• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

“We zijn voorbestemd om diepgaande en bijzondere muziek te maken.”

Na dertien jaar en evenveel platen bevinden The Flying Luttenbachers zich nog steeds in de voorhoede van de vernieuwing. Dat hun muzikale queeste nooit teneinde is bewijzen ze dit keer met The Void. De Gods of Chaos zijn terug van nooit weggeweest. Tot u spreekt frontman van de band, Weasel Walter, een man met een specifieke missie.

Tekst: Hans van der Linden

Publicatiedatum: 11 maart 2005

Weasel beschrijft The Flying Luttenbachers gemakshalve als The No Wave/Punk-Jazz Gods of Chaos, de enige omschrijving die zowat het volledige oeuvre dekt. “Het ontstaan van de Flying Luttenbachers heeft te maken met een mythe die de mensheid niet kan vatten. Ik zie mezelf als iemand die de gave bezit om zaken uit te leggen die de dagelijkse werkelijkheid overstijgen. Wij zijn voorbestemd om diepgaande en bijzondere muziek te maken. Ik behoor niet tot deze aarde, ik ben een indringer met een welbepaalde missie.”

De missie openbaart zich maar mondjesmaat
Weasel bepaalt zelf welke koers ze varen en wie hem zal bijstaan op zijn missie. Dit is dan meteen ook de voornaamste reden voor de frequente personeelswijzigingen die de geschiedenis van The Flying Luttenbachers in blokken uiteen doet vallen.

Officieel ontstond de band op 6 december 1992. De eerste periode wordt door Weasel bestempeld als ‘The Hal Russell Era’. Bandlid Hal Russell – voluit Harold Russell Luttenbacher – voegde keyboards toe aan het geluid en de band werd als eerbetoon aan hem ‘Luttenbachers’ genoemd. Het adjectief ‘Flying’ sloeg op de chaotische geest die het drietal bezielde.

Vervolgens kondigden zich met de regelmaat van de klok koerswijzigingen aan. Na ‘The Acoustic Trio Era’ volgde in 1993 ‘The Electric Quintet Era’, een jaar later ‘The Weasel Walter Solo Era’ en vervolgens ‘The Satanic Power Trio Era’ (1995-1998). Daarna ging plots de interesse uit naar de vrije muziek (‘Transition into Free Music’) om daar in 2001 weer van terug te komen. The Flying Luttenbachers bevinden zich momenteel nog steeds in deze laatste periode die bekroond werd met de naam ‘Transition out of Free Music’.

Hoe ervoer Weasel zelf deze evolutie? “Iedere periode had hoogte- en dieptepunten. Ik herinner me uit elke periode elementen die perfect waren, ook al waren deze geïdealiseerde momenten soms heel kort. Op het ogenblik dat ik echter merkte dat de chemie tussen de bandleden uitgewerkt was, kondigde zich een breekpunt aan. Iemand verliet dan meestal de band en het leek voor mij op dat moment enkel zinvol om het restant van die line-up volledig af te danken en met een hele nieuwe benaderingswijze op de proppen te komen. Zo was iedere bezetting enkel een klein deel van het grote geheel dat ik steeds nagestreefd heb.”

The Flying Luttenbachers verkennen steeds nieuwe elementen en geraken in die zoektocht meer en meer verzeild in de kosmische oorlog die aan de gang is tussen een gigantische destructieve kracht (‘The Behemoth’) en het Niets (‘The Void’). Deze strijd kent een weerslag op muzikaal vlak. ‘The Void’ staat voor de eenvoudigere rockelementen terwijl ‘The Behemoth’ de ingewikkeldere stukken belichaamt.

Op ‘The Rise of the Iridescent Behemoth’, het twintig minuten durende sluitstuk van Systems Emerge from Complete Disorder bereidde het allesvernietigende Behemoth zich voor op een reis in de leegte, die met The Void verder wordt uitgediept. “De nieuwe plaat beschrijft het specifieke karakter van het Niets. Het is onbuigzaam en charismatisch, maar tegelijkertijd ook extreem bedrieglijk en vernietigend. Daardoor is ieder nummer totaal verschillend en kan je het album alleen maar als een geheel zien.”

