• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Islaja zingt over de basisdingen des levens

Avarus, Kemialliset Ystävät, Es, Kiila: de undergroundscene in Finland kende de afgelopen paar jaar een explosie aan interessante bands. Grenzen zijn er niet echt: zowel wat de muziek betreft (geënt op diverse invloeden als wereldmuziek, folk, noise, free improv, rock…) als de groepen zelf die veelal eerder collectieven zijn waarvan de leden constant wisselen. Eén van die muzikanten is Islaja oftewel Merja Kokonnen.

Tekst: Bart De Paepe

Publicatiedatum: 02 maart 2005

Ze is onder meer actief in groepen als The Anaximandros en Hertta Lussu Assä en bracht vorig jaar haar solodebuut Meritie uit op Fonal. Labelbaas Sami Sänpäkkilä omschrijft haar muziek als een kruising tussen Fursaxa en Kemialliset Ystävät: liedjes die nét iets anders klinken en waar echo’s van Finse folkmuziek in rondspoken. Dit weekend speelt ze in Hasselt op het Femmes Festival waar ze voor de eerste keer solo zal optreden.

Wat is het verhaal achter Meritie, het album dat je vorig jaar uitbracht? Zijn dat allemaal recente songs of een verzameling van dingen die je de voorbije jaren maakte?
Ik kon een 4-track lenen voor tien dagen, daarom moest ik dus heel productief zijn in die korte periode. Ik heb gewoon alles opgenomen wat ik deed, wat het ook was. Er zijn zeker melodieën en thema’s terug te horen die uit mijn tienerjaren stammen toen ik de eerste keer iets componeerde. Maar ik ben vrij zeker dat buiten mijzelf niemand daar echt iets van zal merken. De helft van de tracks op Meritie zijn dus in tien dagen opgenomen, over de andere helft heb ik veel langer gedaan in de daaropvolgende herfst en winter. Tegen dan had ik ontdekt dat muziek maken iets was dat ik meer wou doen en heb ik mij zelf een 4-track aangeschaft. Daardoor kon ik in alle rust werken en moest ik mij niet overhaasten. Meritie is een onsamenhangend geheel van analoge en digitale geluiden afhankelijk van de recorder die ik toen had.

Hoe begin je aan een song? Heb je een melodie in je hoofd of werk je meer direct met geluiden zelf?
Beide eigenlijk. Recent neemt ritme ook een strategische positie in: meer beat en groove van Islaja! Geluiden en instrumenten hebben elk hun eigen structuur en ik hou ervan om er mijn stem over te leggen. Het maken van muziek vind ik een heel visueel proces. Soms zie ik landschappen en als ik voel dat er iets mist in een bepaald liedje probeer ik me dat eerst te visualiseren. Bijvoorbeeld: hebben we hier meer bomen en vogels nodig of zou het beter zijn als er een trein voorbij puft? Ik heb ook een sampler gekocht maar ik probeer altijd om die zo te laten klinken dat het niet onmiddellijk duidelijk is dat het een sample is. Ik bedoel: ik gebruik loops en zo, maar de herhaling is altijd onregelmatig. Je kunt er niet op dansen, dus moet je meer swingen en struikelen.

Waarom koos je Islaja als pseudoniem? Betekent die naam iets?
Islaja betekent niet echt iets. Als je het intikt op Google kom je terecht bij een wolfshond die één of andere prijs heeft gewonnen en bij een klein eiland. Uiteindelijk was het voor Merja heel gemakkelijk om zich te identificeren met Islaja…

Spijtig genoeg spreek ik geen enkel woord Fins. Kun je me vertellen waar je teksten over gaan? Is het belangrijk dat mensen verstaan waarover je zingt of speel je meer met de klanken van woorden?
Ik weet het niet…Ik kan mijn liedjes niet voorstellen zonder het begrijpen van de teksten. Maar ik heb al wel gehoord dat het desondanks heel mooi is. Sommige mensen wilden niet weten waarover het gaat, zelfs als ik hen voorstelde om mijn teksten naar het Engels te vertalen! Maar langs de andere kant heb ik ook al veel verzoeken gehad om de teksten te vertalen…Je kunt niet iedereen tevreden stellen! Maar ja, ik zing echte woorden, soms zijn mijn songteksten meer poëzie, soms gewoon opeenvolgende woorden, soms pure nonsens.
Islaja’s volgende album Palaa Aurinkoon, dat binnenkort uit moet komen (of al uitgekomen is wanneer je dit leest: reclame!) is iets meer gefocust op teksten en er zijn zelfs enkele Finse woorden afgedrukt op het doosje. De Islaja-website zou binnenkort ook eens van start moeten gaan en daar zul je dan onder meer Engelse vertalingen van mijn teksten kunnen terugvinden. Mijn favoriete zangeres van het moment is Brigitte Fontaine en ik versta geen jota van wat ze zingt, maar dat maakt mij niets uit: integendeel!
Mijn teksten gaan over liefde, dieren, gedaanteverwisselingen van vrouw in dier, schepen, naar de zon vliegen, een hut in het woud…kortom: de basisdingen in het leven.

Speel je alle instrumenten zelf?
Ja, voor het merendeel wel. Alles behalve saxofoon en mannenstem op mijn nieuw album, en hier en daar nog wat kleine dingen. Ik hou ervan om alleen te werken, maar als ik nood heb aan iemand die over bepaalde vaardigheden beschikt vraag ik het altijd. Ik ben een heel slechte saxofoonspeler, maar gelukkig werd ik verliefd op een goeie! He knows how to toot like a ship in the pea soup fog.

Naast je solowerk speel je ook in een aantal andere groepen uit de Finse underground zoals Kemialliset Ystävät, Avarus en The Anaksimandros: hoe gaat dat allemaal in zijn werk?
De scene in Finland is iets heel collectiefs. Het is hier een klein land waar niet zo veel mensen wonen… Ik denk dat vrienden gewoon graag met elkaar musiceren. Ik was gewoon op de juiste plaats toen ze mensen zochten om muziek te maken. Kemialliset Ystävät speelt binnenkort in Glasgow en we moeten eigenlijk dringend eens beginnen repeteren…

Islaja’s muziek wordt vaak ingedeeld bij de free-folk beweging. Heeft de Finse folkmuziek een invloed op je werk?
Ik ben een heel groot liefhebber van Finse folkmuziek. De eerste keer dat ik er met in aanraking kwam was zo’n tien jaar geleden toen ik een cd met Finse zigeunermuziek leende van de plaatselijke bibliotheek. Dat album was een verzameling van thuis opgenomen folksongs: gewoonweg fantastisch… Ik was erg onder de indruk van die houding. Op Meritie staat één traditionele Finse folksong, ‘Emoa Ikäva’, hoewel mijn versie mmmm…vreemder is?

Waarom zijn er zoveel free-folk groepen in Finland? Is er een lange traditie van dat soort muziek?
Veel mensen die ik ken zijn bezig met dit soort dingen. Je hebt gewoon een groep mensen, veel tijd en instrumenten die overal rondslingeren nodig. Jan Anderzén (van Kemialliset Ystävät, bdp) zou de pionier van psych-folk zijn en in zekere zin is hij dat ook denk ik. Maar ‘traditie' is veel langer dan tien jaar of zo. Er is veel meer dan alleen die albums die wij maken…oude, vreemde, onbekende grootheid…zeker en vast!

Er zou binnenkort ook een album van Islaja met Taurpis Tula (Heather Leigh Murray en David Keenan) moeten uitkomen: hoe is dat juist tot stand gekomen?
Ik studeerde drie maanden in Glasgow aan de kunstacademie en Heather woont daar ook. Ik ontmoette haar toen Taurpis Tula, Christina Carter en Fursaxa in een tearoom speelden: een geniale avond. Het is niet echt een split-cd: het is een live opname van een optreden dat we deden in de Stereo. We speelden toen samen en oorspronkelijk hadden we helemaal niet de bedoeling om het uit te brengen, maar we vonden het zo goed dat we het graag willen delen met iedereen. Het is trouwens niet alleen Heather en ik die spelen, maar ook David en Jukka.

Samen met Jonna Karanka (Kuupuu en Kukkiva Poliisi) en Lau Nau (Païvansäde, Kiila) speel je in Hertta Lussu Assä. Wat voor soort muziek maak je met die band? Wat is jou rol juist in de groep?
Ik weet niet echt wat mijn rol is…Wel, je zou kunnen zeggen dat ik Hertta ben. Ik zing en speel gitaar (en meestal ook nog iets anders). We spelen samen omdat we vrienden zijn. Ons doel is om gedeeltelijk geïmproviseerde muziek te spelen, hoewel we ook een paar uitgeschreven nummers hebben. Eén daarvan is de openingstrack van een POK-verzamelalbum (Pohjoisten Kukkaisten Äänet: label van Laura Naukkarinen en Antti Tolvi, bdp). Eclipse wil ons heel graag tekenen, zelfs zonder dat ze onze muziek gehoord hebben. We maken heel mooie en knappe muziek! Iedereen houdt van ons.

Wat vind je van het idee achter het Femmes Festival? Werd je beïnvloed door vrouwen die experimentele muziek spelen?
Mijn muziek heeft altijd zo geklonken: ‘experimenteel’ is normaal. De vrouwen die het meest invloed op mij gehad hebben zijn terug te vinden onder labels als wereldmuziek, zigeunermuziek, traditionele folkmuziek…Ik ben heel benieuwd naar het Femmes Festival, het idee lijkt mij fantastisch! Wij (dat is: Islaja, Heather Leigh, Samara Lubelski en Fursaxa) hebben een soort van eigen podium. We kunnen ons eigen ding doen en de volgende dag met iemand improviseren als we daar zin in hebben.

Islaja speelt op 4 en 5 maart met ondermeer Fursaxa, Heither Leigh, Samara Lubelski, Ikue Mori, Zeena Parkins, Phantom Orchard, Solu en AGF op het Femmes Festival (ondertitel: A Female Exploration) in Hasselt. Met dit tweede luik van het productieplatform Open Circuit wil Kunstencentrum België de prominente rol van de vrouw in de hedendaagse culturele omgeving accentueren.

» Bezoek Open Circuits website

http://www.kindamuzik.net/interview/islaja/islaja-zingt-over-de-basisdingen-des-levens/8745/
Meer Islaja op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/islaja