Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
Wanneer luister je eigenlijk nog radio? Waarschijnlijk in de auto. Niet al te moeilijke pop, zodat je je aandacht tenminste bij de weg kunt houden. Misschien ook op je werk. Handig, want radio overdag biedt voor ieder wat wils. Een beetje vreugd voor vele zielen. Nou ja, vreugd voor even dan, want daar is meneer de-extra-luid-pratende-discjockey al weer. Een meezinger volgt, een jingle, een overstuurde discjockey, dezelfde jingle, introdeun, snel ’n prijsvraag, opgelezen door een ronkende terminatorstem, chaotische drumroffels, ringtones, reclame, een nieuwe jingle, top-miljoen-lijstje, ellelange file-informatie en hoppa: een nieuw hip poppertje. Nee, het medium radio is niet meer wat het geweest is. Reclame tijdens zondagavondvoetbal is niet leuk, maar waarom heeft nooit iemand het over radio?
Luister dan Broadcast. Broadcast doet het gevoel van goeie radio herleven. Een bescheiden muziekpresentatie. Rustig, zachtaardig. Een beetje groezelig. Die o zo leuke ‘hee, wat is dit?’-vraag als je iets hoort wat je aanspreekt. Of het gevoel van herkenning bij iets wat je toch niet blijkt te kennen. En, om lekker met beelden te spreken, de zwoele autorit over het hete asfalt van de route du soleil, blote voeten uit het raam, zonnebril, sigaret in de hand en een vrouwelijke chanson uit de autoradio. Maar dan in het Engels. Met Broadcast worden zelfs uren file aangenaam. Wonderlijk, toegankelijk eenvoudig en toch de diepte in. De diepte van je onbewuste brein, waar de pastelwijsjes voor altijd zullen blijven sluimeren.
Die uren file kun je maar ternauwernood vullen. In tien jaar heeft Broadcast maar drie volspelers gemaakt. De derde is net uit, Tender Buttons. Daarnaast ook een hoop ep’s, dat dan weer wel. Maar veel langer dan een dagdeel kun je er niet mee vullen. Het vergt waarschijnlijk veel, dat maken van die typisch intieme en toch abstracte sound. Vertel daar eens wat meer over dan. Wat is de weg naar zulke muziek?
Het geluid
Zangeres Trish Keenan: “Tja, wat is precies ons begin, ons idee? Dat sixtiesachtige gevoel heeft te maken met Birmingham denk ik. De cultuur en scene die daar was toen ik opgroeide had veel met de gekke eerste elektronische muziek uit die tijd. In clubs werd daar veel mee gespeeld. Birmingham is een plek waar je gemakkelijker je eigen geluid kunt ontwikkelen, onafhankelijk van wat de platenbonzen in Londen allemaal willen. Met veel bandjes in Londen is het vaak ook zo weer gedaan omdat labels toch hun eigen ambities op de band projecteren. Misschien in hun jacht naar hèt nieuwe Britse geluid. Birmingham staat daar wat vandaan en heeft een lossere en eigen scene.
Ik denk dat het lastig is precies te duiden wat de context is waarin je muziek maakt als band, het geluid wat je wil hebben, het gevoel wat je wil uitdrukken. Het komt erop neer dat je dan eigenlijk al je invloeden, je hele cultuur en achtergrond moet blootleggen. Al snel zie je dan door de bomen het bos niet meer.”
Laat het
Dat klopt. Het is inderdaad moeilijk te bepalen waardoor je voorkeuren je voorkeuren zijn geworden. Of waarom je bent gaan doen wat je doet. En toch: je wilt graag grip hebben op drijfveren, ze vatten en doorgronden. Ik bijvoorbeeld houd van woorden, van vragen en van antwoorden, altijd op zoek naar de juiste termen, naar beelden in woorden die muziek kunnen omschrijven. Dus hoor je mij zeggen over Broadcast dat het klinkt als Velvet Underground, dat album met die banaan op de hoes. Toch klinkt het niet als Velvet Underground. Of ik zal zeggen: het klinkt als Stereolab. Maar het klinkt dus niet als Stereolab. Misschien zeg ik dat zelfs liefhebbers van Portishead er van kunnen houden, maar dan niet op de manier als waarop ze van Portishead houden. Op zoek naar overeenkomsten, op zoek naar verschillen. Om voor iemand die niet weet hoe Broadcast klinkt toch een beeld te vormen van hoe het klinkt, en die persoon zo misschien wel te enthousiasmeren voor iets wat ik mooi vind.
Waarom wil ik dat eigenlijk? Waarom dat willen overbrengen op anderen, met het liefst de mooiste, dikste en breedste woorden? Nu ja. Misschien is het wat het is. En daarom mooi.
Keenan: “Tender Buttons heeft zeker te maken met dingen laten gaan. Wat minder zelfbewust muziek maken. We zijn altijd heel zelfbewust met onze muziek omgegaan. Dat wil zeggen, diep in het geluid gedoken. Dat heeft ook te maken met een gebrek aan zelfvertrouwen. We zijn ons erg bewust van de muziek om ons heen, de hoge kwaliteit van elektronische muziek, pop en de productie ervan. Misschien dat het zwaar is om onder de druk van die wetenschap, dat ‘voelen’ van die omgeving, zelf elektronische muziek te maken. Dat dat het vertrouwen in je eigen muziek minder groot maakt. Onze produktie was soms echt gekkenwerk, het voelde soms echt als een soort straf.”
