• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Colin Stetson: de saxofoon als briesend beest

Colin Stetson is met zijn reusachtige bassaxofoon een opvallende verschijning, maar het is bovenal het geluid dat hij uit zijn instrument tovert dat imponeert. In zijn handen wordt het een levend, briesend, jankend beest. Arcade Fire, Bon Iver en Tom Waits maakten al dankbaar van zijn diensten gebruik, maar in zijn solo-optredens komt Stetsons klankgeweld pas echt tot zijn recht.

Tekst: Iddo Havinga

Beeld: William van der Voort

Publicatiedatum: 13 december 2012

Hoe kwam je ertoe om solo te gaan spelen?
"Ik doe al soloconcerten sinds mijn negentiende of twintigste, maar het was nooit mijn focus. Pas sinds New History of Warfare Vol. 1, mijn eerste soloalbum, ging ik daar serieus mee aan de slag. Het was het gevolg van een natuurlijke ontwikkeling. Toen ik in 2003 naar New York verhuisde werkte ik met erg veel verschillende bands. Stuart Bogie (o.a. TV on the Radio, IH), een vriend van mij, spoorde mij aan te stoppen met al die bands en me op mijn solowerk te storten. Dat deed ik."

Je gebruikt onorthodoxe technieken als circulair ademhalen, zingen door je instrument en je sax gebruiken als percussie-instrument. Hoe kom je erbij om de saxofoon zo te bespelen?
"Alle technieken die ik gebruik zijn eigenlijk heel standaard in de wereld van vrije improvisatie; niets wat ik doe is nieuw. Het zingen door het instrument kun je herleiden tot vroege rock-'n-rollsaxofonisten als King Curtis, die een grom aan hun geluid gaven door in hun sax te zingen. Iemand als Dewey Redman breidde dat uit door verschillende tonen te zingen. Ik hoorde dat allemaal en incorporeerde dat in mijn eigen vocabulaire. Zo leerde ik in mijn tienerjaren multiphonics (meerdere tonen tegelijk uit de sax halen, IH); circulair ademhalen leerde ik van de klassieke muziek, ik gebruikte dat om strijkerstukken te kunnen spelen zonder onderbreking."

Toch combineer jij die oude technieken op een unieke manier.
"Ik heb ze gewoon geleidelijk verzameld en geïntegreerd in mijn spel. Ik ben verder ook beïnvloed door de popwereld en leen daar structuren van. Zoals ik het zie is al mijn muziek geworteld in songs. Het is een organisch proces van experimenteren en ontdekken. Het is als het leren van een taal. Je pikt overal dingen op, en de technieken die je leert vinden uiteindelijk vanzelf hun weg naar je expressie."

De manier waarop je speelt ziet er uit als een ware aanslag op je lichaam. Hoe houd je dat vol?
"Ik doe aan yoga op dagelijkse basis, fitness veel en ga hardlopen. Ik heb gemerkt dat dat de sleutel is om mijn spieren en gewrichten op het punt te krijgen waar ze meer druk aankunnen dan ik nodig heb op het podium, net als sporters dat doen. Ik bouw dat heel bewust op. Als je namelijk daarmee wacht tot je op het podium staat raak je snel geblesseerd. Door het op te bouwen hoef ik mezelf op het podium niet te forceren en zit ik veilig, omdat ik altijd meer aankan dan ik nodig heb. Dat maakt mijn speelstijl mogelijk."

Laat je lichaam je wel eens in de steek?
"Ja, er zijn dingen die ik schrijf die ik op dat moment fysiek niet kan realiseren. Ik zet dan een oefenregime op zodat ik uiteindelijk tot het punt kom dat ik het kan uitvoeren."

Je nummers zijn voornamelijk instrumentaal, maar zijn volgens jou vaak deel van een verhaal. Hoe komen je songs tot stand?
"Dat verschilt per nummer. Sommige komen volledig voort uit muzikale improvisatie of geluiden waarmee ik experimenteer. Later geef ik daar dan betekenis aan. Andere dingen schrijf ik bewust om te passen in de grotere lijn van een album. Als er bijvoorbeeld een gat is tussen twee nummers die niet goed in elkaar overlopen, dan zoek ik uit welk gevoel nodig is om dat gat te overbruggen en schrijf op basis daarvan een nummer."

Neem je de betekenis achter je nummers heel serieus, is het voor jou iets heel zwaars of zelfs spiritueels?
"Het is wel belangrijk voor me, ja. Het is erg moeilijk om te doen wat ik doe, dus ik zou het niet doen als ik het niet heel serieus nam. Ik heb niet zoveel met het idee van spiritualiteit, maar [Stetson pauzeert en zoekt naar de juiste woorden]… Elk nummer is van betekenis voor mij, maar de verhalen erachter dienen meer als doel om te helpen beschrijven waar het nummer over gaat. Het nummer zelf gaat dan niet per se over dat verhaal, maar het draagt alleen hetzelfde idee uit. Het brengt hetzelfde onderwerp dat het verhaal in woorden vertelt, maar dan met geluid."

Je creëert een indrukwekkend palet aan geluiden met alleen je adem, stem en instrument. Is het belangrijk voor je om naturel te blijven of sta je ook open voor elektronische effecten?
"Voor de muziek waar ik nu mee bezig ben zal ik nooit effecten gebruiken. Dat was de regel vanaf het begin. Als ik met een band speel of iets anders doe, dan gebruik ik wel overdubs en effecten, maar voor deze solomuziek mag niets aangetast zijn. Dat is de essentie van haar identiteit, het is geworteld in mijn lichamelijkheid. Als ik zeg: laat ik voor dit nummer een looppedaal gebruiken, dan is dat fundament niet meer waar. Dan is het gebaseerd op elektronica, niet op adem. Het is niet dat ik neerkijk op elektronische effecten, maar deze muziek zou haar gezicht en betekenis erdoor verliezen."

http://www.kindamuzik.net/interview/colin-stetson/de-saxofoon-als-briesend-beest/23495/
Meer Colin Stetson op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/colin-stetson