• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Laurent Garnier en de wolkenfabriek

Als Laurent Garnier uit zijn raam kijkt, ziet hij een fabriek die wolken uitspuugt. Het verklaart de titel van zijn nieuwe album. Maar niet waarom er geen techno op staat. Is de beroemde Fransman soms gek geworden?

Tekst: René Passet

Publicatiedatum: 07 februari 2005

"Nee, wees gerust. Ik ben niet gek geworden," lacht Laurent Garnier terwijl hij in zijn thee roert. "Hooguit volwassen." Wie, afgaande op de vorige albums van de Franse dj en producer vette techno verwacht, komt met The Cloudmaking Machine bedrogen uit. 'Filmmuziek', is de eerste associatie na beluistering. Maar ook jazz, dub en zelfs Velvet Underground-achtige punkrock komt voorbijzetten. Verkeert Laurent Garnier in zijn midlifecrisis of is dit een radicale stijlbreuk?

Niks van dat alles. "Dit album staat minder ver af van mijn verleden dan iedereen denkt," vindt hij zelf. "Op mijn vorige albums stond dat soort nummers ook al. Toen probeerde ik ook al donkere, meer filmische muziek te maken. Zelfs veertien jaar geleden, toen ik 'Wake Up' maakte, deed ik al down-tempodingen. Een nummer als 'Go To Sleep' bijvoorbeeld. Maar sommige mensen zien mij nu eenmaal als een techno-dj."

Een techno-dj. Die omschrijving zou Laurent Garnier schromelijk tekort doen. Als er iemand is die zich vol overgave in allerlei nieuwe projecten stort die niet noodzakelijkerwijs geld hoeven op te leveren, is het de beroemde dj uit Parijs wel. Zo maakte hij de laatste jaren muziek voor een paar korte en lange films, begon een eigen radiostation (Pedrobroadcast.com) en schreef samen met journalist David Brun-Lambert het boek Electrochoc, waarin de geschiedenis en ontwikkeling van house door de ogen van Garnier wordt beschreven.

Platen draaien voor publiek is hij altijd blijven doen, al staat hij niet meer ieder weekend op de luchthaven naast de bagageband. Zeker niet sinds hij vorig jaar vader werd van een zoon. Wel ging hij in 2004 samen met de Detroitse techno-dj Jeff Mills op tournee, voor de educatieve Music, Expect The Unexpected Tour. Tijdens die tournee verraste en verbijsterde hij het publiek regelmatig door uit het keurslijf van de techno te stappen. Als muzikant deed hij dat tot nu toe minder. Albums als Shot in the Dark, 30 en Unreasonable Behaviour bevatten grotendeels techno, wat Garnier ook mag zeggen over de andersoortige tussendoortjes die op die platen staan.

Ik zie de recensies van The Cloudmaking Machine al voor me: Franse chef besluit pizza's te bakken.
(Met lage stem:) "ik vind niet dat mijn album zo vulgair is als een pizza."

Maar het smaakt anders.
"Goed, goed! Verandering van spijs doet eten. Ik hou er niet van iedere avond pizza te eten. Of kip. Dat gaat snel tegen staan. Bovendien: ik wil mezelf ook verrassen. In de studio maakte ik een paar technonummers maar was daar niet tevreden mee. Ik zei tegen mezelf: Laurent, je bent jezelf nu aan het herhalen. Terwijl ik daar juist een hekel aan heb. Toen besloot ik lekker mijn eigen ding te doen. Muziek te maken zonder het idee te hebben dat ik met een album bezig was. Ik had zelfs al een paar ruwe tracks op de plank liggen. Het titelnummer bijvoorbeeld. Ik realiseerde me dat ik niet per se mensen aan het dansen hoef te krijgen. Denk niet dat ik vals speel of zo."

Dat zeg ik toch ook niet?
"Nee, nee! Ik bedoel te zeggen dat ik bij dit album dicht bij mezelf bleef, in plaats van externe invloeden te gebruiken. Ik keek niet naar andere soorten muziek, zoals Detroit-techno of naar dj Pierre, maar deed helemaal mijn eigen ding. Daardoor is dit album erg persoonlijk geworden."