“Ik ben bijzonder trots op Revenge, Trauma, Systems en The Void. Van alle dertien platen zijn dat de sterkste, meest geïdealiseerde manifesten van het wezen van The Flying Luttenbachers. Infection and Decline en Destroy All Music zijn ook goed, maar door bepaalde elementen die met de productie te maken hebben halen ze toch het niveau van deze vier niet.”

“In essentie sta ik in voor de continuïteit en de transformatie van de band. Niemand kan ons in hokjes duwen of voorspellen wat we in de toekomst gaan doen. Lang geleden maakte men de vaak onbezonnen veronderstelling dat bepaalde bandleden onze enige claim to fame waren. Intussen zijn we meer dan een decennium verder en maken we nog steeds originele muziek. En daarbij is het einde zelfs nog niet in zicht.“

De huidige bezetting bestaat naast Weasel (percussie) uit Ed Rodriguez (bas, Gorge Trio, ex-Colossamite) en Mike Green (gitaar, Burmese). Live wordt dit sinds kort aangevuld met Mick Barr (gitaar, Orthrelm, Octis). Volgens Weasel is deze line-up de ideaalste tot nu toe. “Het zijn muzikanten met discipline, ze zijn heel getalenteerd en begrijpen wat ik aan het doen ben. Daardoor kan ik mijn denkbeelden nu op een hoger niveau realiseren dan dat voordien het geval was.”

“Momenteel heb ik twee van de belangrijkste gitaristen uit de Amerikaanse undergroundscène tot mijn beschikking. Het klinkt echt perfect. Als je onze nieuwe versie van ‘The Elimination of Incompetence’ hoort, weet je het zeker. Ik zou willen dat we beiden mee naar Europa zouden kunnen brengen maar het is te snel om Mick mee te nemen. Hij maakt nog maar één maand deel uit van de band.”

“Ik hoop echt dat ik deze bezetting een tijdje samen kan houden. Eigenlijk wilde ik nooit veel verschillende bandleden hebben, maar zo liep het nu eenmaal. Er moet immers een bepaald traject afgelegd worden en dat is helemaal nog niet voltooid. We zijn nog maar aan het begin.”

Vrije muziek
Sinds januari 2001 bevinden The Flying Luttenbachers zich in de fase die de naam ‘Transition out of Free Music’ meekreeg. “Die term verwijst naar de groep ten tijde van Infection and Decline. Jarenlang heb ik geprobeerd freejazz en improvisatie in mijn muziek te integreren. Op een bepaald moment kwam ik echter tot de conclusie dat ik die werkwijze helemaal niet meer interessant vond. Toen ik The Flying Luttenbachers oprichtte, was ik erg geïnteresseerd in freejazz. Ik hield ervan omdat het een efficiënt middel leek om zonder beperkingen vreemde, snelle, luide en chaotische muziek te maken. Ik ben immers opgegroeid met freejazz en punkrock/no wave en beschouwde de intensiteit van al die vormen als even belangrijk.”

“In de vroege jaren negentig was ik actief in de improvisatiescène te Chicago. Ik krijg niet veel erkenning voor mijn aandeel daarin, en eigenlijk interesseert me dat niet zoveel, maar alles is vrij goed gedocumenteerd. Ik zou zelfs durven stellen dat ik cruciaal was in de toenemende interesse voor improvisatiemuziek in Chicago in de jaren negentig. In feite zorgde ik er zo goed als alleen voor dat die muziek in de undergroundrockclubs terechtkwam, waar die bands voor volle zalen speelden en het podium deelden met echte rockbands. Ik trad er samen op met vele mensen die tegenwoordig grote figuren zijn in het free improv-milieu. In 1994 richtte ik zelfs een wekelijkse workshop rond muzikale improvisatie op, die trouwens nog steeds bestaat en intussen overgenomen werd door verschillende andere organisatoren. Om nog één ander voorbeeld te geven; in 1995 bracht ik een negenkoppig orkest samen om één lange compositie te spelen waarin improvisatie centraal stond. Mensen zeiden toen dat dit onmogelijk was en dat er zeker niet voldoende getalenteerde muzikanten rondliepen.” De toekomst zou uitwijzen dat zij het bij het verkeerde eind hadden.

