• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Junkie XL: heimwee naar Amsterdam

“De afgelopen acht dagen heb ik banaal gezopen.” In de kroeg hangen met zijn vrienden aan de grachten van de hoofdstad van Nederland heeft Tom Holkenborg al tijden niet meer gedaan. Sinds 2003 woont en werkt Holkenborg, beter bekend als Junkie XL, in de Verenigde Staten. Dicht bij zijn nieuwe werkgevers, de regisseurs van commercials, games en speelfilms. Tussendoor voltooide hij zijn vierde album Today, dat dit voorjaar is uitgekomen.

Tekst: Elisabeth van Scherpenzeel

Publicatiedatum: 08 september 2006

Alles is snel aan Tom Holkenborg. Zijn manier van praten. Hoe hij een sigaret opsteekt, leegzuigt, uitmaakt en weer een nieuwe opsteekt. Hoe hij drie flesjes spa in een kort interview achterover slaat. Het zal de nadorst wel zijn. Holkenborg lijkt onvermoeibaar. Bijna elke avond een optreden; Spanje, België en élke nacht weer terug naar de tijdelijke thuisbasis Amsterdam. De volgende dag zal hij na een vergadering in het vliegtuig richting Los Angeles stappen, waar hij twee soundtracks van speelfilms en muziek voor commercials in zijn eigen studio aan het strand zal afmaken.

Elvis
Holkenborg steekt nog een sigaret op. Na een reeks interviews in Hotel American schuin achter de Melkweg kan hij onder de douche springen voordat hij op het podium aan de overkant verder springt achter de draaitafels. Nu nog anoniem in T-shirt en spijkerbroek. Straks in zijn performance-outfit van nauwsluitend overhemd en bijpassend petje. “Ik heb heel veel mazzel. Mensen vinden het leuk als ik langskom. Overal gaan de kopjes heen en weer.”

Sinds zijn megahit van 2002, de remix van Elvis Presley’s ‘A Little Less Conversation’, gecreëerd voor een campagne van Nike, is Junkie XL, de voormalige producer van Weekend at Waikiki, The Gathering en Fear Factory een internationale superster. In meer dan twintig landen stond het nummer op één. “Die track kan ik niet meer horen”, vertelt Holkenborg in rap tempo. “In een vlaag van verstandsverbijstering heb ik het geremixed. Spelen bij ‘Top of the Pops’ en al die gekke radioshows over de wereld. Kapot heb ik mij gelachen. Ik ben erg trots dat het allemaal zo gelopen is, maar vraag me niet dat ding nog live te spelen.”

Heimwee
Zoiets hitgevoeligs als “dat ding” is niet terug te vinden op zijn laatste album Today, dat door KindaMuzik gerecenseerd wordt als langdradig en door Holkenborg zelf als melancholisch wordt omschreven; “soms droevig en soms opgewekt”. Denk je dat Holkenborg met zijn drang tot zwoegen zich helemaal thuis zou voelen in de Verenigde Staten, wonend met uitzicht op het strand? Veel werk. Succesvol en gewaardeerd als artiest en componist? Fout. Tom had heimwee.

“Ik heb Amsterdam heel erg gemist. Deze stad zit in mijn bloed. Dat is wat Amsterdam met je doet. Het grijpt je. Mijn vrienden wonen hier. Ik had hier mijn studio én mijn stamkroeg.” Een jaar na zijn verhuizing was de clash van het Nederlander zijn en het wonen in het gigantische Los Angeles te groot. “Ik had geen feeling met de stad. Bij vlagen was ik ongelukkig.” De ideeën voor de songs kwamen vooral ’s avonds in een huiselijke setting met de gitaar op schoot, tussen het vergaderingen met de opdrachtgevers door. “Dat is niet altijd met brandende kaarsen en lavalampjes. Soms komt de inspiratie ook bij daglicht met de tl-balken aan of als de hond blaft omdat de postbode langs loopt.”

Vandaag
Met zo veel succes in de Verenigde Staten, waar hij op grote festivals als afsluiter tegenover The Prodigy staat geprogrammeerd en met drie dagen regen per jaar, waaraan ontbrak het hem? “Je mist altijd iets van de plek waar je daarvoor bent geweest. Ik ben opgegroeid in de Achterhoek in een mooi huis met een enorme tuin waar je lekker kon spelen. In Amsterdam was het dan weer wennen in een klein flatje. Tegenwoordig is de wereld zo klein. Als ik het in LA niet zie zitten, boek ik een vlucht naar Amsterdam. Toen ik negen was, ging ik voor het eerst met de trein op bezoek bij een schoolvriendinnetje vanuit Gelderland naar Groningen. Het voelde als een wereldreis. Na veertig keer is Groningen ook om de hoek.”

Hij staat nog steeds achter het album, maar herkent zichzelf niet meer in de mindset waar hij toen in zat. De titel Today verwijst naar hoe hij zich toen, in die drie maanden dat hij het schreef, voelde. Anderhalf jaar verder voelt hij zich thuis in Los Angeles. “Muziek is een momentopname”, verklaart Holkenborg met een licht Amerikaans accent waar soms nog een Twentse tongval doorheen komt. “Als je dertien jaar lang zoals Rage Against The Machine ‘Killing in the Name’ op alle festivals moet spelen, zing je dat niet meer met dezelfde intentie als toen je het schreef. Ok, als Bono ‘Where the Streets Have No Name’ zingt, krijg ik wel nog steeds kippenvel. Die man staat nog steeds achter alles wat hij tijdens zijn carrière heeft gezegd.” Holkenborg beschouwt zichzelf als een ander type muzikant; “emotioneler en veel vluchtiger”.

Woorden
And the world keeps moving
It's all we ever known

And the know inside that
I'll never be alone

And it feels like today
So just hold on tight
And let it slip away
(gedeelte lyrics van ‘Today’)

Anders dan zijn vorige conceptuele album Radio JXL - a Broadcast from the Computer Hell Cabin (2003), waar de samenwerking met bekende artiesten als Robert Smith, Dave Gahan en Peter Tosh centraal stond, wilde Holkenborg dat op Today de teksten meer nadruk kregen en begrijpelijk zouden zijn. Samen met vriend Lucas Banker heeft hij de songs geschreven. “Ik ben geen tekstenman. Nooit geweest.” Als hij naar een nummer luistert, let hij op de melodie en hoe het gezongen wordt. “Ik heb vocalen altijd gezien als een extra instrument en niet als iets dat een boodschap moet hebben. Dat heb ik pas de laatste jaren ontdekt. Eigenlijk heel gek.”

Op het album worden alle nummers gezongen door de onbekende singer-songwriter Nathan Mader, 25 jaar jong en niet in het bezit van een platencontract. Mader klinkt als een kruising tussen Leonard Cohen en Peter Gabriel, een van zijn favoriete stemgeluiden. “Ik hoorde hem en dacht ‘het zou te gek zijn als hij op mijn plaat zou zingen’. Mader was ook co-writer van enkele nummers. “Nathan en Lucas zijn geen rocketscientists, maar als muzikant begrijp je elkaar. Dat heb ik ook als ik met Coldplay een remix doe. Ik weet meteen in muzikale termen wat ze met ‘dit en dit’ bedoelen. Zo is het met tekstschrijvers ook.”

Reclame
Een nieuw album zit er nog niet aan te komen. “Ik zit in de naweeën van Today. Ik ben er nog mee aan het toeren. Een frisse aanpak voor nieuwe nummers zal nog wel een jaartje duren.” Werk is er genoeg. In het weekend treedt hij op in de clubs van de Verenigde Staten en doordeweeks werkt hij aan langlopende projecten voor films en videogames. Daarnaast maakt hij muziekfragmenten voor reclamecampagnes van onder meer Heineken en Coca Cola, die voor miljoenen kijkers over de hele wereld worden gemaakt. “Die zijn heel tof”, zegt Holkenborg en gaat rechtop in zijn stoel zitten. “Ik doe alleen reclames waar veel liefde in zit. Waarbij de regisseur iets raars doet en ik er iets cools aan mag toevoegen.” Want commercieel of niet, de makers willen graag “met hart en nieren iets heel, heel moois maken”. Dat blijft een uitdagend creatief proces, waar de regisseur soms ook in Holkenborgs studio aan het strand “voor de spiegel zijn haren uit zijn kop trekt” vloekend tegen de “klootzakken van de reclamebureaus”.

De drie flesjes water zijn al lang leeg. Het pakje sigaretten bijna. Van een oude kennis krijgt hij tussen de interviews door een fles in cadeauverpakking overhandigd. Bijna kan hij het op podium op van de verwachtingsvolle zaal aan de overkant van de Marnixstraat. In zijn Amsterdam dat hij enorm gemist heeft. Opnieuw zal Holkenborg niet veel slapen in deze nacht. “Ik blijf gewoon een jonge hond. Ik spring constant in die vijver en maar kijken of het goed komt.”

http://www.kindamuzik.net/interview/junkie-xl/junkie-xl-heimwee-naar-amsterdam/13800/
Meer Junkie XL op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/junkie-xl