Persoonlijk? In wat voor opzicht?
"Bij dit album liet ik me vooral door mijn emoties leiden. Als ik iets in het nieuws hoorde bijvoorbeeld. Neem 'First Reaction'. Dat schreef ik naar aanleiding van de uitslag van de vorige Franse verkiezingen, waarbij het Front National tweede werd na Chirac. In de weken daarna waren er grote demonstraties op straat. Destijds deed ik de muziekprogrammering van Radio Nova (een radiozender in Parijs, RP). Ik vond dat ik op de zender een statement moest maken. Ik zocht in mijn platencollectie, maar eigenlijk wilde ik zelf een nummer maken. Twee dagen later zat ik op de bank naar de televisie te kijken met mijn drummer Sangoma Everet. Hij is een zwarte Amerikaanse muzikant. Ik zag zijn gezicht langzaam vertrekken bij het nieuws. Waarna we de studio indoken en de eerste schetsen van 'First Reaction' opnamen. Het is zijn stem die je hoort. Ik programmeerde het nummer twee weken lang op de radiozender en we kregen veel goede reacties."

Je eigen stem is ook te horen, op het punkrocknummer 'Waiting for My Plane'.
"Dat nummer is meer een grapje. Een groot deel van het album is vrij donker en serieus. Er zit nogal wat woede en pijn in. Ik wilde iets luchtigs en grappigs tussendoor. Want ik ben eigenlijk een vrij opgeruimd persoon. Iemand die mensen blij maakt door ze te laten dansen. Er zit nogal wat frustratie in dit album. Dat heeft volgens mij te maken met ouder worden. Ik maak me drukker dan vroeger over misstanden in de wereld. Maar goed, 'Waiting for My Plane' dient ter relativering. Gemaakt met een vette knipoog naar Velvet Underground. Daarom klinkt het ook als een demoversie."

Iemand die ook een cinematografisch album heeft gemaakt is Jeff Mills. Metropolis. Ook een plaat die behoorlijk afweek van wat Mills normaliter maakte. Is er een overeenkomst?
"Die plaat van Jeff was vooral gebaseerd op de film. Van The Cloudmaking Machine bestaat nog geen scenario. Alleen in mijn hoofd. Het scenario beslaat de laatste vier jaar van mijn leven, haha! En de locatie is de industriële omgeving waarin ik leef. Als ik uit het raam kijk zie ik een spoorlijn, een snelweg en een fabriek. Die noem ik 'The Cloudmaking Machine'."

Waarom woon je in zo'n naargeestige omgeving?
"Omdat ik de ruimte heb. Je moet kiezen in het leven. Ik had ook een appartement in het centrum van Parijs kunnen nemen, van twintig vierkante meter. Nu heb ik meer dan driehonderd vierkante meter tot mijn beschikking. We wonen in een verbouwde fabriek met nog vijftig families, grotendeels kunstenaars en artiesten. Het is een soort commune. Heerlijk."

Maar vanwaar de fabriek in de titel?
"Dit is geen album dat je opzet als je vrienden komen eten. De nummers dwingen je min of meer aandachtig te luisteren. Het duurde ook langer voordat mensen er een mening over konden formuleren. Het is een serieuze plaat, die een dergelijke titel verdiende. Die fabriek voor mijn huis noem ik niet voor niets The Cloudmaking Machine. Daarmee geef ik de mistroostige omgeving iets poëtisch. Dat geldt ook voor dit album. Ik wil de fantasie van de luisteraar prikkelen. Het verklaart ook de collageachtige hoes. Je kunt erbij dromen."

De promotie-exemplaren voor journalisten waren gestoken in een 10 inch-hoes, compleet met uitvouwbare poster. Maar het uiteindelijke album zal helaas in een doodgewone cd-doos zitten. Waarom eigenlijk?
"Simpelweg om te voorkomen dat mijn album op een plank achterin de platenzaken terechtkomt vanwege ruimtegebrek. Ik weet het, dat is een suffe reden. Maar ik ben me ervan bewust dat dit album veel minder goed zal verkopen dan mijn vorige. Hooguit de helft. Dat wordt nog minder als ik voor een bijzonder formaat zou kiezen. Dus daar heb ik vanaf gezien."