Het hoogtepunt van de vrije-muziekperiode is gedocumenteerd op Trauma. Dit was een succes op het vlak van een compacte en geconcentreerde groepseenheid. Maar toch was die muziek eigenlijk helemaal niet ‘vrij’ omdat The Flying Luttenbachers hun specifieke benaderingswijze gedurende jaren via veelvuldige repetities bijgeschaafd hadden, terwijl ze minutieus op zoek gingen naar net die elementen die er niet in thuishoorden, om die vervolgens te elimineren. Ze hadden immers een weloverwogen doel voor ogen.

Toch volstond de vorm niet en Weasel besliste dat het toenmalige resultaat bepaalde elementen miste die hij absoluut met de band wilde bereiken. Daarom kwam hij tot de conclusie dat compositie, in tegenstelling tot improvisatie, een betere weg zou kunnen zijn om zijn muzikale visie over te dragen. “Ik vind het tegenwoordig ook interessanter om complexe muziek vooraf te bepalen en dan verder te ontwikkelen, dan om het toeval op verschillende niveaus te laten meespelen via improvisatietechnieken.”

Weg uit het zwarte gat: Transition out of Free Music
Enkele jaren geleden trok Weasel weg uit Chicago. “Het weer is er verschrikkelijk, er lopen een hoop idioten rond, en op muzikaal vlak is het er doder dan een pier. Neen, ik mis Chicago helemaal niet. Er wonen nog steeds mensen van wie ik houd, maar de stad op zich is verschrikkelijk. Het is net een zwart gat dat al het leven wegzuigt uit de mensen die er wonen.” Sindsdien woont hij in San Francisco.

Ooit speelde Weasel een belangrijke rol in het uitstippelen van de muzikale ondergrond van Chicago en werkte hij er eveneens met tal van muzikanten samen, zoals bijvoorbeeld op Alptraum, waar hij de medewerking van Fred Lonberg-Holm kreeg. “Met Fred kan ik het goed vinden. Hij is een goede muzikant en een goed mens. Hij en Kevin Drumm zijn twee van mijn favoriete mensen uit die scène in Chicago. Dé reden voor mijn vertrek moet je volgens mij eerder zoeken in het feit dat het doel van The Flying Luttenbachers voornamelijk buiten de conventies van het improvisatie-/freejazzgetto lag. Bijgevolg hadden de meeste mensen problemen om ons te plaatsen. Ik ben tamelijk goed in het overal tussen vallen. Gelukkig trek ik me daar niets van aan. Ik doe wat ik doe en als mensen me niet in een hokje kunnen duwen of me niet verstaan dan is dat hun probleem.”

“Blijkbaar zijn we zo moeilijk in een hokje te duwen dat zelfs The Wire, dat zelfingenomen bastion van pseudo-eclecticisme, geen aandacht aan ons wil schenken. Er was een keer een schrijver die een verhaal voor hen klaar had en de redacteur draaide maanden rond de put heen voordat hij te kennen gaf dat hij het op dat eigenste moment niet kon publiceren. Ik moedig dan ook iedereen die dit leest aan om die persoon te contacteren en hem te vragen waarom The Wire niet over The Flying Luttenbachers wil schrijven. Ik wil dat eindelijk wel eens weten. Volgens mij is het een hoop onzin.”

