• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Verlossing en realisatie door Gavin Friday

Al dik dertig jaar is de Ierse zanger, componist, kunstenaar en acteur Gavin Friday actief. Met het uiteenvallen van de band Virgin Prunes begint in 1987 zijn loopbaan als soloartiest. Tot midden jaren negentig brengt hij platen uit, daarna volgen vele soundtracks en theatervoorstellingen en na zestien jaar weer een nieuwe plaat. Op een zonovergoten dag praat Gavin Friday KindaMuzik bij.

Tekst: Sven Schlijper

Beeld: Reinier Asscheman

Publicatiedatum: 15 mei 2011

De drie eerdere platen van Gavin Friday zijn divers te noemen. De cabaretstijl met interbellumtrekjes en een fikse dot David Bowie op Each Man Kills the Thing He Loves krijgt met Adam 'n' Eve en het volgende Shag Tobacco gezelschap van meer hedendaagse rock en zelfs trekken van een duister industrieel geluid dat Depeche Mode's Ultra en vooral Mezzanine van Massive Attack beïnvloed lijkt te hebben. Veel soundtrackwerk voor film (The Boxer, Romeo + Juliet, In the Name of the Father) en theatervoorstellingen later verschijnt in april 2011 het eerste nieuwe solowerkstuk in zestien jaar tijd: catholic.

"Na Shag Tobacco heb ik me een slag in de rondte gewerkt, maar niet op de standaard rockpodia. Ik wilde weten hoe het was om met een orkest te werken en hoe het is om muziek te beeldhouwen op een visuele of theatrale manier. Zo kwam ik in aanraking met het soundtrackwerk; een kwestie van instinctief keuzes maken en vooral geen grote carrièreplanning. Het is pas als ik terugkijk nu dat ik kan zeggen dat dingen die ik eerder gedaan had, zoals vaudeville en cabaret waaraan ik gesnuffeld had - waaronder acteren in een Kurt Weilmusical of werken met The Shakespeare Company - in de laatste vijftien jaar verder uitgediept zijn.

Dom-dommer-domst
Het was alsof ik op school zat en met elk project meer en meer leerde. Dat was erg stimulerend op een natuurlijke manier en gaf en geeft me energie. Dat had ik nodig ook, want in de jaren negentig was de muziekindustrie voor mijn gevoel al gestagneerd tot op het punt dat alles teruggebracht moest worden tot de gemene deler van dom-dommer-domst. Die frisse wind aan inspiratie was heerlijk. En akkoord: nu is het nóg erger geworden tot het punt van totale verlamming en hersendoodheid.

Wat ik wil en gedaan heb, is iets maken dat er ís. Je mag de mp3'tjes downloaden en ik snap heus wel dat iPods en het internet goede dingen brengen hoor. Alleen: het literaire verhaal, de kunst, het lettertype, de papiersoort; dat is er ook, tastbaar. In de vinylversie nog uitgebreider zelfs in een boxset. Een beeld van mij als 'The Great catholic Dictator' [lacht] bijvoorbeeld... Weet je: door mezelf kwetsbaar op te stellen, waar zoveel - of het nu film is of kunst of muziek - zo A-B-C gemaakt wordt, als een formule of recept uit een boekje, wilde ik dat mijn dertien, veertien nummers zouden opgaan in een magisch geheel. Rond het afsluitende 'Lord, I'm Coming' hebben we de plaat opgebouwd, vanuit die magische sfeer of plaats die we als muzikanten en producers in ons hoofd hadden.

Toen de plaat klaar was, wist ik niet wat ik gemaakt had. Pas toen viel me in dat het centrale thema indirect verliezen en verlies is. Doorgaan en verdergaan en daar een vorm in vinden; in schoonheid en zonder treurnis. Dat had een religieuze connotatie voor me, hoewel het album niet religieus is. Denkend over een titel kwam ik op het woord catholic. Katholiek als een kracht waarmee ik ben opgegroeid, opgelegd en onderdrukkend ook. En in de jaren tachtig en negentig viel Ierland danig van zijn geloof. Om maar te zwijgen over wat leden van de katholieke kerk aan schanddaden hebben gepleegd. Als je echter de ware betekenis van het woord 'katholiek' neemt vanuit de Oudheid als zijnde: universeel voor iedereen met een open blik en dan ziet hoe Rome die noemer gestolen heeft... Ik wilde het terugnemen van hen.

Deuren
Deze plaat is geen plaat van een man van grote gebaren; wel een kerel vol kracht en nederigheid, zonder angst. Door bitterheid valt alles uiteen en dat zie je om je heen. Het album bestaat uit momentopnamen; het is bedoeld om deuren te openen door middel van muziek. Ik ben boeken gaan lezen, heb mezelf geschoold meer doordat David Bowie het had over Andy Warhol en William S. Burroughs dan door wat ik op school leerde. Ik had geen flauw idee wie zij waren totdat ik Bowies Hunky Dory kocht. Ik was zestien toen ik hem live zag en daardoor kwam ik in aanraking met 'Un Chien Andalou', Fritz Lang, Jean Genet... Het is als dominostenen die in elkaar grijpen of omvallen en het opent en opent en opent steeds meer van een geweldige kunstwereld voor je, door muziek.

Ik hou van het idee dat iemand het verhaal van Patrick McCabe leest in het boek bij de plaat en denkt: What the fuck is this?, alsof je iemand drugs toedient, maar dan legaal [lacht]. Ik was heel geïsoleerd toen ik jong was, ik haatte de wereld vanuit mijn slaapkamer en niemand begreep me, pure tienerangst. Dan zet je de radio aan en is er een stem die tot je komt en precies zegt wat je voelt en denkt en je weet dat je ní­et alleen bent. Dát moment is mij dierbaar, tot op de dag van vandaag. Ik hou ervan om dingen uit te drukken waar de meeste mensen niet over praten of over wi­llen praten. Kwetsbaar zijn, fucked-up, bang, eenzaam: het is drie uur 's ochtends, je bent compleet alleen en bang, je hart ligt aan diggelen, je bent bezopen, je vraagt je af: 'Zal ik drugs doen en de weg kwijtraken, zal ik mezelf om zeep helpen, zal ik me in een orgastische orgie werpen om maar: wat? Zal ik me overgeven aan God? Als er maar een vorm van verlossing komt.' Precies dan en daar.

Ik weet wat ik ben. Ik ben te oud om te veranderen. Waarom pretenderen of liegen? Te veel stress. Dit is wat het is: fuck it! Mijn 'verlossing' is die realisatie en acceptatie. Dat is catholic voor mij, met een kleine c ja. Mijn catholic. Met de magie en de deuren openend...[lacht breeduit]"

http://www.kindamuzik.net/interview/gavin-friday/verlossing-en-realisatie-door-gavin-friday/21590/
Meer Gavin Friday op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/gavin-friday