Vorig jaar heb je met Jeff Mills de Music, Expect The Unexpected Tour gedaan. Wat was jullie doel?
"Om de jonge generatie te laten horen wat de oorsprong is van bepaalde muziek. Kids van achttien jaar hebben geen flauw benul van wie bijvoorbeeld Public Enemy is. Weten niet dat techno zijn wortels in de zwarte funk heeft. Wij wilden verbanden leggen. Het grotere geheel laten horen. Mike Banks van Underground Resistance heeft het me zelf verteld: zonder Public Enemy geen Underground Resistance. En zonder Underground Resistance had ik waarschijnlijk nooit 'Crispy Bacon' gemaakt.
Maar we komen nu op een punt dat sommige mensen niet meer accepteren dat je Giorgio Moroder of een andere oude discoplaat draait. Ze kennen het niet en accepteren het niet. Ze zeggen: jij bent Jeff Mills, je kunt deze shit niet draaien. Sommige mensen reageren zelfs agressief. Het publiek is kortzichtiger geworden. Zodra het aantal beats per minuut naar beneden gaat of de muziek geen vierkwartsmaat meer heeft, wijzen ze het af. Terwijl een van de charmes van techno juist de enorme vrijheid was. Wij wilden dat tij keren, als twee gevestigde namen van wie relatief meer wordt geaccepteerd dan van andere deejays."

Werkte dat?
"Op sommige plaatsen wel, op andere plekken niet. Hier in Amsterdam pakte het moeilijk uit. Zeker de helft van het publiek had geen flauw idee wat de bedoeling was. Dat zorgde voor heftige reacties bij het publiek. Onbegrip ook. Verrassingen waren er ook. Zo waren we doodnerveus over België, waar we in de Fuse zouden draaien. Dat is een technoclub. Maar dat pakte juist fantastisch uit. We konden daar alles draaien wat we wilden."

Platencollectie online
De Britse dj Gilles Peterson noemde Garnier ooit de missing link tussen zichzelf en Carl Cox, vanwege zijn eclectische draaistijl. Garniers platencollectie telt 60.000 platen en tienduizenden cd's met de meest uiteenlopende muziek, van Nina Simone tot de Ramones en van disco tot obscure reggae. En nog is zijn honger naar nieuwe muziek niet gestild. "O nee! Iedere keer als ik iemand ontmoet met nieuwe muziek, vraag ik voorbeeldplaten te leen. Dertig, veertig of vijftig stuks van dat bepaalde genre. Op die manier heb ik al veel nieuwe muziek ontdekt. Zelfs mijn buren leren me dingen."

Een paar jaar terug besloot Garnier zijn meterslange platenkasten open te stellen voor zijn fans. Of eigenlijk voor iedereen die nieuwe en oude muziek wil horen. Hij begon het internetradiostation Pedrobroadcast.com. Op die site kun je letterlijk in de platenkast van Laurent Garnier snuffelen, platen eruit trekken en beluisteren. Al vindt er wel een voorselectie plaats in de vorm van een playlist. "Die wordt iedere twee maanden ververst. De platen komen meestal niet vaker dan één keer per dag voorbij," legt Garnier uit. "Nog lang niet al mijn platen zijn online te beluisteren. Die klus kost jaren. Van ieder album dat ik bezit wil ik namelijk de beste nummers op de site zetten. Ik ben de site ook begonnen als statement tegen het laffe beleid van de meeste radiostations in Frankrijk. Ze draaien alleen maar commerciële kutmuziek. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar dat zijn er niet veel."

Electrochoc
Twee jaar terug bracht Garnier tot veler verrassing ineens een boek uit. Hij schreef het niet zelf, maar liet het journalistieke werk over aan de Franse schrijver David Brun-Lambert. Aanleiding was een met alcohol overgoten etentje met de uitgever van Laurent Garnier, die ademloos luisterde naar alle avonturen waarin de Fransman in de loop der jaren terecht was gekomen. Zo kreeg hij in Detroit ooit een pistool tegen zijn hoofd en maakte hij de stormachtige beginjaren van de house mee in de Haciënda, de legendarische club in Manchester waar Garnier een tijdlang woonde.