Ook over de improvisatiescène in Chicago is hij tegenwoordig maar matig enthousiast. “Het lijkt er sterk op dat de meeste muzikanten er met improvisatie bezig waren omwille van de improvisatie zelf of omdat dat ze zich als jazzmuzikanten wilden voordoen. Die willen superstars of improvisation zijn en bedenken voor hun talloze projecten miljoenen namen en een eindeloze lijst middelmatige samenwerkingen die allemaal een beetje gelijkaardig zijn. Deze aanpak leidt volgens mij nergens toe. Ik heb over vele zaken in dat wereldje een afwijkende mening en heb het daardoor eerder van buiten uit kunnen aanschouwen, wat achteraf gezien een zegen geweest is.”

Mayhem
Ook staat Weasels discografie bol van de samenwerkingen met een brede waaier aan muzikanten (klik hier voor een volledig overzicht). Als producer werkte hij mee aan platen van ondermeer Arab Strap, Burmese en Glenn Branca. “Het muzikale spectrum waarin ik geïnteresseerd ben, is veel ruimer dan wat The Flying Luttenbachers reeds bereikt hebben. Ik heb zelfs gitaar gespeeld in glamrockbands.” Onlangs zat hij bij de opnames van Burmeses Men achter de knoppen. “Burmese was het eerste contact dat ik aan de westkust legde. Zij komen van de Midwest en waren grote Luttenbachers-fans. Zij zijn een fantastische band, hun nihilistische, massieve muziek spreekt me erg aan. Volgens mij is Men het eerste echt goede album van Burmese. Ze speelden altijd al fantastische concerten maar waren er nooit volledig in geslaagd om dit op plaat te vatten.”

Verder zijn er zijn solo-opnames die meer ruimte bieden. Zo heeft Weasel voor dit jaar de cd There Hasn’t Been a Regime That Couldn’t Be Overthrown gepland, waarop we ondermeer een ruim vijftien minuten durend stuk zullen aantreffen dat toch nog complexer in elkaar zit dan wat hij met de band kan doen. Ook zijn solomateriaal past perfect in het universum van The Flying Luttenbachers. “Dat klopt. Systems Emerge... was de volledigste en meest gedetailleerde weergave van de filosofie achter de band tot nog toe en die plaat heb ik helemaal alleen gemaakt. Als ik solo opneem hoef ik mijn visie niet bij te schaven opdat ze binnen de beperkingen van de band past.”

Toch is het solowerk slechts één kant van het totaalproject waarbij de interactie met de band cruciaal is. “Ik werk graag met andere personen samen en stel de kennis van vele muzikanten op prijs. Maar ik ben er niet in geïnteresseerd om met een hele meute bekende gastmuzikanten samen te spelen. Ik maak immers geen platen voor de platen op zich. Er moet steeds een doel zijn, anders is het niets waard. Er zijn al genoeg halfslachtige platen uitgebracht en ik wil dat probleem zeker niet vergroten. Ik werk erg hard aan alles wat ik doe en ik ben trots op al hetgeen dat met mij geassocieerd wordt.”

“Als er één persoon is met wie ik ooit nog heel graag wil samenwerken is het wel Keiji Haino. Mocht het ooit zover komen, dan ben ik er zeker van dat we samen serieus beschadigde geluiden zullen uitstoten. Ik vermoed dat we veel gemeen hebben. Jaren geleden kwam hij een keer binnen in een platenzaak waar ik toen werkte en ik gaf hem een cd van Mayhem mee omdat ik ervan uitging dat hem dat wel zou bevallen. Ik zag hem nooit meer terug…”

Binnenkort staan The Flying Luttenbachers na een afwezigheid van vijf jaar weer op Europese podia, maar zoals steeds zijn hun wegen ondoorgrondelijk. Ditmaal zullen ze helaas enkel Duitsland, Oostenrijk, Hongarije, Kroatië, Slovenië en Italië aandoen.

The Void is uitgebracht door Troubleman Unlimited
» Lees de recensie

http://www.kindamuzik.net/interview/the-flying-luttenbachers/we-zijn-voorbestemd-om-diepgaande-en-bijzondere-muziek-te-maken/8694/
Meer The Flying Luttenbachers op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/the-flying-luttenbachers