• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

RICHARD BISHOP, Sun City Girls gitarist solo

Voor de meesten is hij nog steeds gekend voor zijn bizarre groep Sun City Girls, maar meer en meer profileert hij zich ook als een volwaardig solo-gitarist. Zijn stijl lijkt etnische inspiratie te hebben, maar wisselt zo snel af, dat hij zich niet echt in een categorie laat vatten. Een interview maakte ons wat wijzer over zijn achtergronden.

Tekst: Gerald Van Waes

Publicatiedatum: 12 juli 2005

Sun City Girls wordt meer vernoemd als groep dan dat men er platen van kan vinden. Ik hoorde reeds hier en daar wat stukken van platen, maar ik kan nog steeds aan hun muziek niet aan uit. Ze spelen zeer geïmproviseerd, gebruiken 'field recordings', maar wat ze echt uitdrukken, of waar ze naar toe gaan laten ze niet echt merken. Ik besloot het Richard Bishop zelf maar te vragen.

Ik ken je gitaar solo releases, maar hoorde Sun City Girls slechts van fragmenten hier en daar. Ik kan de groep maar niet begrijpen. Wat is hun focus en drijfveer. Kun jij het misschien uitleggen?
"Ik weet het niet of ik alles kan verklaren, en moest ik het kunnen, zou het een eeuwigheid duren. Ook ik versta Sun City Girls niet eens volledig. Het beste advies dat ik iedereen kan geven is: luister naar zoveel verschillende SSG-releases als je kunt te pakken krijgen, kunt lenen of stelen. We hebben de laatste 23 jaar zoveel uitgegeven zonder er ooit over na te denken dat mensen er ook naar zouden luisteren. Degenen die de kans krijgen om SSG te vinden, zullen sommige platen goed vinden, en zullen niet echt houden van andere. Zo is het altijd geweest. En daar voelen we ons goed bij.

Wanneer we pas begonnen te spelen hadden we geen echte focus of intentie om het zo of zo te laten klinken. We speelden gewoon zoveel we konden en overal waar dat kon. Wat er gebeurde, gebeurde gewoon. Alles was en is nog steeds toegelaten. De meeste groepen toen speelden dezelfde soort saaie muziek. Hoe vaker wij speelden, hoe meer risico's we wilden nemen. We wilden de dingen steeds verder brengen, en indien nodig ook weer terugkomen, als we er daar nood voor voelden. Zo zijn we in feite begonnen. De rest is een groot mysterie."

Vanwaar kwamen de etnische inspiraties, voor jou dan, vanuit je eigen omgeving gezien ?
"Ik ben half Libanees, dus groeide ik op met muziek van Libanon, Syrië en Egypte, zelfs lang voor ik het begon te appreciëren. Mijn grootvader speelde, wanneer ik zeer jong was, 78 toeren platen en cassettes met de muziek van Farid el-Atrache, Asmahan, en Umm Kulthum, en minder bekende sterren van de Arabische muziek. Toch duurde het nog jaren voor ik ze herontdekte. Mijn grootvader speelde ook de oud en viool. Verschillende tantes, nonkels en kozijnen, maar ook mijn moeder speelden muziekinstrumenten. Het is pas met de tijd dat ik met de gitaar (alsook de piano) zou gaan experimenteren. Maar het duurde tot het hoger onderwijs in de jaren 70 voor er zich daar iets uit begon te ontwikkelen. In die jaren ‘70 waren het eerst The Beatles en The Stones die me interesseerden, en de vroege heavy metal. Vanaf toen begon ik Arabisch geïnspireerde improvisaties op gitaar te proberen. Voor mij was dat een heel natuurlijke wijze om zo te spelen. En van daaruit ontwikkelde ik mijn eigen stijl, in feite zonder veel theorie erachter te kennen. Ik wou het ook niet te ingewikkeld laten worden."

Zijn er landen en etnische stijlen die je nog verder geïnspireerd hebben, of die je levensvisie veranderd hebben?
"Toen ik een vroege twintiger was had ik de kans om naar Marokko en Egypte te reizen. Het was met die reizen dat ik de verschillende Arabische stijlen meer begon te appreciëren, gaande van lokale volksspelers tot Arabische klassieke muziek met volledig orkest, van het ochtendgebed tot de geluiden die je hoort in de straten, enz. Vanaf toe was er geen terugkeer mogelijk.
Van hieruit was het een logische stap om naar de etherische geluiden van het Indische subcontinent te luisteren, gaande van de bekende sitar, de chenai, en sarangi-drones, alsook door het volgen van de zigeuner-sporen van Oost naar West, via wat men het 'Romeinse Spoor' noemt. Er zijn twee sporen terug te vinden. Er is een Noordelijke route over Perzië, Turkije tot in Oost-Europa, en een Zuidelijke route, over Noord Afrika en vandaar naar Spanje. Bij mijn eerste reis naar India in de jaren ‘80 werd er voor mezelf een soort van overeenkomst vastgelegd. Als ik nu solo speel, reflecteert een deel van de muzikale body, meer dan ooit deze tradities.

Doordat ik zoveel reis ben ik natuurlijk ook in aanraking geweest met een zekere hoeveelheid Indonesische en Zuid-Oost Aziatische muziek. Er is een oneindige hoeveelheid van geluiden waarnaar ik vaak naar luister, zonder dat ik het reeds in mijn gitaarspel geïntegreerd heb.
Noord Afrika bezoeken en Zuid-Oost Azie was niet meer dan een oogopener die me in deze wereld opslokte. Alles was er verschillend van thuis: het zicht, het geluid, de geuren, de geschiedenis, de simpelere manier van leven die in honderden jaren niet veranderd was geweest. En dat verandert iemand ten goede denk ik. Het doet je ook aan je eigen gemeenschap denken, dat die misschien achteruit gaat."

Heb je ooit plannen gemaakt om met buitenlandse muzikanten iets samen te doen - fusie-gericht of met ethnische inslag?
"Er zijn geen specifieke plannen in die richting, maar ik sta er wel open voor, om nieuwe mogelijkheden met de juiste mensen uit te proberen. Ik zou er meer in geïnteresseerd zijn als ik zou denken dat zo'n samenwerking iets onverwacht zou kunnen opleveren. Al kun je het niet echt weten zonder het te proberen. Het moeilijkste blijft wel er de tijd voor te vinden.

Als je nu je gitaarspel bekijkt, in welke mate werd er iets echt etnisch geïntegreerd, of is het zelfs faux-etnisch ? Zijn er specifieke stijlen die je gebruikt, al gebeurt dat met een zekere vrijheid van interpretatie? Soms hoorde ik op bepaalde tracks dat je wel elke moment van stijl lijkt te wisselen.
"Zoals ik eerder zei was ik begonnen in de midden jaren ‘70 in de hogeschool in Michigan. Wat me aanzette waren een paar vrienden van mij die ook wat speelden. Ze kenden wat Led Zeppelin-songs en waren in feite in staat om alles na te spelen dat ze hoorden. Ze leerden me zeer geduldig een paar akkoorden voor ritmegitaar, waarop zij dan solo's improviseerden. Op de duur kon ik ook wat solo spelen, maar toch begon ik het saai te vinden om alleen maar 'rock' te spelen. Dus begon ik nog meer te improviseren en nieuwe ideeën aan te brengen, waarvan de meeste echter niet zo geapprecieerd werden. Uiteindelijk voelde ik me beter met gewoon solo gitaar.

Hoeveel er uiteindelijk als 'etnisch' is te beschouwen kan me in feite niet veel schelen. Zelf denk ik niet zo in die termen. Ik speel gewoon akoestische gitaar. En hiermee kan ik elke stijl vatten. Ik speel elke dag, soms voor een paar uur aan een stuk, en op die momenten gebruik ik alles wat in mijn arsenaal zit op die moment. Soms lijkt het wel alsof het instrument zelf speelt en dat het allemaal uit het klankgat van de gitaar komt. Natuurlijk zal de wereldmuziek die ik hoorde mij beïnvloed hebben maar evengoed een hele boel andere zaken. Het is juist omdat ik nooit enige wereldmuziek of gelijk welk ander genre gestudeerd heb of erin getraindd ben, dat vele mensen sommige muziek misschien faux-etnisch zullen noemen omdat het op de muziek van een of ander land trekt of zo. Het is in ieder geval nooit mijn intentie geweest om enige wereldmuziek of etnische muziek te spelen. Vele mensen willen dingen graag in een categorie duwen zodat ze een doos hebben waar het in past. Maar ik wil niet in zo'n doos kunnen passen. Het is zoals een kader rond een schilderij trekken zodat het kan vastgehouden worden. Ik wil echter een soort schilderij dat rond de ruimte kan zwerven naar eigen keus. Zo is het met mijn gitaarspel ook. Daar ligt de vrijheid ervan. Wanneer ik improviseer, zal ik werken met elk geluid dat eruit komt, en zal ik zien waar het naar toe kan gaan. Er worden geen handige truukjes gebruikt, noch bewuste stilistische methodes. Ik speel gewoon."

