• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Marcus Miller beleeft Renaissance

Marcus Miller staat te boek als een van 's werelds beste bassisten. Vermaard om zijn werk met Miles Davis en vele andere (jazz)grootheden, bouwt de muzikale duizendpoot sinds de jaren negentig aan een indrukwekkende solocarrière. Renaissance, zijn achtste studioalbum op eigen naam, maakte Miller met een nieuwe, jonge band.

Tekst: Iddo Havinga

Publicatiedatum: 09 juni 2012

Wat horen we voor nieuws op dit album?
"De afgelopen jaren deed ik de toer Tutu Revisited, waarbij ik de muziek van het gelijknamige Miles Davis-album speelde. Ik deed dat met een jonge band die de muziek op een frisse manier interpreteerde. Dat leek me eerlijker tegenover Miles, die een hekel had aan terugkijken. Hun hongerigheid en energie inspireerden me om met Renaissance terug te gaan naar mijn oorspronkelijke muzikale waarden. Dit resulteerde in een organisch klinkend album, in tegenstelling tot mijn soms wat overgeproduceerde vorige albums."

Het nummer 'Revelation' valt op door zijn intensiteit. Zit hier een bijzonder verhaal aan vast?
"Dat nummer drukt goed het gevoel uit dat ik had bij het maken van dit album. Het gaat over terugkijken en beseffen wat echt belangrijk is."

Kent je carrière een bepalende openbaring?
"Als kunstenaar leid je een onzeker bestaan. Je graaft diep in jezelf en stelt je kwetsbaar op, waarna anderen vanuit hun veilige plekje beslissen of je werk iets betekent voor hen. Van mijn helden Miles Davis, Herbie Hancock en Wayne Shorter heb ik geleerd dat in jezelf geloven het enige schild is dat je daartegen hebt. Zij kregen ladingen kritiek over zich heen, maar het stoorde ze totaal niet."

Dat klinkt mooi, maar heb je anderen niet toch nodig om je erop te wijzen als je er helemaal naast zit?
"Niet als je écht gelooft in wat je doet. Zij zijn namelijk jou niet en kennen niet jouw definitie van het rechte pad. Een criticus kan wel zeggen dat je dit of dat moet doen om meer succes te krijgen, maar dan kun je je afvragen wat zijn definitie van succes is. Als je volgens iemand anders zijn regels speelt, kun je winnen of verliezen, maar als je je eigen regels stelt, verlies je nooit."

Je stelde ooit dat je een muzikant leert kennen door hoe hij nummers covert. Wat zeggen de covers op Renaissance over jou, bijvoorbeeld oude funksong 'Slippin' Into Darkness'?
"Dat nummer cover ik om de sterke lijnen in zwarte muziek te laten zien. Er zit een melodie in waarvan iedereen denkt dat die van Bob Marley komt [Miller zingt het refrein van 'Get Up, Stand Up', IH], maar die komt dus uit dit nummer. Ik houd er van die geschiedenis door te geven."

Trompettist Freddie Hubbard maakte een beroemde, smerige versie van 'Mr.Clean' in de jaren zeventig. Jouw versie is meer gelikt. Ben je bang voor smerigheid?
[Miller lacht hard] "Weldon Irvine, die dat nummer schreef, was een goede vriend en mentor van mij. Als jonge muzikant heb ik dit nummer vaak gespeeld, meestal als we voor een publiek speelden dat niet zo bekend was met jazz. Zoals je het op de plaat hoort is hoe we het toen altijd speelden. Ik heb Hubbards versie eerlijk gezegd nog nooit gehoord."

Je albums staan vaak bol van de beroemde gastmuzikanten. Renaissance niet.
"Ik ga op dit album meer voor een eenduidig groepsgeluid. Voorheen schreef ik eerst een nummer en bedacht dan: hé, dit is perfect voor Wayne Shorter! Nu schreef ik bewust voor de muzikanten op dit album. Net als Duke Ellington zijn saxofoonpartij specifiek voor altsaxofonist Johnny Hodges schreef, deed ik dat voor die van mij, Alex Han."

Zijn er mensen met wie je nog wil werken? Je had het ooit over Prince…
"Dat zou prachtig zijn! Maar hij is zo'n complete muzikant, hij heeft mij niet nodig. Wat weinig mensen realiseren is dat ik veel van zijn basspel heb geleerd. Hij raakt precies de juiste noten. Naast Stevie Wonder is hij ook een voorbeeld als echte multi-instrumentalist. Een instrument beheers je pas écht als je je ermee kunt uiten. Van de jongere generatie vind ik Esperanza Spalding erg goed, en Robert Glasper en Christian Scott. Maar ik ben nu minder bezig met dit soort dingen. Ik zie wel wat er op mijn pad komt."

Welke instrumenten speel jij écht?
"Naast bas speel ik écht piano en klarinet. Saxofoon ook, maar daarop klink ik niet uniek. En ik leerde al vroeg dat dat het belangrijkste is voor een muzikant."

Je speelt bijna altijd op een gewone, viersnarige bas. Een uitzondering voor een 'grote' bassist.
"Dat is simpelweg omdat de viersnarige bas die ik in 1977 van mijn moeder kreeg mijn stem is. Het is als vragen aan Chaka Kahn: 'Wil jij nooit een noot hoger of lager erbij?' Voor mij is de toon het belangrijkst, niet het bereik."

Waarom denken veel bassisten daar anders over, denk je?
"Bassisten van mijn generatie groeiden op met de verantwoordelijkheid om het bandgeluid te dragen. Tegenwoordig is die rol van de basgitaar niet meer vanzelfsprekend, en hoor je in plaats daarvan in veel popmuziek een synthesizer. Jonge muzikanten zien de basgitaar dus minder als de basis van een band. Maar als ik bassisten in het bereik van een gitarist hoor soleren, klinkt dat toch altijd minder goed dan als een gitarist dat doet. Terwijl het bereik van de bas juist zo prachtig en uniek is om in te spelen."

Zijn er dingen die jij als bassist nog steeds niet onder de knie hebt?
"Een doorlopende missie is wel om solo's te spelen als een extensie van de baslijn. Ik heb er een hekel aan als bassisten in funkmuziek soleren en dat dan de ritmische onderlaag meteen verdwijnt. Verder werk ik aan frasering, noten met net zoveel aandacht eindigen als dat ik ze begin, achter of voor de beat spelen en de overgang tussen spelen met de duim en met de vinger zo soepel mogelijk maken. Alles is oplosbaar, als je er maar aandacht aan besteed."

In elk gesprek met jou valt wel de naam Miles Davis. Word je daar nooit moe van?
"Ik snap dat mensen dat idee zouden kunnen krijgen. Maar praten over Miles is als praten over mijn vader, en hoe kun je daar nu moe van worden? Tegelijkertijd heb ik niet het gevoel dat mijn hele muzikale leven is gedefinieerd door hem. Als dat wel zo was, zou ik er misschien bitter van kunnen worden als het enkel over hem ging. Maar gelukkig heb ik na die periode genoeg moois gedaan en kijk ik er met liefde op terug."

Ok, laatste vraag: wie doet die lekkere finger snaps op solostuk 'I'll be there'?
"Haha, dat ben ik zelf! Het blijkt overigens nog best lastig om finger snaps helder op de band te krijgen..."

Foto 1 en 3 door Kumiko Higo, foto 4 door Kristin Burns.

http://www.kindamuzik.net/interview/marcu-miller/marcus-miller-beleeft-renaissance/22962/
Meer Marcus Miller op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/marcu-miller