• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

• dossiers
• festivals
• columns

ernaast

Rotterdam redt North Sea Jazz

Den Haag klaagt. Met pijn in het hart zien jazzliefhebbers hoe ‘hun’ wereldwijd gerespecteerde North Sea Jazz Festival na 30 edities noodgedwongen naar Ahoy verdwijnt. Ambassadeur van de Jazz en Nachtburgemeester van Rotterdam Jules Deelder klinkt het verhuisbericht juist als muziek in de oren. De komst van NSJ is goed voor ‘zijn’ stad. Economisch gezien, maar ook op muzikaal vlak. “Het werd tíjd dat Rotterdam weer eens wat aan jazz gaat doen.”

Tekst: Panos Apostolidis

Publicatiedatum: 30 juni 2006

Het besluit om het Congrescentrum in Den Haag te verruilen voor de kolossale concerttempel Ahoy ging niet over één nacht ijs. Het festival trok de laatste jaren met 23 duizend bezoekers steevast overvolle zalen. Toen in 2003 het bericht kwam dat het congrescentrum één van de vleugels wilde verkopen aan Interpol, is Mojo, de organisatie van het festival, de zoektocht naar een alternatieve locatie al gestart. Slechts acht van de vijftien zalen zouden overblijven. Hierdoor was er geen plek meer voor NSJ, dat ooit begon met zes zalen, driehonderd muzikanten en negenduizend bezoekers.

De redding
Jules Deelder zegt vanuit dat perspectief alleen maar blij te zijn dat het uit zijn voegen gebarsten North Sea Jazz terecht kan in Ahoy. Deelder, over wie pas de documentaire Jazz is my religion (Gerard Wessel) verscheen, is behalve performer en dichter ook een populaire DJ. Zijn vinylcollectie bestaat uit een slordige tienduizend jazzplaten en daarnaast heeft hij drie jazzcompilaties op cd uitgebracht, een drieluik: Deelder Draait (Deelder Draait, Deelder Draait Door, Deelder Blijft Draaien). De titel ‘Ambassadeur van de Jazz’ dankt hij dan ook aan zijn buitenproportionele kennis van en ontembare passie voor de jazzmuziek.

De verhuizing naar Rotterdam is “de redding” van het festival, volgens Deelder. Hij voorzag anders een treurig einde voor het festival en daarmee een sombere toekomst voor de jazz in Nederland. “Nu Den Haag niet meer in de faciliteiten kan voorzien, is het juist goed dat Rotterdam het overneemt. North Sea Jazz had anders niet meer bestaan”, legt een opgeluchte Deelder uit.

Dat is ook de lezing van festivaldirecteur Jan Willem Luyken, die in 2003 samen met Mojo de locatiejacht startte. Hij belooft stellig dat er eerst alles aan gedaan is om in Den Haag te kunnen blijven, voordat definitief besloten werd naar Ahoy te verkassen. “Alle mogelijkheden zijn uiteraard uitgebreid onderzocht. Geloof me, er is naar alles gekeken. Tenten, buitenpodia noem maar op. Maar het was gewoon niet haalbaar, zowel productioneel als financieel.”

Kleinschalige Jazz
Niet iedereen is even enthousiast over de noodgedwongen verhuizing: een 30 jaar lange traditie wordt hiermee immers abrupt doorbroken. Trouwe – vooral Haagse –festivalbezoekers klagen voornamelijk over de massaliteit van het festival. Zij vrezen dat dat ten koste gaat van de gemoedelijke sfeer die NSJ voorheen altijd ademde. En daar de capaciteit van Ahoy anderhalf maal groter is dan die van het Congrescentrum, is die angst niet geheel ondenkbaar. Er zijn zelfs mensen die beweren dat zo’n groot evenement alleen goed is voor de organisatie en brouwer, maar een ramp voor artiesten en bezoekers.

Zo maakt Hans Dulfer in een speciale festivaleditie van het glossy magazine ‘Jazz’ zelfs de vergelijking met een Lourdes of Jomanda. “Wanneer je er bent, denk je er wat aan gehad te hebben, maar eenmaal thuis blijft er weinig van over. Het bier is er warm én duur, het eten matig, je staat veel in de rij en als je wél een zaal binnenkomt, begint de pauze. De grootschaligheid begint negatieve gevolgen te krijgen voor het festival. Jazz is namelijk kleinschalige muziek en dat botst.”

