• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Envy The West: over het Westen en bezwerende muziek

Een bandnaam kan bijna niet actueler zijn dan Envy The West op dit moment. Mispoes. "Het heeft te maken met de trek naar het Westen door de Amerikaanse pioniers. Voor mij staat het voor het ontdekken van nieuwe dingen en het herontdekken van jezelf," zegt gitarist Marcus van Slingerland. "Er zit voor mij geen politieke bedoeling achter." Onlangs verscheen van de Roosendaalse band het debuut Folding Fangs; een plaat waarover de meningen nogal uiteenlopen. Vooral de wat monotone stem van Pim Derene is een heet hangijzer. "Als iemand aangeeft moeite te hebben met de stem kan ik dat wel begrijpen." Wie er even voor gaat zitten heeft echter een plaat waarop een mooie ontmoeting tussen lo-fi pop en country noir plaatsheeft. Folding Fangs is een ruwe diamant.

Tekst: Wilko van Iperen

Publicatiedatum: 06 juni 2004

Onderuitgezakt in de bank zit Pim Derene, zanger/gitarist van Envy The West. "Hij was een beetje het bindmiddel; iedereen kende Marcus." Derene kijkt wat voorzichtig op als hij uitlegt hoe Envy The West begonnen is. Marcus van Slingerland had een band nodig om niet alleen te hoeven spelen op een lo-fi festival. Na wat bevriende muzikanten opgetrommeld te hebben, had zich een band gevormd maar werd het festival afgeblazen. Envy The West was desondanks geboren. Van Slingerland: "We kwamen vroeger altijd samen in het Atelier [een café - WvI]." Derene en Van Slingerland hadden al eerder een kortlopend project maar tot Envy The West kwam een echte samenwerking niet van de grond. "We hadden een jaar niet samen gespeeld," zegt Derene.
De hereniging van Van Slingerland en Derene leidt nu - een dikke twee jaar later - tot het verrassend fijne debuut van Envy The West. Geen Brabantse hardcore maar muziek waar moeilijk een vinger op gelegd kan worden. De Roosendaalse band combineert lo-fi pop met een zweem country noir; een muzikale ontmoeting tussen een rammelend Bettie Serveert en Nick Cave die Migala covert. Folding Fangs is niet de doorbraakplaat van een nieuwe Nederlandse hype - daar zijn de liedjes te a-modieus voor - maar wel een visitekaartje van een band die een muzikale belofte is. Voorbij de struikelblokken van Envy The West ontvouwt zich met elke luisterbeurt beetje bij beetje een schitterend opgebouwd debuut. Hoewel het initiatief voor de band bij Van Slingerland lag, zijn de liedjes op Folding Fangs van de hand van Derene. Van Slingerland: "Dat is de loop van de tijd gewoon zo gegaan." "Het is niet van tevoren bepaald; ik heb eigenlijk gewoon altijd de liedjes voor Envy The West geschreven," valt Derene bij. "Dat is ook de enige reden waarom ik ooit gitaar ben gaan spelen, omdat ik liedjes wilde schrijven… ik had er dus nogal wat."

Bij de eerste draaibeurt geeft Folding Fangs niet meteen haar sterke kanten prijs. De productie van de plaat had wat strakker gemogen. Het idee dat alles zo natuurlijk mogelijk moet klinken is sympathiek maar met een meer gepolijst geluid zou de plaat gegarandeerd breder opgepakt worden. De zwakste schakel van de plaat is overigens de soms wat eenvormige stem van Derene. Nu veert Derene op: "Als iemand aangeeft moeite te hebben met de stem kan ik dat wel begrijpen maar ik luister zelf ook naar muziek van zangers die helemaal niet zo goed zingen. Goede zang zit voor mij niet per se in zuivere zang. Er moet gewoon een spanning inzitten." Vooral wanneer de nummers meer dynamiek in de zang hebben lukt Derene dat goed, zoals in het bezwerende 'Cinnamon Hotel' - "Oh no more earthly thrills". Of neem 'Half Seas Over' waarin het lijkt alsof Derene op z'n knieën volkomen wanhopig naar boven staart en vraagt "Lord have I ever stopped to think instead of dream?". Op dergelijke momenten trekt Derene je met zijn getergde zang het liedje in.
De plaat opent alleen niet met het meest voor de hand liggende nummer. Met 'My Generation' slenter je Folding Fangs binnen waarbij een ogenblikkelijke verrassing uitblijft. Het duurt even voordat er onder het lome ritme een spanning voelbaar wordt die door een ongemeen gecontroleerd stukje noise tot een hoogtepunt komt. De spanning lijkt dan ineens tastbaar. De sprankelende pop van het tweede nummer op Folding Fangs, 'For Real', lost de verwachting helemaal in. De staccato gitaren, de onverwacht zware drum-intro, de versnellingen, de gepaste stiltes, het opwekkende soleerwerk. Een schitterend staaltje indierock dat op ontiegelijk veel vlakken verrast. Op misschien wel het mooiste nummer, 'Beneath the Waves', valt alles precies op z'n plek. De wat rauwe stem van Derene, de haast poëtische teksten ("Oh give me my plastic crown, I got myself a plastic sword […] We're only growing up to grow young again"), de onverwachte hoofdrol voor synthesizers, de gecontroleerde noise en de robuuste ritmesectie. En zo gaat dat maar door. 'Cinnamon Hotel' bezweert, 'The Letter' is melancholiek, 'Blah Blah Universe' heeft ballen en 'Half Seas Over' is donker als de nacht.

