http://www.kindamuzik.net
ernaast
Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
De kwetsbaarheid van BJ Baartmans
Met zijn meest recente plaat Huis stelt BJ Baartmans zich kwetsbaarder op dan ooit. Gewapend met alleen een gitaar en zijn typerende vocalen maakte hij een diepe persoonlijke plaat, zonder pathetisch te worden. Reden genoeg voor KindaMuzik om in de tuin achter dat huis met de openhartige Brabander in gesprek te gaan over alle facetten van zijn vakmanschap.
Tekst: Niels Steeghs
Beeld: Niels Steeghs
Publicatiedatum: 02 september 2014
Om als muzikant het hoofd boven water te houden, wordt er méér gevraagd dan talent alleen. Ook de ondernemersgeest is onmisbaar. Dat het als kleine zelfstandige niet altijd makkelijk is, blijkt wel uit de ervaringen van BJ Baartmans. De liedjesschrijver uit Boxmeer heeft aan huis zijn eigen paradijselijke plek. Aan de voorkant mag het dan een doorsneewoning lijken, in de achtertuin bevindt zich zijn uiterst charmante Studio Wild Verband, waar hij veel albums het levenslicht gunde. Het is een plek die een nostalgische romantiek uitstraalt en een eindeloze liefde voor muziek. Baartmans verdeelt zijn aandacht tussen zelf musiceren en het opnemen en produceren van andermans plaatwerk. ''De verhouding tussen studio en zelf spelen is fiftyfifty. Ik run het niet als een studio. Er hangt geen bordje aan de deur met 'BJ Baartmans, voor al uw muziek'. Die capaciteiten kan ik niet bieden. Mensen komen hier voor een bepaald soort geluid en een bepaalde aanpak. Vaak ben ik er als technicus en leg ik vast wat ze doen. Er moet toch brood op de plank komen, dus soms doe ik dingen waarbij ik vind dat ik het als technicus goed gedaan heb, maar het niet iets is dat ik aan de grote klok ga hangen. Omdat het minder zegt over mij en mijn visie.''
Gemak
Op de vraag wat een plaat met zijn signatuur kenmerkt, antwoordt hij gedecideerd. ''Ik zoek naar een soort gemak, zonder dat het gemakkelijk klinkt. Steeds meer neem ik dingen live en naturel op, met het gevoel van mensen die elkaar iets te vertellen hebben in dat hok. Het moet niet steriel worden. Ik heb een hang naar iets dat toch redelijk ouderwets klinkt. Er staat hier een orgel uit 1957, een akoestische piano en een Fender Rhodes uit de jaren zeventig en een berg oude gitaren. Als ik een boek lees over hoe After the Gold Rush is opgenomen en ze beschrijven welke microfoons en voorversterkers ze gebruiken, dan bedenk ik: dat is ongeveer wat ik nu doe. Ik zou best verder willen gaan met producties; experimenteren met andere muziekstijlen en producties. Maar dan blijkt bij mij dat toch het dagelijks runnen van de zaak belangrijk is. Ik ben ook vader en heb een huis om voor te zorgen. Iemand als Nick Cave kan op kantoor gaan zitten en schrijven, maar die heeft een team om zich heen dat hem werk uit handen neemt. Op dagen dat ik creatief zou willen zijn, gaat de tijd vaak op aan managementtaken. Het is toch een soort onderneming.''
''Wat ik vooral moeilijk vind, is dat ik zelf moet bedenken waar ik mijn energie in moet stoppen. Het is vaak lastig plannen, of het levert relatief te weinig op. Optredens komen ook heel onregelmatig binnen, omdat ik geen boeker heb die werkt aan een tour en die mij in maart een lijst stuurt. Vroeger had ik een paar bandjes waarbij dat zo werkte. Daar kon ik het seizoen aan ophangen. Mijn eigen optredens plande ik daaromheen. Die vond ik heel lang ook niet zo belangrijk, omdat ik er niet zo afhankelijk van was.''