“Eigenlijk is het best geweldig dat we juist met die hardheid voor onszelf en onder veel moeilijke omstandigheden toch van die goed uitgepakte platen hebben gemaakt. Op dit nieuwe album hadden we iets van: okee, weg met die opgelegde druk en de jacht naar het perfecte. We hebben geprobeerd op een directere manier nummers te maken. Minder de tekening van de nummers bewerken met productie achteraf.”
Je kunt dat wel horen, dat ‘laten gaan’. Tender Buttons is in geluid eenvoudiger dan het vorige album Haha Sound. Wat minder lagen, de melodieën meer laten voor wat ze zijn. Minder aankleding. Ook de teksten van Keenan gaan over het laten gaan van het oude en opnieuw beginnen. Op een heel associatieve en surrealistische wijze.
Keenan: “Op Haha Sound maakten we eigenlijk een soort schets van hoe een nummer moest worden. We kleurden daarna die tekening met produktie en arrangement in. Op dit album volgt de kleur meer uit het nummer zelf. Mijn songwriting voor dit album was veel meer een laten zijn van woorden. Ik als het dragend medium voor mijn woorden. Luisterend naar de loops van James van een minuut of zo, of wat samples. Niets proberen, alleen maar reageren. Woorden opschrijven die in mij opkwamen. Wanneer er dan iets tussen zat wat goed was ging ik daar verder mee aan de slag. Loops achter elkaar zetten en tekst eroverheen zingen. Ken je in dat verband Oulipo? Georges Perec?”
Een roos is een roos
Ken je Gertrude Stein? Een schrijfster uit begin twintigste eeuw. Die zin ‘A rose is a rose is a rose is a rose’ is van haar hand. De roos, sinds mensenheugenis bol staand van overdadige symboliek, voor reinheid, zondeloosheid, vergankelijkheid, en voor de liefde natuurlijk. Gertrude doet echter helemaal niets met die symboliek, en laat de roos een roos zijn. Haar idee in een notendop? Laat bewustzijn functioneren los van tijd en (collectief) geheugen. Tender Buttons is een boek van haar hand. Waar Broadcast met dit nieuwe album aan refereert.
Keenan: “Met schrijven is het zo dat je altijd je best doet om echt iets te zeggen. Er moet een boodschap in zitten. Oulipo is echter een literaire stroming die een andere voorwaarde dan een inhoudelijke oplegt aan het schrijfsel. Bijvoorbeeld: ‘alles wat ik schrijf mag geen ‘e’ bevatten’. Of geen enkele zin mag beginnen met een medeklinker. Mijn voorwaarde in het schrijven van de songteksten voor Tender Buttons was het laten varen van het per se iets willen zeggen. Bij ‘America’s Boy’ -de titel komt uit een cryptogram- liet ik mijzelf alleen reageren op de omschrijving. Ik kon natuurlijk een song schrijven over wat ik van de oorlog met Irak vind, of over de cultuur van Amerika. Maar daar per se iets over willen zeggen was geen uitgangspunt meer.”
Ik kan me voorstellen wat Keenan bedoelt. Ik kan me voorstellen dat het opleggen van zo’n ‘Oulipeuze voorwaarde’ meer bewegingsvrijheid schept. Dat je je daardoor minder aantrekt van anderen en meer waarde hecht aan je eigen associaties en ideeën. Misschien dat daardoor ook dit album sneller geproduceerd is dan de twee voorgaande. Zo’n insteek pakt praktisch uit in een snellere aanvaarding van wat je gemaakt en geschreven hebt. De teksten laat je zoals ze in je opborrelen. Je houdt immers vast aan je eerste associatie.
Misschien is het gevaar daarvan dat je product onbegrijpelijker wordt voor je afzetmarkt. Omdat je probeert expliciet geen rekening te houden met waar die afzetmarkt op draait. Zoals radio en televisie dat in het algemeen juist overdreven wèl doen. Muziek maken doe je vanuit jezelf, muziek draaien doe je voor anderen.
Dit gevaar is op Tender Buttons niet terug te vinden. Eigenlijk is er nauwelijks verschil met voorgaande produkties. Ja, misschien als je kennis hebt genomen van Broadcasts insteek. Dan ‘proef’ je het verschil wel. Minder lagen en zo. Maar dan kun je niet meer weten of dat verschil je op voorhand ook was opgevallen. Zonder kennis van de aanpak. De situatie waarin je die kennis niet meer hebt is tenslotte niet meer na te bootsen met die kennis die je nu hebt. Daarmee heb je dus eigenlijk direct het dubieuze te pakken van het overboord gooien van oude kennis en waarden. Ik denk dat Tender Buttons nog steeds klinkt als die goeie ouwe radio. Een beetje beeldend, een beetje dichterlijk. Een beetje elektronisch, een beetje onbestemd. Abstract intiem. In alfabetische volgorde.
http://www.kindamuzik.net/interview/broadcast/broadcast-hoeft-niets-uit-te-leggen/10873/
Meer Broadcast op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/broadcast
Deel dit artikel: