• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Gabe Roth over tien jaar Daptone Records

Daptone is al tien jaar het toonaangevende label in de soulmuziek. Daarom zetten we oprichter, producer en songschrijver Gabriel Roth, ook bekend als de bassende Bosco Mann uit de huisband Dap-Kings, in het zonnetje. Roth houdt zijn coole zonnebril op, want hij kan niet goed tegen licht. Exclusief voor KindaMuzik reflecteert Roth op tien jaar Daptone: "Er is veel veranderd en er is veel hetzelfde gebleven." Tell it Bosco.

Tekst: Ronald Besemer

Publicatiedatum: 17 mei 2012

"Hard werken. Daarmee zijn we gestart. Het is geweldig dat Daptone zo ver gekomen is. Zijn we heel, heel dankbaar voor. Dat had ik niet verwacht." Gabriel Roth is eigenlijk niet de man om achterom te kijken. Hij heeft altijd nieuwe projecten onder handen. Zo is hij net klaar met het mixen van een plaat van Sugarman Three. Dat is een nieuwsfeit op zich, want de laatste plaat van deze groep dateert uit het beginjaar van Daptone.

Daptone Records is in 2002 de follow-up van Roths Desco-label. Neal Sugarman (van Sugerman Three) sluit aan en de heren verbouwen een huis in Brooklyn, New York tot hun onderkomen, Daptone's House of Soul. Als de eerste plaat van het label met Sharon Jones en de huisband Dap-Kings uitkomt, vertrekt de soultrein. And the rest is history.

Familie
"Wat hetzelfde is gebleven, is dat we nog steeds uitgaan van eerlijke relaties met onze artiesten en de mensen die onze platen kopen", zegt Roth. "Natuurlijk is de schaal waarop we opereren sterk gegroeid. Eerst waren we een stel vrienden die iets leuks startten waarin wij geloofden. Nu leven hele families ervan, niet alleen die van de muzikanten maar ook het kantoorpersoneel en de stafleden. Wat ook is veranderd, is dat we veel beter zijn geworden in het opnemen van platen. Dat kunnen we nu sneller en beter."

Roth is niet met de Dap-Kings mee op hun Europese tournee met Sharon Jones, omdat hij thuis doorwerkt aan het label en de nieuwe producties. Ligt er veel pressie op hem? "Soms voel ik de druk wel. Er zijn zaken die nu eenmaal op mijn bordje liggen en dat vraagt veel van mij. Maar het succes is van iedereen hier en de last ligt ook op ieders schouders."

Regie
Daptone heeft een herkenbare sound, een eigentijdse versie van de oude, zuidelijke soul van labels als Stax en Fame met een vleugje Motown, en het label doet tegelijkertijd recht aan de specifieke stijlen van zijn verschillende acts. Doktert Roth dit allemaal uit? "Nee, ik heb niet overal de regie over. Het komt zelfs voor dat ik het oneens ben met een bepaalde invalshoek die gekozen wordt. Aanvankelijk, bij de eerste plaat van de Dap-Kings, schreef ik de wet voor. Ik zei tegen elke muzikant precies wat hij moest doen. Dat is nu niet meer zo. De muzikanten brengen zelf zoveel in. Mijn rol is nu vooral to get things done. We geloven allemaal nog steeds in elke release die Daptone uitbrengt."

Amy Winehouse
Roth waakt over de kwaliteit van Daptone en gaat liever niet met andere artiesten in zee. Terwijl deze inmiddels rijen dik aan de deur moeten staan om door hem geproduceerd te worden. Roth: "We hebben daar niet de tijd voor. Die verzoeken krijgen we inderdaad, of we die en die willen opnemen volgens onze zogenaamde methode. Maar dat hoort niet bij de strategie van Daptone. De prioriteit ligt bij de Dap-Kings en onze zangers en zangeressen." Totdat Amy Winehouse aanbelde. Roth, bijna verontschuldigend: "Dat doen we echt niet vaak, zoals ik al zei. Het was mooi om met Amy te kunnen werken. Ik heb trouwens niet gebast op haar plaat Back to Black. Dat was Nick Movshon van de Menahan Street Band. De tracks waarop onze muzikanten speelden, kosten maar een paar dagen werk. Ik heb kort met Amy en onze band getoerd en daarna alles weer overgedragen aan Nick."

Magische vingers
Persoonsverheerlijking van Roth ligt op de loer. De huisgitarist en bandleider van de Menahan Street Band, Thomas Brenneck, zei doodleuk dat er niets bijzonders is aan dat huis in Brooklyn waar het label al zijn platen opneemt, maar dat alle magie in de vingers van Roth zit die alles opneemt, mixt en afwerkt. Met dit soort opmerkingen voelt Roth zich ongemakkelijk. "Dat ik de engineer ben, dat is mijn werk. Ik ben niet de factor die de sound bepaalt. Net zo min als ons huis dat is. Het gaat om de samenkomst van de juiste mensen die op het juiste moment hetzelfde nastreven."

Bij wijze van voorbeeld verwijst Roth naar het drumgeluid, dat de basis is van het succes van Daptone. De drummer des huizes heet Homer Steinweiss en ook het geweldige spel en het geluid van deze krullenbol relativeert Roth. "Hij klinkt goed, omdat wij samen uren en uren hebben besteed aan het plaatsen van het drumstel in de ruimte en de microfoons. Na veel zoekwerk hebben we alles op de juiste plek geplaatst. Er is niets magisch aan wat we doen, het is gewoon werk. Ik vind dat mensen ons label te veel mystificeren. Wij werken hard om goede platen te maken en dat is alles."

Geen doctrine
Toch zagen we graag nog even door. Want hoe kun je, door hard werken, toeval of magie, zo'n sterke labelsound creëren én recht doen aan de individuele artiesten? De relaxte Roth schiet bijna uit zijn slof: "Ja, we hebben een eigen geluid. Maar je denkt toch niet dat we ooit hebben besloten om de artiesten in die sound te drukken? Het werkt juist omgekeerd! De zangers, de artiesten brengen de sound naar Daptone en de muzikanten leren hun speelstijl daaraan aan te passen en te vormen. Er is geen Daptone-doctrine. Onze artiesten en de Dap-Kings delen meestal al een muzikaal gevoel, nog voordat er één noot samen is gespeeld."

Een formule zal het niet zijn, maar er is een overeenkomst met Stax en de beste soulmuziek uit Muscle Shoals, Alabama: zwarte zanger, gemengde band. Roth praat niet graag over ras. "Onze zangers hebben een bepaalde benadering, maar dat heeft niets met hun huidskleur te maken. Die doet er niet toe. Sharon Jones is een geweldige zangeres en toevallig zwart. Beyonce is ook zwart maar zij kan niet tippen aan Sharon. James Hunter, een blanke Engelsman, vind ik een goede zanger. Misschien ga ik een plaat met hem opnemen, dat zou ik best willen. Wij kijken niet naar hoe mensen eruit zien of waar ze vandaan komen."

Kerk
Dus die verschillen tussen mensen en de parallellen met Stax betekenen niets voor de authenticiteit van Daptone, vragen we nogmaals. Roth neemt zijn tijd. "You know," begint hij zijn nieuwe betoog, "onze zangers hebben een achtergrond in de Baptistische kerk. Daar zijn ze met soulmuziek in aanraking gekomen en hebben ze hun techniek geleerd. De jonge zangers van nu missen die achtergrond. Ik hoor zoveel geforceerde zangers. Die doen allemaal Steve Wonder na, maar ze hebben werkelijk geen idee wat ze doen. Dat komt niet natuurlijk over. Frustrerend om naar te luisteren."

"Het is echt niet zo dat ik hier op de hoek van de straat op de uitkijk sta of er nog zwarte mensen rondlopen die misschien voor mijn label willen zingen," grapt de labelbaas. "Wij hebben sowieso maar vijf zangers, die toevallig zwart zijn, dus waar hebben we het over? Misschien hoor je in hun stemmen wat het betekent om als zwart persoon op te groeien en te leven in Amerika. Dat kun je als blanke nooit echt doorgronden. Ik pretendeer althans niet dat ik dit kan. Dat klinkt door in hun stemmen, ze hebben een soort eigenaarschap op soul die ik moeilijk te verklaren vind."

Punkfilosofie
Geïnspireerd door anderen, inspireert het Daptone-label tegenwoordig zelf tal van artiesten. Zoals de Alabama Shakes, een jonge garagesoulgroep die niet ophoudt over Charles Bradley en de Menahan Street Band als je hen spreekt. Roth vindt dat fijn om te horen en is ook werkelijk trots. Toch heeft hij een kanttekening: "Ik hoop dat die inspiratie niet alleen wil zeggen dat je soulmuziek moet gaan spelen of beluisteren. Onze boodschap is: do your own thing. Onze filosofie is die van een punkrock-label. Stop je ziel en zaligheid in wat je doet en onttrek je aan de industrie met haar standaard ideeën en producten."

Bril en snor
Zit Gabe Roth dit hele verhaal te vertellen met die zwarte zonnebril op zijn neus, zoals hij zich op de podia als bandleider manifesteert? Wel degelijk. "Dat komt niet door de zon hoor", legt hij uit. "Ik kan niet meer tegen licht sinds ik een auto-ongeluk heb gehad. Homer Steinweiss reed me naar huis na een avondje werken, we reden over een gruwelijke hobbel en de airbag knalde eruit en ik zat meteen onder het bloed. Dagenlang was ik blind. De artsen wisten niet of mijn zicht terug zou keren. Dat was gelukkig wel zo, maar mijn pupillen staan sindsdien wijd open en verdragen geen direct licht. Daarom draag ik de zonnebril. Ik heb er maar een snorretje bij laten staan. Staat me goed, vind je niet?"

Daptone-artiesten in het land:
Sharon Jones
27 mei Pinkpop (Landgraaf, NL)
29 mei Oosterpoort (Groningen, NL)
29 juni Couleur Cafe (Brussel, BE)
Charles Bradley
17 augustus Pukkelpop (Kempische Steenweg, BE)

http://www.kindamuzik.net/interview/gabriel-roth/gabe-roth-a-k-a-bosco-mann-over-tien-jaar-daptone-records/22890/
Meer Gabriel Roth op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/gabriel-roth