Kwetsbaar
''Dit keer wilde ik een plaat maken die aansluit bij de behoefte die elke liedjesmaker wel eens heeft, om een gestripte versie van liedjes te brengen. Dan weet je zeker dat je afgerekend wordt op de inhoud. Dat is heel spannend, maar ik wilde kijken of de liedjes dat overleven. De mensen die de beste liedjes schrijven, die kunnen dat. Ik wil zo goed zijn als Nick Lowe, Steve Earle of Tift Merritt. Maar ik moet daar wel tijd voor investeren. Dat, en alles eromheen, levert zenuwen op. Komen die optredens, verschijnen er recensies, levert het genoeg geld op, moet ik gaan nabellen? Straks heb ik mezelf heel kwetsbaar opgesteld en had ik mijn tijd beter kunnen stoppen in een bandje dat als een soort van melkkoe kan fungeren de komende tijd. Ik zie hoeveel publiek er komt, hoeveel er betaald wordt. En als er dan twee cd-producties niet doorgaan omdat iemand even geen geld heeft, dan is het toch opeens wel gammel. Het kan dus zijn dat ik nu toch al die optredens heb, dit interview heb, gesprekken bij Continental en instore-optredens, maar dat morgen iemand belt om die mix bij mij te komen doen. Dan kan ik geen nee zeggen. En dan heb ik opeens een vreselijk drukke week.''
In alle kwetsbaarheid die hij aan de dag legt, twijfelt Baartmans geen moment aan eigen kunnen: ''Ik ben nu op het punt waar ik als solovertolker van liedjes had gehoopt te zijn. Mijn stem is wat het is, ik kan daar uithalen wat er in zit. Mijn gitaarspel voelt comfortabel. De liedjes die ik maak, dat zijn mijn liedjes. Tegen Wouter Planteijdt, die Huis met mij gemaakt heeft, heb ik dan ook gezegd dat mijn kwetsbaarheid als verteller voorop moet staan. En dat mijn gitaarspel eerst dienend moet zijn voor de tekst en daarna mijn karakter als gitarist naar buiten moet brengen. Men weet wat ze met mij in huis halen. Ik ga het ook niet gezellig en gemakkelijk maken, maar ik ben wel genoeg entertainer om die verhalen te kaderen of te relativeren tussendoor. Mensen vinden het nog steeds fijn de confrontatie aan te gaan. Het is fijn dat er iemand komt die iets met je doet, die iets in je kop op gang brengt.''
Reflectie
Dat het raken van mensen hem lukt, merkt de gitaarvirtuoos vaak tijdens shows. Neem een liedje zoals 'Tegoed', dat niet alleen persoonlijk is, maar ook kritisch kijkt naar het jachtige bestaan dat veel mensen leiden, ver weg van dromen en idealen. ''Het fascineert me enorm. Ook met vrienden spreek ik daar wel eens over. Toch lukt het mij soms ook niet om in het nu te zijn. Daarom spreken die teksten ook zo. Ik zie mensen van tegen de vijftig om me heen, mensen die in die fase zitten. Ze vragen zich af wat ze aan het doen zijn en zouden misschien iets anders willen doen. Ik zing er over. Mijn rol is niet om te zeggen dat ik die ellende ook heb, al heb ik dat deels ook wel. Wat ik kan doen, is het gevoel naar buiten brengen waar iemand anders zich in herkent. Dat is confronterend, maar ook troostend.''
''Voor mij is die plaat een reflectie. Het gaat over mijn omgeving. Daarin is veel veranderd. Ook ik loop keihard op tegen denkpatronen en situaties waarin ik vastzit. Maar ik ga niet schrijven over mijn zielige liedjes waar ik geen kant mee op kan. Ik schrijf over dingen waar ik door geraakt word. Zo'n liedje als 'Tijdverdrijf' gaat er over dat ik veel tijd nodig had om na te denken. En dat ik 's nachts in die ruimte zat, bezig was met die liedjes en dat allemaal dingen in die kamer herinneringen opriepen. Ik was niks concreets aan het doen, was ook niet blij of ongelukkig, maar ik bleef maar doorgaan. Het is zo persoonlijk. Ik vertel niet wat er aan de hand is, ik geef alleen maar een indicatie. Je ziet een foto, de omslag van een boek, je ruikt bloemetjes, je voelt het gat in de bank. Die associatie, dat is mijn manier van communiceren met mensen.''
http://www.kindamuzik.net/interview/bj-baartmans/de-kwetsbaarheid-van-bj-baartmans/25254/
Meer BJ Baartmans op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/bj-baartmans
Deel dit artikel: