• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

ReaZun doet Franse masker af op soloalbum

Op zijn eerste soloalbum, Ik Ben Hartman, rapt ReaZun - bekend als 'de Franse rapper van Kyteman' - verrassend genoeg uitsluitend in het Nederlands. Ook zijn teksten zijn anders: minder activisme en meer persoonlijke ervaringen. KindaMuzik vroeg aan de rapper wat tot de nieuwe koers leidde.

Tekst: Iddo Havinga

Beeld: Jelmer de Haas

Publicatiedatum: 28 maart 2014

Het is producer Nav (Alberto Arifi) die aan ReaZun (Ben Hartman) voorstelt om in het Nederlands te gaan rappen, vertelt de rapper in thuishaven Kytopia. Hij is niet gelijk enthousiast. "In het Frans rappen is mijn identiteit in de muziekwereld", legt hij uit. "Maar Nav heeft het mij als producer comfortabel genoeg gemaakt om het ook in het Nederlands aan te durven."

Het idee om met Nav een plaat te maken ontstaat ten tijde van de tweede Kytemantour. ReaZuns rol daarin is minder groot dan die van collega Pax, die de meeste nummers van Kytemans tweede album vocaal draagt. "Die verdeling ontstond in het creatieve proces en daar heb je weinig controle over. Maar daardoor had ik tussen de shows door wel veel energie en creativiteit over die ik kwijt wilde."

Zagen door de microfoon
De overgebleven muzikale energie kon ReaZun kwijt in de studio van Nav, een omgebouwd fietsenhok in Diemen. ReaZuns Nederlandse teksten kregen daar al gauw een autobiografisch tintje. De rapper die doorgaans bekend staat om zijn felle, in feilloos Frans uitgespuwde teksten waarin hij graag the powers that be op de korrel neemt, slaat op Ik Ben Hartman een persoonlijkere weg in.

Het is een direct gevolg van het rappen in het Nederlands, zegt ReaZun. "In Franse rap zijn activistische teksten gangbaarder. Ik vind het ook fijn dat ik in het Frans dingen kan zeggen die mensen misschien afschrikken als ik ze in het Nederlands zou rappen. Frans vormt een comfortabel masker, een stijlmiddel waardoor ik me meer boosheid en gefulmineer permitteer. In het Nederlands voel ik me naakter."

Een Franse achtergrond heeft ReaZun overigens niet. Met een gezonde talenknobbel leerde hij op vijftienjarige leeftijd Frans spreken door een vakantieliefde. "Frans leren was een mooi excuus om bij haar op bezoek te komen", lacht ReaZun. Als ReaZun bij de Utrechtse rapgroep 207 begint met rappen komt zijn beheersing van de taal goed van pas. "We wilden meertalig zijn en Nederlands en Engels werden al gedaan. In het Frans kon ik uitblinken. Daarnaast was ik veel op reis en hing ik vaak in Parijs. Ik vond dat mijn generatie als eerste echt invulling kon geven aan het ideaal van een Europese identiteit."

Omschakelen was wel even wennen. "Ik ging er anders door over mijn zinsvorming en klanktoepassing denken. Nederlands is een harde taal. Vooral met g-klanken moet je oppassen, anders zaagt dat zo door de microfoon heen." ReaZuns Nederlandse flow valt op: veel woorden per zin, snel uitgesproken in een soort praatstijl. Voor ReaZun komt dat natuurlijk, maar hij heeft al meermalen gehoord dat mensen zijn flow opvallend vinden. "Ik vind dat wel vet", zegt hij. "Dat betekent dat ik iets nieuws doe."

Visitekaartje
Alles zelf doen was daarbij het devies. ReaZun brengt het album uit op een eigen label. Daarnaast heeft ReaZuns debuut nauwelijks vocale gastbijdragen. "Ik wilde bijvoorbeeld niet Pax uit gemakzucht steeds vragen om de refreinen te zingen. Ik wil laten zien dat ik dat ook zelf kan. Het lijkt mij tof om ooit met idolen als Typhoon of Jiggy Djé een track te maken. Maar ik vind het sierlijker om eerst mijn eigen visitekaartje af te geven. Ik hoop natuurlijk dat het die mensen bereikt en dat een eventuele samenwerking in de toekomst een gevolg zou kunnen zijn. Heel jongensdromerig ben ik wel benieuwd wat ik teweeg kan brengen in dat wereldje."

Op instrumentaal gebied nemen op Ik Ben Hartman wel een aantal mensen een prominente gastrol in. Kytemanveteranen Niels Broos (toetsen), Yori Olijslagers (drums), Frank Wienk (percussie) en Dibbe van Laarhoven (bas) geven de door reggae, dubstep en funk beïnvloede beats van Nav extra kleur. Live brengt ReaZun de meeste nummers met drums, bas en toetsen. "Dat kwam vanuit Nav; het leek hem tof om er een liveding van te maken", vertelt ReaZun. "En dan is het handig om onderdeel te zijn van een groot orkest. In de tourbus in Duitsland met Kyteman liet ik de jongens beats horen waar Nav en ik mee bezig waren."

Kwaliteitswietje
De teksten die op deze beats terechtkwamen vormen bij elkaar een uitgebreide kennismaking met ReaZun. "belangrijke facetten van mijn leven komen voorbij. Daar kwam de titel ook vandaan, een knipoog naar het boek Ik, Jan Cremer."

Staat het boek van Jan Cremer bol van seks en drugs, op Ik Ben Hartman valt in die categorie vooral één track op. In het door een donkere trapbeat gedragen 'Kusj' bezingt ReaZun de geneugten van goede cannabis. "Ik kan op zijn tijd wel genieten van een kwaliteitswietje, ja. Als dat ontbrak op het album, zou het niet volledig mij zijn."

Het nummer 'Beter Dan Dat' verhaalt dan weer over een voormalige vriend van ReaZun die wegglijdt in een leven vol drugs en vrouwen. "Dat lijkt misschien tegenstrijdig, maar ik probeer beide kanten van het verhaal te vertellen. Wiet kan ook zorgen voor inactiviteit en een waas. Ik deel simpelweg mijn ervaring. Dat doe ik ook tijdens de rapworkshops die ik geef. Kids vragen altijd naar mijn blowgedrag. Dan kan ik wel zeggen dat ik dit niet doe, maar dat geloven ze toch niet. Dus ik beaam dat liever, maar leg ook uit wat de donkere kant kan zijn."

Onrecht
Dat de teksten op Ik Ben Hartman persoonlijker zijn betekent overigens niet dat elk woord autobiografisch is. In 'Onrecht' verwerkt ReaZun zijn ervaring met de scheiding van zijn ouders in het verhaal van het fictieve personage Robin, een jongetje van negen. "Robin is zowel mijn eigen jongere ik als dat van veel andere jongeren in dezelfde situatie."

ReaZun past deze techniek op het album vaker toe. "Een zin kan beginnen met iets feitelijks uit mijn leven, maar eindigen met iets wat ik alleen van een grote afstand heb meegemaakt. Door het breder te trekken dan mijzelf kan ik niet alleen zeggen dat het nooit helemáál autobiografisch is, maar ook namens mensen spreken die dat zelf niet kunnen."

Het engagement blijkt dus niet helemaal verdwenen. "Muziek is een machtsmiddel waar je verantwoordelijk mee om moet gaan", vindt de rapper. Vroeger werd hij daarin meer geleid door 'jong idealisme', maar nog steeds vindt hij het belangrijk om met de wereld bezig te zijn. "Muziek is daarvoor een fijne uitingsvorm. Ik kan een bruggenbouwer zijn. Artiesten vormen een schakel tussen machthebbers en mensen die zich niet kunnen laten horen. Daarom vind ik het tof dat Anouk bij Pauw & Witteman zit en zich ook over andere zaken dan muziek uitspreekt. Als artiest zit je in een comfortabele positie waarin je kunt bijten in de hand die ons voedert, de politici en bankiers. Veel mensen kunnen dat niet omdat ze dan hun baan en hypotheek in gevaar brengen."

Recht
Hetzelfde engagement leidde de uit Groningen afkomstige ReaZun aanvankelijk naar Utrecht, waar hij op zijn zeventiende rechten ging studeren. "Na zes jaar studie had ik eindelijk de ballen om voor mijn passie, hiphop, te kiezen. Ik besteedde mijn tijd en aandacht er toch al aan. Als ik dat met mijn studie had gedaan, had ik daar ook in kunnen uitblinken en een goede advocaat kunnen worden. Maar je kunt niet twee liefdes tegelijk onderhouden. Teksten schrijven tot zes uur 's ochtends, dat deed ik het liefst."

Toch zegt ReaZun zijn studie nog niet definitief vaarwel. "Ik zou diezelfde mensen inderdaad ook kunnen representeren als advocaat. Onrecht heeft mij altijd bewogen, dat komt denk ik ook door de scheiding van mijn ouders. Maar in het recht is idealisme niet sterk aanwezig. Eén op de dertig studenten zal je bewonderen als je je als advocaat inzet voor vluchtelingen, de rest verklaart je voor gek en zegt: ga gewoon in corporate finance. Maar ik zie mijn studie als gepauzeerd, misschien maak ik het ooit nog af. Volgens mij zijn mijn studiepunten nog steeds geldig."

http://www.kindamuzik.net/interview/reazun/reazun-doet-franse-masker-af-op-soloalbum/24856/
Meer ReaZun op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/reazun