• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Verhaal halen bij Kapabel

Kapabel rapt niet over guns, bitches of de straat, maar over giraffes, aapjes en een chillende schildpad. In muziekvrijstaat Kytopia nam de rapper met vier muzikanten uit Kytemans orkest sprookjesalbum De Avonduren op. "Verhalen schrijven is voor mij therapie."

Tekst: Iddo Havinga

Publicatiedatum: 13 april 2012

"Ik ben een verhalenverteller." Zo stelt Kapabel (Abel Aelvoet) zich graag voor. Dat hij niet 'zomaar' een rapper is, vinden meer mensen echter: gerenommeerd poëziefestival Huis van de Poëzie nodigde hem naar aanleiding van sprookjesproject De Avonduren al uit voor enkele voordrachten.

Leerproces
De Avonduren is het gevolg van Kapabels keus om zich te concentreren op verhalende raps. "Rapper Perceptie wees mij er enkele jaren geleden tijdens een studiosessie op dat mijn verhalende teksten veruit het tofst waren. Toen ontstond het idee om die teksten samen te voegen in een verhalenalbum." Kapabel slaat aan het schrijven en komt met het idee om zijn teksten niet op conventionele hiphopbeats te zetten, maar ze van livebegeleiding te voorzien. "Toen ik de meeste verhalen af had, ben ik dus op zoek gegaan naar muzikanten." Via de Utrechtse muziekscene komt hij in contact met Colin Benders, beter bekend als Kyteman. Hij is dan net bezig zijn Hiphop Orkest op te zetten. "Ik maakte dat van dichtbij mee: een geweldig leerproces." Kapabel volgt het orkest op tour, raakt bevriend met de orkestleden en participeert regelmatig in jamsessies. "Ik ben zelfs nog even roadie geweest voor het orkest."

Kapabel klopt dan ook bij het Hiphop Orkest aan voor muzikanten, maar hij doet dit niet via orkestleider Kyteman. "Ik heb ze gewoon persoonlijk benaderd. In de beginperiode had ik wel intensief contact met Colin, onder andere over de samenstelling van de band: hoe veel mensen en welke instrumenten heb je nodig om dit op het podium uit te voeren." De keus valt op Niels Broos (toetsen), Frank Wienink (percussie), Bram Hakkens (drum) en Dibbe van Laarhoven (bas). Als De Avonduren gaan ze de studio in. Kyteman speelt trompet op twee nummers, maar blijft verder op de achtergrond. "Hij kon zich er op verheugen dat hij eigenlijk helemaal niet wist wat het ging worden. Wat voor hem natuurlijk ook wel eens fijn was."

Vriendschappelijke concurrentiestrijd
Naast Kyteman liepen in Kytopia echter nog veel meer muzikanten rond en de kersverse band maakte hier graag gebruik van. Gastmuzikanten als Kytemanhoornist Morris Kliphuis, bandoneonspeler Marc Constandse en het Red Limo String Quartet - ook te horen op Kytemans nieuwe album - waren in de buurt, dus kwamen ze ook even langs in de studio van Simon Akkermans (C-mon & Kypski) voor een bijdrage. Een alledaagse gang van zaken voor Kytopia en Kapabel legt uit hoe dit op zakelijk vlak gaat. "Natuurlijk moet iedereen gewoon betaald worden. Maar als je op deze manier samenwerkt, zijn financiële zaken dodelijk voor het creatieve proces. Er is vertrouwen dat je betaald wordt als er geld komt. Maar de afspraak is echt dat we eerst muziek maken en het daarna gaan hebben over zaken als reiskostenvergoedingen."

