• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Voor Tom Russell telt één ding: een goede song

Tom Russells Hotwalker is een ode aan eigenzinnige Amerikaanse stemmen. Een eerbetoon aan Outsiderkunstenaars: schrijvers als Jack Kerouac of Charles Bukowski, singer-songwriters als Woody Guthrie, Dylan of de componist Harry Partch. De plaat is een lofzang op een Amerika dat niet meer bestaat. Toch is Russell niet wanhopig. "Het is slecht gesteld met de Amerikaanse cultuur, maar een genie als Dylan zal altijd blijven geboren worden.

Tekst: John Min

Publicatiedatum: 09 oktober 2005

Tom Russell bewondert Dylan mateloos: hij was Russells eerste grote voorbeeld. "In 1963 zag ik Dylan in The Hollywood Bowl optreden en toen wist ik dat ik wilde leven als hem, als een dichter", gromt Tom met een hese, slaperige stem. "En Highway 61 Revisited klinkt nog steeds even rebels als de eerste keer dat ik het hoorde." Tom heeft een kleine ´roadflue´ opgelopen als we hem spreken in een low budget-hotel. Hij stem zijn gitaar, terwijl hij rustig antwoord geeft op de eerste vragen.

"Wat er zo goed is aan Dylan? Ik reken Dylan tot de Outsiders samen met. Bukowski en vele anderen. Dat zijn artiesten die geen deel uitmaakten van het establishment uit de dode wereld van de universiteit. Deze mannen kenden min of meer het leven op straat. En deze artiesten hadden een kritische toon en een eigenzinnig karakter. Dat sprak me erg aan."

Wel en niet pessimistisch
Een kritische toon die Russell tegenwoordig te weinig hoort. Komt het nog goed met de Amerikaanse cultuur? "Ik ben wel en niet pessimistisch over de Amerikaanse cultuur. Kijk, elk tijdperk heeft een type als Bob Dylan. Die zullen altijd geboren blijven worden, wat ook het culturele klimaat is in een land. Daarover ben ik niet pessimistisch. Ik ben wel pessimistisch over de eenheidsworst, de gelijkvormigheid, de politieke correctheid, de hamburgertenten en de snelheid waarmee alles verandert. Ik maak me zorgen over Amerikaanse kinderen die niets weten. In Europa zijn er diepere wortels; daar kennen mensen hun cultuur.

Tom heeft een kwart eeuw muziekgeschiedenis meegemaakt. Hij was erbij toen de "folkboom" plaatsvond in de jaren ´60. Hij leerde het vak ´the hard way´ door in de jaren '70 avond na avond in Skid Row in Vancouver in stripbars en andere vage tenten te spelen voor junks, zuiplappen en losers. De zelfkant en misdaad sprak en spreekt tot Russells verbeelding. Het was ook de reden dat hij criminologie studeerde in de jaren ´60 en naar Biafra (Nigeria) ging om dat vak te doceren. Hij heeft zelfs een detectiveroman op zijn naam staan. Later, in de jaren '80 speelde hij in ruige bars in Oslo.

Er telt maar één ding: hoe goed is de song?
Pas in de jaren ´90 nam Russell cd´s op en kreeg hij enige populariteit. The Man from God Knows Where uit 1999 werd algemeen als zijn magnus opus beschouwd, totdat Hotwalker verscheen. Hij kent niet zoveel jongere americana-artiesten die ook in de jaren ´90 doorbraken. "Lucinda Williams is goed en sommige songs van Eliza Gilkyson (een vriendin) zijn prima, maar die zijn ouder. Iemand gaf me een Mojo en ik heb er even in gebladerd, maar toen dacht ik: ´wat moet ik er verdomme mee?´ Bands als Wilco of Son Volt vind ik niet zo geweldig." Russell heeft wel een idee waardoor dat komt en heeft een advies voor de jongeren. "Toen Dylan naar New York verhuisde, kende hij al duizend songs. Van liedjes van Hank Williams tot weet ik wat. Ik heb zelf vijftien jaar lang in bars en zo gespeeld. De jongeren moeten gewoon beter hun huiswerk doen: luisteren naar de klassiekers en veel optreden. Ze willen wel de roem maar niet de inspanning.

Ook heeft hij moeite met het begrip americana. "Zo´n begrip zegt niets, het helpt niet om bij een stroming te horen. Uiteindelijk telt maar één ding: hoe goed is de song? En de song is goed als je kippenvel krijgt, omdat het eerlijk en scherp is. Of het nu een song van Hank Williams is of van Iggy Pop. Ja, Iggy Pop: dat is mijn definitie van americana. Een slimme man van 55 die zingt over zijn ´Nazi Girlfriend´:

"I want to fuck her on the floor
Among my books of ancient lore
So I will make a full report
I got a Nazi Girlfriend"

Love and Fear
Iggy Pop, grof en ruw maar eerlijk. Hij lijkt wel wat op Charles Bukowski, de dronkelap en dichter, in willekeurige volgorde. Eind jaren ´60 was hij Russells favoriete schrijver. "Ik ontdekte hem toen hij de column 'Notes of a dirty old man' schreef in Open City Magazine in 1968. Alles was fascinerend aan zijn schrijverschap: de drank, zijn poging om vrouwen te begrijpen, zijn klotebaantje op het postkantoor. En vooral ook de ontwapenende eerlijkheid waarmee hij al zijn ervaringen opschreef." Russell heeft Bukowski één keer toevallig ontmoet in Los Angeles. "Hij was een hele bescheiden persoon. Na deze ontmoeting is er een briefwisseling ontstaan die gebundeld is in het boek Tough company.

Bukowski was niet altijd even vleiend over vrouwen. Volgens Tom deed Bukowski alles om zowel mannen als vrouwen te stangen."Ik heb relaties gehad met oudere vrouwen die gefrustreerde artiesten waren en daar heb ik me wel aan gestoord. Vandaar dat het me wel aardig leek om daar op Hotwalker in een soort van ´tongue in cheek´ aan te refereren met Bukowski´s uitspraak: ´Women talk about their potential, potential doesn´t mean shit´. Als ik zou gaan nadenken over mijn potentieel, dan komt er niets meer uit me. Ik slaap niet in een vijfsterrenhotel en ben niet zo beroemd als Dylan of Springsteen, maar ik hou wel met hart en ziel van mijn kunst."

Terug naar de vrouwen. Russell heeft, behalve misschien op Borderland, niet heel erg veel lovesongs geschreven. "Er zijn zoveel clichésongs over de liefde geschreven. Ik denk dat ik eerst een flinke dosis ellende in de liefde heb moeten meemaken om er goed over te kunnen schrijven. Mijn laatste verbroken relatie en de rottige nasleep daarvan heeft me geïnspireerd tot een aantal songs. De meeste daarvan komen op mijn nieuwste cd Love and Fear. Liefde en vrees zijn volgens mij de belangrijkste emoties in het leven. Het wordt een persoonlijke, pittige plaat." We verwachten ook niets anders van een Outsider als Russell natuurlijk.

http://www.kindamuzik.net/interview/tom-russell/voor-tom-russell-telt-n-ding-een-goede-song/10748/
Meer Tom Russell op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/tom-russell