• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

De gecontroleerde schizofrenie van Charalambides

Als volleerde koorddansers vinden Charalambides een fascinerende middenweg tussen psychedelische rock, folk en minimalisme. Een kunst die ze in de vijftien jaar van hun bestaan gaandeweg hebben geperfectioneerd. Live is de band een ander beest, vol overgave verbinden ze de subtiliteit van hun albums met rake solo’s en krachtige emotie. Experiment in topvorm. Dat zag ook het publiek dat eind mei naar het Kunstencentrum in Hasselt trok.

Tekst: Joris Heemskerk

Publicatiedatum: 17 juli 2007

“The België (Kunstencentrum België te Hasselt – jh) is een geweldige zaal om te spelen”, zegt Christina Carter, de stem die Charalambides al ruim vijftien jaar zijn ondoorgrondelijk, mysterieuze geluid geeft. “Ze geven ons daar écht het gevoel blij te zijn met onze aanwezigheid.” “We hebben inmiddels veel vrienden in België en Hasselt voelt bijna als onze thuishaven, maar dan met een publiek dat wel komt opdagen”, voegt Tom Carter, gitarist en psychedelisch brein van het duo, eraan toe.

Het is het soort omgeving waarin de naaktheid van Tom Carters subtiel psychedelische gitaarstukken en Christina’s zoetgevooisde mantra’s het best gedijt. Een intieme zaal met aan weerskanten de ruwheid van bakstenen muren, zacht gedimd licht, de nadruk op alleen de muziek. “De geluidsman is er ook fantastisch, ik ben alleen zijn naam vergeten en daar baal ik van want dat is echt een toffe gast.”

Strippen
Het is alweer een jaar geleden dat Charalambides, A Vintage Burden, uitbracht maar een nieuw album ligt klaar, vertelt Christina. “De titel is Likeness, het album bestaat uit bewerkingen van bestaande protestsongs, outsider- en folkliedjes. Ik heb teksten uit traditionele songbooks genomen, de woorden opnieuw gewikt en gewogen en het resultaat daarvan hebben we over onze eigen muziek opgenomen. Het resultaat heeft wel wat weg van het vroegere Charalambideswerk, maar dan meer met een viersporen bandrecorder sfeer.”

Het concept intrigeert, als geen ander weten de beide Carters hoe je een bestaand idee, hoe traditioneel ook, stript tot de essentie. Tot dusver leek Unknown Spin wat dat betreft een absoluut hoogtepunt, niet alleen in de Charalambidesdiscografie maar in de gehele geschiedenis van de van John Fahey afgeleide folkschool.

Inspirerende verslavingen
Die folktraditie maar zeker ook de psychedelische diepte van Texaanse bands uit de jaren zestig zoals 13th Floor Elevators en The Red Krayola vormt een rode draad door Charalambides’ werk. Dat betekent echter niet dat Charalambides klinkt als die grote psych-dinosaurussen en de bron van de inspiratie is als zo vaak terug te herleiden naar de jeugd, gezin, vrienden en familie. “Ik ben opgegroeid op het platteland van Midden-Amerika waar niet veel naast classic rock bestond,” zegt Tom, “dat, gecombineerd met een levenslange Led Zeppelinverslaving heeft ervoor gezorgd dat ik gedwongen werd om verder te kijken dan mijn neus lang is. Ik heb wat rare paden bewandeld. Met spelen ben ik pas begonnen toen ik punk en no wave ontdekte en het was niet makkelijk om de mensen waar ik mee speelde in die muziek te interesseren. Ik heb nog geprobeerd ze voor The Velvet Underground warm te krijgen maar dat lukte voor geen meter.”

“Het belangrijkste voor mij was de vrijheid die mijn ouders me gaven,” laat Christina weten, “en daarnaast ging ik vaak naar kerkdiensten, twee maal per week gedurende mijn jeugd. Het ceremoniële deel van die diensten is iets wat me altijd is bijgebleven. Gelukkig waren mijn ouders erg vrij en bepaalden ze op geen enkele manier waar ik naar mocht luisteren. Mijn moeder kocht zelfs platen voor me, omdat ik zo van muziek hield.”

In de war
Terug naar A Vintage Burden, het laatste wapenfeit van de groep uit Houston, Texas. Degenen die het album ervoor, Joy Shapes koesteren als het donkere meesterwerkje dat het is, moeten op zijn minst zijn verrast door de transparante, zelfs optimistische sfeer van A Vintage Burden. Die helderheid geeft ook de indruk dat op Christina op dit album een bewuste keuze heeft gemaakt om de psychedelisch uitgesponnen liedjes de persoonlijkheid van echte liedjes te geven. De zweefmantra’s van Joy Shapes lijken meer op uitingen van poedelnaakte, spontane emotie dan gecalculeerde verhaaltjes. De overgang van een gelegenheidstrio, met Heather Leigh Murray die met haar lapsteel en vocalen voor een groot deel voor die duisterheid tekende, naar het oorspronkelijke duo is daarin wellicht een factor geweest.