Daarnaast zou North Sea Jazz te veel uitgaan van het aanbod; te veel grote namen en te weinig kleine sessies of lokale acts. Er wordt zelfs gezegd dat er wat dat betreft weinig is veranderd met de voorgaande edities: niet echt spannend, waarbij de leuke onbekendere dingen worden overschaduwd door wat velen oneerbiedig bestempelen als ‘suffe’ en ‘populaire’ jazz.

Wennen geblazen
Festivaldirecteur Luyken, zelf sinds ’82 bezoeker van NSJ, kan zich de gevoelens die in Den Haag leven goed voorstellen, maar zegt vertrouwen te hebben in een vruchtbare toekomst. Hij benadrukt wel dat een grotere capaciteit niet automatisch betekent dat het festival in bezoekersaantallen moet groeien.”We krijgen juist meer ruimte, dus dat zou voor iedereen toch juist prettig moeten zijn? Bovendien werd er juist geklaagd door de trouwe bezoekers dat het te vol was! Daarom worden voorlopig niet meer kaarten in omloop gebracht dan voorgaande edities. Althans dit jaar. Mocht in de toekomst blijken dat meer mensen NSJ willen bezoeken en we kunnen ons vertrouwde concept handhaven, zullen we wel kijken naar de mogelijkheden.”

Bang dat NSJ zijn vertrouwde gezicht verliest of er in animo op achteruit gaat is hij niet. North Sea Jazz is immers uitgegroeid tot een gevestigde naam in de wereld van de jazz. “Het is een sterk merk”, weet de festivaldirecteur. “Dat zien we ook bij onze buitenlandse initiatieven, zoals North Sea Cape Town in Kaapstad. Bovendien hebben we een overeenkomst voor tien jaar met Ahoy en de Gemeente Rotterdam, dus voorlopig gaan we ook niet meer weg!”

“Maar het zal voor de bezoekers zeker wennen zijn”, beseft Luyken zich als geen ander, “Dat was het voor ons ook. Maar als men eenmaal aan het idee gewend is en de mogelijkheden van Ahoy ziet, ben ik ervan overtuigd dat ook de meest trouwe bezoeker overstag gaat. Verder is Ahoy beter bereikbaar. En naast de grotere zalen zijn er prachtige kleine zaaltjes. Dit zal de bezoekers waarschijnlijk verrassen, want de perceptie van het publiek over Ahoy is meestal groot en massaal. Dat beeld klopt dus niet. Overigens toont de kaartverkoop gelukkig aan dat er op dit moment genoeg animo is. Het festival moet vanzelfsprekend wel staan als een huis en aan alle criteria van de NSJ-formule voldoen. En daar doen we uiteraard alles aan!”

The Hague Jazz
Toch blijft de hofstad niet helemaal met lege handen achter. Zo werd eind mei door NSJ-oudgediende Ruud Wijkniet in het nog overgebleven gedeelte van het Congrescentrum een ‘alternatief’ festival gelanceerd: The Hague Jazz. Hier konden de bezoekers zonder al te lange rijen nog als vanouds rondlopen tussen de zeven verschillende podia en genieten van een keur aan bekende en minder bekende jazzartiesten uit binnen- en buitenland.

“Een geslaagd project”, luidt het oordeel van Luyken, die zelf ook is gaan kijken, “Ik vond dat ze het geheel, zeker gezien de relatief korte voorbereidingstijd, aardig voor elkaar hadden. Het was me alleen wel iets te veel North Sea-nostalgie. Ik had wat dat betreft wat meer originaliteit of eigen inbreng verwacht. Nu werd geprobeerd om North Sea Jazz klakkeloos te kopiëren.”

Maar dat is volgens Wijkniet nooit de insteek geweest. “Nee, dit is ons ding. Dit hebben wij zelf verzonnen. Het North Sea Jazz Festival ging verhuizen en er ontstond een gat, in het bijzonder voor de Haagse scene. Daar ben ik met The Hague Jazz gretig ingedoken. Want de behoefte is er, blijkt uit het succes van de eerste editie.”

http://www.kindamuzik.net/festival/north-sea-jazz/rotterdam-redt-north-sea-jazz/13285/
Meer North Sea Jazz op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/north-sea-jazz