De kracht van Folding Fangs schuilt in de uitstekende arrangementen. Het lijkt alsof Derene bij elk nummer lang stil heeft gestaan om elk detail op zijn op plaats te laten vallen. Derene: "Nee, dat doen we echt met z'n vijven en het is ook leuker omdat het dan van iedereen wordt. Ik heb dikwijls wel ideeën over arrangementen maar meestal komt daar toch niet veel van terecht." Geriejan Rockx (bas): "Vaak wil Pim het alleen voorspelen, maar dan valt na het eerste couplet de drum al in. Na de eerste keer spelen hebben we dan al een hoop dingen." De teksten lijken evenals de muziek niet in een paar minuten neergepend. Het zijn meer klankdichten waarvan de betekenis niet onmiddellijk doordringt. "Ik vind het belangrijk dat er iets te beleven valt aan een tekst. Een liedje is uiteindelijk gewoon woorden op melodie maar ik vind wel dat die woorden iets moeten betekenen. Een liedje kan veel meekrijgen wanneer de tekst goed is." De teksten bevatten wel veel grote woorden. Het is alsof iemand vanaf een afstand hoofdschuddend toeschouwt. "Ik vind de teksten niet somber," houdt Derene het kort.
Toch zijn de teksten zwaar en heeft het iets weg van lijdzaam toekijken - heeft het schrijven geen therapeutisch doel? "Zonder die liedjes zou ik ook over dat soort zaken nadenken. Het sterkt je wel wanneer je het gevoel hebt dat je iets goed hebt kunt verwoorden." Eigenlijk zijn alle liedjes beschouwingen. Zo ook 'My Generation'. "Let us loose this war/Why fight for what's already there," citeert Derene zichzelf. "Dat is volgens mij heel erg de tijdsgeest. Mensen van mijn leeftijd zijn heel vaak de Generatie Nix genoemd. Alsof het mensen zijn die niks willen. Ik heb daar altijd een hekel aan gehad en wou daar niet bij horen. Ik ben er achter gekomen dat ik juist deel uitmaak van die generatie. Het is de tijdsgeest, ik ben daar ook een product van. Alles is er al. We leven in een rijk land en we hoeven maar weinig moeite te doen om iets te bereiken. Ik heb het gevoel dat wel in een rare tijd leven. Het gaat in die zin dus heel erg over mijn generatie." Derene kijkt nog eens op: "Ik vind het overigens niet erg dat sommigen de teksten niet snappen; het gaat uiteindelijk om de klank."

Op Folding Fangs lijkt Van Slingerland met luchtiger gitaarspel en geïmproviseerde noise te schermen met de zwaardere stukken van Derene. Het geeft de nummers een soort prettig tegenwicht dat het telkens echt pakkend maakt. Van Slingerland: "Ik kan wel de akkoorden gaan meespelen maar ik vind het leuk om er net tegenaan te zitten. Ik speel gewoon loopjes mee. Live is het ook niet zoals op cd, het is altijd anders. In elk liedje zit een rode draad en daaromheen brei ik dan met mijn gitaar en Robert (van Eck - WvI) met z'n synthesizer." Van Eck legt net als Van Slingerland hier en daar accenten die de nummers net een andere draai geven. En met die accenten gaat het geluid van Envy The West de diepte in. Juist dat maakt Folding Fangs dus toch een heel goede plaat.

Wat is nou eigenlijk de betekenis van die naam? Heeft die ook al zo'n dubbele betekenis? Van Slingerland: "Het heeft te maken met de trek naar het Westen door de Amerikaanse pioniers. Er zit voor mij geen politieke bedoeling achter. Het heeft niets te doen met het Midden-Oosten tegen het Westen. Voor mij staat het voor het ontdekken van nieuwe dingen en het herontdekken van jezelf." Derene: "Ik vind het juist goed dat het gebiedende wijs is. Zo is de tijd nu namelijk ook. Je moet naar de pijpen dansen van het Westen anders heb je een probleem. Dat vind ik verkeerd, er zit dus wel een soort van kritiek in onze naam. Het is wel raar want het Westen is niet iets geografisch meer, het zegt alleen iets over de economische status." Is er dus een echte andere betekenis bij gekomen? "Marcus zat gewoon meer met de cowboyfilms in zijn hoofd en ik niet!"

http://www.kindamuzik.net/interview/envy-the-west/envy-the-west-over-het-westen-en-bezwerende-muziek/6239/
Meer Envy The West op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/envy-the-west