Maar volgens Christina ligt dat, en ook het idee van de liedjesstrucuren, toch anders. “A Vintage Burden, maar ook Joy Shapes, is ontstaan uit materiaal dat eigenlijk bedoeld was voor mijn solo-projecten. Van nature zijn dat minder abstracte en simpelere liedjes en het was Heather die voorstelde om enkele van die dingen voor Joy Shapes te gebruiken. Misschien was net dat materiaal iets abstracter dan gewoonlijk.”
“Ik raak altijd een beetje in de war als me gevraagd word naar het gebruik van echte woorden omdat ik voor de meeste van onze albums niets anders doe dan echte woorden gebruiken. De tijd van fonetisch zingen was relatief kort maar ik moet wel zeggen dat ik nu, vooral live, probeer de woorden duidelijker uit te spreken. Ik wil nu echt dat ze aankomen bij de mensen omdat ik die hele mompelzang-school compleet beu ben. Er zijn teksten dus waarom zou ik niet proberen ze begrijpelijk te maken?”

Bedrieglijk lief
De kalme warmte van A Vintage Burden is volgens het duo ook bewuste schijn. Eronder schuilt de echte waarheid. “Die warmte is voornamelijk aanwezig aan de oppervlakte,” verklaart Tom. “Zo proberen we de luisteraar naar een fijne plek te leiden waar ze ineens de echte betekenis van de teksten begrijpen.” Christina: “Wat veel mensen zich niet realiseren is dat er een thema door het album loopt. Een stem die het moderne, overvloedige, ver-Amerikaniseerde idee van romantiek en liefde bekritiseert. Het liedje ‘Spring’ bijvoobeeld, klinkt positief en lieflijk, maar is helemaal niet zo bedoeld. Van binnen vecht het met de onrealistische verwachtingen van levensbevestigende liefde. Het breekt je hart.”

Hippie kids
Sinds 1992 heeft het duo minstens twee dozijn cd’s, lp’s, tapes en cd-r’s uitgebracht. Op Toms eigen label, Wholly Other, op cultlabel Siltbreeze, Kranky en een reeks andere, kleinere labels. Van een zoekend experimenteel gezelschap is Charalambides nu tot een hoeksteen van de experimentele muziekscene volgroeid. Ze staan buiten vrijwel elk genre en zijn voor ons journalisten en hokjesfetisjisten haast ongrijpbaar. De basis bevat een mengeling van stijlen: de intimiteit van folk, het mysterieuze van psychedelica, de controle van minimalisme.

Toch bestaat er vooral in Amerika de neiging om Charalambides als één van de freakfolk-voorgangers te zien. Iets dat ze zelf volkomen misplaatst vinden, als ze zich er al druk om maken. “Om eerlijk te zijn heb ik daar niet eens op gelet,” vertelt Tom. “Het laatste freakfolk-ding dat ik zag waren een paar hippie kids in veel te dure tweedehands kleren die door een Michael Hurley-optreden aan het praten waren. Ook al hadden ze twaalf dollar betaald om binnen te komen. Dat zegt volgens mij een hoop over de prioriteiten van die ‘beweging’, of eendagsvlieg.”

“Het is ook niet zo dat we uniek willen zijn,” voegt Christina er aan toe. “Ik streef er vooral naar mezelf te kunnen zijn. Ik wil wat er in ons zit, naar buiten brengen. Dat heeft veel te maken met inspiratie en ook simpelweg gevoel. De artiesten die ons in de loop der jaren hebben geïnspireerd hebben, hebben we ook best wel bestudeerd. We hebben bijvoorbeeld veel van de albums van Alastair Galbraith geleerd.” “Het idee van uniek zijn zegt me niks,” gaat Tom verder. “Soms denk ik wel eens na over de traditie waarin we ons het meest thuis voelen en als ik er dan één moet noemen is het de Siltbreeze-familie met groepen als The Dead C., Harry Pussy, Un en Alastair Galbraith.”

Folk, psychedelische rock en minimalisme. Het lijken alledrie tegenpolen van elkaar maar de geschiedenis wijst uit dat vooral folk en psychedelica zeer interessant te combineren zijn. Minimalisme en psychedelica lijkt al iets moeilijker. Hoe zorg je ervoor dat je die twee in balans houdt, als dat al mogelijk is, en wanneer geef je toe aan de drang om je eens flink te laten gaan? “We proberen die drang niet te controleren,” zegt Christina. “Ik geloof dat we daar zelfs aan willen toegeven, de meeste mensen verwachten dat niet als we live spelen maar juist dan laten we ons helemaal gaan. Soms lukt dat niet wegens vermoeidheid, problemen met het geluid of de ruimte waarin we spelen en dat is altijd teleurstellend.”

Tom: “Als we toegeven aan die drang komt het er meestal uit als een energieke brok geluid, free rock, free noise, zoiets. Er zit ook iets extatisch in, iets dat je niet zoveel hoort op jaren ’60 studio albums (behalve bij The Velvet Underground). maar als je dan naar live opnames van bands als Jefferson Airplane, Grateful Dead, Byrds etcetera, luistert dan hoor je hoe wild en vrij ze kunnen spelen. Als de drang er is dan is hij er en ik wil er altijd klaar voor zijn als hij zich aandient.”

http://www.kindamuzik.net/interview/charalambides/de-gecontroleerde-schizofrenie-van-charalambides/15750/
Meer Charalambides op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/charalambides