Anderhalf jaar lang bezocht David Brun-Lambert iedere woensdagavond het huis van Garnier. Om hem daar urenlang te interviewen. Daarna bezochten ze samen de deejays en clubs die een rol speelden in Garniers verhaal. Zo gingen ze naar Manchester om Mike Pickering (dj van de Haciënda) te interviewen, bezochten ze in Londen de organisatoren van de eerste Tribal Gathering en vlogen ze naar Detroit om twee dagen op te trekken met Mad Mike van Underground Resistance. Ook interviewde het duo Carl Cox, Jeff Mills en Sven Vath. Garnier: "Uiteindelijk gaat het boek over de opkomst en groei van de dance, door mijn ogen gezien."

Waarom is er eigenlijk nog geen Engelse vertaling? Want het boek is wel vertaald in het Duits, Russisch en Sloveens!
"En in het Kroatisch! We hebben gisteren de contracten getekend. De Engelse vertaling is er inderdaad nog steeds niet, maar gaat er wel komen. We zijn nu in contact met een Schotse uitgever. De Engelse markt is blijkbaar heel huiverig. Ik ben natuurlijk geen Carl Cox of Sasha. In Frankrijk is het boek een groot succes. We hoopten onze oplage van 4000 stuks te verkopen, het werden er 15.000. Ook in Servië is het boek al twee keer herdrukt."

Forum
Naast Pedrobroadcast.com is er natuurlijk ook www.laurentgarnier.com. Met daarop, behalve een agenda en (zwaar verouderde) biografie/discografie, ook een levendig forum waarop fans berichten achter kunnen laten en vragen kunnen stellen aan de Franse dj. Die hij ook bijna allemaal zelf beantwoordt.
(Lachend:) "Correctie: alle vragen. Als er geen antwoord onder staat, is dat omdat het geen vraag is maar commentaar. Ik ben er wekelijks een paar uur mee zoet. Het wordt eigenlijk te veel nu. Ik krijg soms wel zestig vragen per dag!"

Waarom doe je dat dan? Niemand verwacht het tenslotte van je.
"Misschien heeft dat intieme contact met mijn fans er wel voor gezorgd dat ik het volgehouden heb, al die jaren. Vandaar ook dat ik zoveel waarde echt aan een vaste plek, een residentie. Zoals de Rex in Parijs. Een vaste plek en een vaste datum in de maand waar mensen mij kunnen horen. Er komen zelfs fans uit Italië overgevlogen als ik daar draai. Dat is toch fantastisch? Hetzelfde geldt voor de website. Het is te danken aan mijn site dat er zoiets kwam als Excess Luggage. Ik kreeg zoveel verzoeken voor een nieuwe mix-cd. En daar had ik aanvankelijk helemaal geen zin in."

Dus deed je er maar vijf?!
"Precies! Ik dacht bij mezelf: als ik zoveel mensen er een plezier mee doe, waarom ook niet? Ik hecht veel waarde aan al die reacties op het forum. Dat zijn tenslotte mijn fanatiekste fans. Sommige jongens komen elke dag terug op de site. Ze weten zelfs de verjaardag van mijn zoontje, die onlangs een jaar werd. Ik heb een hoop te danken aan dat soort toegewijde mensen. Anders was ik nooit zover gekomen."

We hoeven dus niet bang te zijn dat je straks al je technoplaten bij het oud vuil zet, nu je artistiek een andere richting bent opgegaan?
"Welnee, ben je gek? Ik draai het nog altijd ieder weekend. Ik hou intens van techno. Ik ben me er wel van bewust dat ik met The Cloudmaking Machine veel mensen op het verkeerde been zet. Dat vind ik zelfs leuk. Om na al die jaren nog altijd mensen in verwarring te kunnen brengen met mijn muziek. De meeste mensen weten dat ik veelzijdig ben. Als ze me louter beschouwen als techno-dj hebben ze niks van mij begrepen."

The Cloud Making Machine is uitgebracht door F Communications/PIAS

http://www.kindamuzik.net/interview/laurent-garnier/laurent-garnier-en-de-wolkenfabriek/8559/
Meer Laurent Garnier op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/laurent-garnier