Ik ben in iedere geval blij dat je de kans zag de soloplaten op te nemen. Wat vind je trouwens van de hernieuwde interesse in de post-Takoma gitaristen?
"Ja dat is goed natuurlijk. En zijn zovele goede gitaristen die mee helpen ook om de solo-gitaartraditie in leven te houden. Het spreekt vanzelf dat de oudere gitaristen (waar ik mezelf onder reken) daar veel baat bij hebben. Ik denk dat die huidige appreciatie nog wel zal blijven duren zolang de gitaristen nieuwe dingen zullen blijven proberen op hun instrument. Natuurlijk is het moeilijk om gewoon maar met een akoestische gitaar met iets nieuws te komen. Het juist daarom dat velen zullen vervallen in wat ik de ‘Fahey’-val noem. Wat ik bedoel is dat als iedereen de stijl van Fahey en Kottke en degenen die voor hen kwamen gaan imiteren, zal het allemaal snel hetzelfde klinken en wordt het weer vlug iets oud. Indien men echter die stijl of gelijk welke stijl als basis kan nemen om er verder mee te werken, om het binnenste buiten te gooien, en er nieuwe mysteries mee op tafel te gooien, dan zal de solo gitaar alleen maar ten goede veranderen."

Buiten de muzikale interesses, is er nog iets dat je spirit in de muziek activeert om te komen tot je inspiratie? Je blijkt een interesse te hebben in gnostiek en mysticisme.. Is er een boek dat je aan elke muzikant kunt aanraden?
"Ik heb altijd een grote interesse in het occulte gehad, vooral in ceremoniële magie en in alchemistische studies, vooral alles dat met rituelen te maken heeft. Ik denk wel dat sommige van mijn studies sommige elementen hebben bijgebracht in mijn benadering van mijn muziek, maar waarschijnlijk meer bij de Sun City Girls dan in mijn solowerk.
Het is moeilijk om een boek aan te raden. Maar men kan trachten Nada Brahma - The World Is Sound door Joachim-Ernst Berendt te vinden. Ik denk dat het heel interessant kan zijn voor degenen die van Indische muziek houden, en geïnteresseerd zijn in haar relatie tot jazz, ook al gaat het ook over andere gebieden. Een andere voorbeeld zou iedereen kunnen aanbelangen en niet alleen muzikanten... Voor iedereen die een steunpunt zou willen vinden in de occulte wetenschappen - geluid is een occulte wetenschap - kan ik het volgende boek aanraden : The Secret Teachings of All Ages, een encyclopedisch overzicht van maçonnistische, hermetische, kabbalistische en Rozenkruisers filosofie, met een interpretatie van de geheime leer achter de rituelen, ofwel nog Allegories and Mysteries of All Ages door Manly P. Hall. Voor mij was dit boek het begin om verder onderzoek te doen naar dingen die met magie te maken hebben. Iedereen zou het in huis moeten hebben."

Sir Richard Bishop is op volgende plaatsen live te zien:
21-07 B – Gent, K3 office
16-08 NL – Amsterdam (Paradiso) (met Bonnie Prince Billy & Matt Sweeney)

Beeld: Toby Dodds (foto 1), Robert Steinhilber (foto 2), Mark Sullo (foto 3)

http://www.kindamuzik.net/interview/sir-richard-bishop/richard-bishop-sun-city-girls-gitarist-solo/10027/
Meer Sir Richard Bishop op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/sir-richard-bishop