Dit collectief bestaat al sinds jaar en dag uit Mike Patton, Buzz Ozbourne (Melvins), Trevor Dunn (Masada en Trevor Dunn Trio Convulsant) en David Lombardo. Helaas was deze laatste op tournee met Slayer en kon hij zodoende de Europese festivals niet met Fantômas afschuimen. Er werd een vervanger gevonden in de persoon van Terry Bozzio, een drummer die reeds sinds de jaren zeventig zijn ding doet en bekend werd omwille van talloze samenwerkingen, ondermeer met Frank Zappa.

Bozzio’s kolossale drumstel overheerst de linkerhelft van het podium. Naast de vele trommels, cimbalen en gongs zijn er in het bouwwerk tal van andere elementen opgenomen die in de loop van het concert allen benut zullen worden. Bozzio zit dan ook in een soort van kooi, zijn instrument bevindt zich niet alleen rondom hem maar loopt eveneens boven hem door. Patton op zijn beurt heeft een hele tafel ter beschikking waarop naast een reeks microfoons ook vele toestellen staan waaruit hij gaandeweg samples en andere frivole geluiden zal toveren. Opmerkelijk zijn daarbij ook de twee gedigitaliseerde poppetjes die aan weerszijden van zijn machinerie staan en die ook geluiden zullen voortbrengen.

Zoals verwacht is de cartoonwereld de invalshoek voor deze tournee van Fantômas dat met Suspended Animation een hectische plaat afgeleverd heeft waarin stripfiguurtjes doorheen de gepolijste brokken opera, metal en manie allerhande manoeuvreren. Spek naar Pattons bek dus en hij geniet merkbaar van het feit dat hij ongeremd alle registers open kan trekken en zijn eigen theatraliteit ten top kan drijven. Geconcentreerd behoudt dirigent Patton oogcontact met Bozzio die met zijn drumwerk ook een steentje bijdraagt aan de complexe puzzel.

Bozzio en Patton vormen muzikaal de centrale as en Buzz en Trevor worden onbewust wat naar de achtergrond verdrongen. De podiumact van Patton speelt daarbij natuurlijk een belangrijke rol. Zijn waanzinnige blikken kunnen iedere seconde veranderen en dit geldt ook voor zijn stemgeluid dat per halve maat fluks van opera naar om het even welke denkbare andere stijl overschakelt. Fantômas live zien is dan ook in de eerste plaats een lust voor het oog maar je kan je toch niet van de indruk ontdoen dat Patton zich voornamelijk zelf amuseert en Fantômas een beetje profileert als een grote speeltuin waar hij zijn eigen ideeën ongebreideld in kwijt kan.

Het viertal is in absolute topvorm maar door de totale kakofonie, waarbij de meeste ‘nummers’ de grens van één minuut niet overschrijden, komt de beladenheid toch wat bombastisch over. Dit gevoel wordt nog versterkt door het feit dat Suspended Animation, waaruit uiteraard veelvuldig geput wordt, nét iets te veel naar spielereien neigt.

Gelukkig wordt ook het oude werk niet geschuwd. Uit de horror-adaptaties van The Director’s Cut weerklinken geslaagde versies van ondermeer ‘Experiment in Terror’ en ‘The Omen (Ave Santani)’. Verder passeren er enkele schetsen uit het titelloze debuut en er wordt ook een lijvig stuk uit het epos Delìrium Còrdia gespeeld.

Het samengaan van de individuele platen die toch allemaal tamelijk projectmatig zijn, werkt de samenhang niet echt in de hand maar dat neemt niet weg dat alles toch perfect in elkaar overvloeit. Fantômas zorgt zo toch voor een imponerende live-prestatie die de manie en dito podiumkunde van Patton met stip beklemtoont.

http://www.kindamuzik.net/live/fant-mas/fant-mas-flat-earth-society-9820/9820/
Meer Fantômas op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/fant-mas