Als project dat volledig binnen de muren van het Kytopiacomplex wordt gerealiseerd, is De Avonduren goed beschouwd de eerste écht volledige Kytopiaproductie. De creatieve broedplaats aan de Zeedijk wordt daarmee steeds meer een creatief centrum om rekening mee te houden. Ook als De Avonduren of een ander Kytopiaproject groter wordt dan Kyteman zelf, voorziet de rapper geen problemen. "Hier in de straat zou er erg weinig veranderen. Het is een grote vriendengroep waarin iedereen gelijk is. Zeker, iedereen heeft groot respect voor Colin, maar als hij koffie over je computer gooit, word je net zo boos op hem als je op ieder ander zou worden." Van jaloezie is binnen de creatieve commune ook nog geen sprake. "Nee, het is meer een vriendschappelijke concurrentiestrijd. Als iemand een goed liedje maakt, dan wil de ander daar natuurlijk niet voor onderdoen. Soms is dit wel lastig, maar Kytopia is juist ontstaan vanuit de wil om met heel verschillende persoonlijkheden samen muziek te maken. Dat kan dus wel eens heftig botsen, ook bij De Avonduren. Maar daar wordt het alleen maar beter van. Het zal vast makkelijker zijn als je allemaal hetzelfde denkt, want dan ben je veel sneller klaar. Alleen heb je aan het einde dan wel een kutliedje."

Waargebeurde sprookjes
De gezonde spanningen leiden tot een vindingrijke muzikale omlijsting van Kapabels sprookjes, die overigens wel in de werkelijkheid zijn geworteld. "Ze hebben allemaal een basis in de realiteit, maar ik stop waargebeurde verhalen nooit letterlijk in mijn teksten. Ik hussel altijd wat met gegevens." Desondanks lijken de verhalen nooit ver van Kapabel zelf verwijderd. Zo heeft de eigenwijze aap uit 'Apie' verdacht veel van de verteller zelf weg. Kapabel beaamt dit. "Bizar genoeg hadden sommige mensen in mijn directe omgeving niet meteen door dat ik het daar gewoon over mijzelf heb. Sommigen pikken de verschillende lagen meer op dan anderen. Het is net hoe diep je wilt zoeken."

Een nummer vormt hierop een opvallende uitzondering: 'Dood' gaat ondubbelzinnig over een meisje dat overlijdt na een aanrijding, terwijl de dronken chauffeur het ongeluk overleeft. Het lijkt een bewuste keus, ook al heeft Kapabel dit verhaal niet van dichtbij meegemaakt. "Nee, van alle liedjes bevat 'Dood' juist de minste elementen uit de werkelijkheid en het heeft ook de minste lagen. Het gaat precies over wat je in het nummer hoort: de dood is niet eerlijk. Verhalen schrijven is voor mij ook een soort therapie. Door een liedje als 'Dood' te schrijven kan ik mijn gedachten over dat onderwerp verwerken. Maar ik kom persoonlijk niet in dat liedje voor, ik ben alleen de verteller."

De manier waarop Kapabel over zijn vertellersrol praat, doet denken aan die beroemde collega-verhalenverteller, Tom Waits. Kapabel ziet hem, naast Gil-Scott Heron en Herman van Veen, als belangrijke invloed. "Net als bij Tom Waits zijn alle karakters in mijn liedjes delen van mij. Niet dat ik daar bewust mee bezig ben maar als je bepaalde personages verzint, komen daar volgens mij automatisch kenmerken van jezelf in terecht." Kapabel geeft aan zich makkelijker te kunnen uiten door fictie. "Ja, ik denk het wel. Het werkt gewoon prettiger, vind ik." Toch ziet hij deze aanpak niet als een vorm van zelfbescherming. “Dat dacht ik zelf wel eens, maar eigenlijk is dat niet zo. Uiteindelijk gaan nummers als 'Apie' en 'De Man met de Baard' toch gewoon over mij."

Of zijn volgende album ook vol komt te staan met directe, no-nonsense nummers in de ik-vorm weet Kapabel niet."Misschien wordt het wel gewoon half-om-half. Ik sta open voor alles, dus als ik over een maand denk: nu ga ik liedjes op een andere manier schrijven, dan doe ik dat. Maar voor nu bevalt verhalen vertellen mij heel goed."

Foto's 1 t/m 3 door Katerina Plevkova. Foto 4 door Gabriel Eisenmeier.

http://www.kindamuzik.net/interview/kapabel/verhaal-halen-bij-kapabel/22772/
Meer Kapabel op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/kapabel