Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
Geluiden uit diverse uiteenlopende contexten en stijlen worden naast elkaar geplaatst en leveren (ver)vreemde(nde) maar altijd wonderlijke combinaties op. De meesten zullen het zelfs geen muziek noemen. Mocht u ongenood gezelschap op bezoek hebben, dan brengt Nurse With Wound haast zeker redding: enkele minuten van platen als Thunder Perfect Mind, Brained by Falling Masonry, Merzbild Schwet of A Sucked Orange en uw huiskamer is in een oogwenk ontruimd. Portret van een individualist met een missie: de meest originele muziek ooit maken.
“You don’t need to call it music if the term shocks you” (John Cage)
De driedelige reis doorheen de Engelse industriële scène kan je het best beschouwen als een reis naar het hart van drie concentrische cirkels. Zat Coil met zijn vele samenwerkingen en invloeden met enige betrekking op de mainstream alternatieve scène nog op de buitenste cirkel, dan zit Current 93 en David Tibet met zijn persoonlijke interpretatie van folk, religie en poëzie op de tweede cirkel. Met Nurse With Wound, de groep van Steven Stapleton komen we in het hart van de cirkel. Het is een term die zelden terecht wordt gebruikt, maar het woord ‘uniek’ is voor één keer echt van toepassing. Sinds 1979 komt Nurse With Wound met de ene unieke plaat na de andere. Van hysterisch lawaai, over dada-achtige collages en cut-ups, via kalmerende drones, ambiente soundscapes en surrealistische geluidsschilderingen, tot meer ritmisch en tastbaar werk: je vindt het allemaal bij Nurse With Wound.
En wat zo ongelooflijk is: je hoort er ook nooit iets over. Dat komt voornamelijk omdat Stapletons oeuvre, binnen de grenzen van de term ‘experimenteel’ ook nog eens zo ontzettend divers is, zodat als je de ene Nurse With Wound-release in huis haalt, je maar een half idee krijgt van wat het werk van Nurse With Wound behelst. Wie van de relaxerende donkere drones van Soliloquy for Lilith nog kan genieten, vlucht het huis uit bij Ostranenie 1913, loopt krijsend weg bij Thunder Perfect Mind. Wie zachtjes zijn voet mee doet bewegen op de ritmische, bijna songgerichte mambo-collages van Rock’n’Roll Station of Who Can I Turn to Stereo vindt dan weer niks aan bevreemdende platen als Spiral Insania, Santoor Lena Bicycle of Live at Bar Maldoror.
Op een dieet van Krautrock en Surrealisme
Het verhaal begint vroeg jaren zeventig. Stapleton is zestien jaar en ontdekt twee platen die zijn leven voor eeuwig veranderen: The Velvet Undergrounds White Light/White Heat en Psychedelic Underground van Amon Düül. Vooral die laatste treft hem als een diamanten kogel recht in zijn voorhoofd. Na enige teleurstellende weken in de Londense Art School kiest hij dan ook de vrijheid en vertrekt samen met maatje Herman Pathak naar Duitsland waar net de fundamenten van de Krautrock worden gelegd. Kluster, Kraftwerk, Faust, Neu!, Anima, Xhol, Guru Guru, Kraan en Can maken hun eerste platen en Stapleton wil een en ander van op de eerste rang meemaken. Hij gaat roadie spelen voor Kraan en Guru Guru, maakt tourposters en hoezen (voor Kluster, Birth Control en Embryo), logeert een tijdje bij Conni Plank en komt terug in Engeland met een missie: de wereld ervan overtuigen dat het hier om de belangrijkste muzikale stroming van de laatste twintig jaar gaat.
Op een dag krijgt hij de kans om wat in de studio te dollen en samen met zijn twee vrienden Herman Pathak en John Fothergill neemt hij in zes uur tijd Chance Meeting on a Dissecting Table of a Sewing Machine and an Umbrella op. De titel is een citaat van Lautréamont, de vroeggestorven proto-surrealist. De muziek? Je kunt het nauwelijks muziek noemen: een opeenvolging van geluiden komt eerder in de buurt. Spacey gitaareffecten, lawaai ontlokt aan weggegooide gebruiksvoorwerpen, verkrachte orgels, bezeten stemgeluiden, alles in een sfeer van volledig je-m’en-foutisme en ik-doe-wat-ik-wil opgenomen. De kaft is een donkere zwart-wit-collage in de stijl van het Futurisme en Dada gepaard aan enige sado-masochistische beeldtaal. De plaat bevat daarnaast de legendarische Nurse With Wound List, een lijst van meer dan 250 artiesten, groepen en muzikale projecten die de plaat zouden hebben beïnvloed. Een greep uit de lijst: Can, Kraftwerk, Pôle (nee, niet Pole), Jean-Jacques Berrocal (die trouwens komt meedoen op Merzbild Schwet), Group 1850, Nihilist Spasm Band, PIL, Art Zoyd, Magma, Xennakis, Han Bennink, Alternative TV, Throbbing Gristle, Soft Machine, Zappa, Captain Beefheart, Cabaret Voltaire, Yoko Ono, enfin: alles wat van begin jaren 1960 tot en met eind jaren 1970 voor experimenteel kan doorgaan staat erin. Tot op vandaag worden op het internet en in bladen als de Record Collector waanzinnige prijzen geboden voor de vaak uiterst zeldzame platen van die lijst. Hetgeen Stapleton uiteraard amuseert want hij verklapte ooit in een interview dat sommige namen gewoon verzonnen zijn.
Maar tegen alle verwachtingen slaat de plaat aan, de eerste duizend exemplaren vliegen de deur uit en de vrienden besluiten ineens ook maar een eigen label op te richten, United Dairies (‘de verenigde melkerijen’) genaamd. Lang duurt het verbond niet want we zijn 1982 als Stapleton er plots alleen voorstaat en Homotopy to Marie uitbrengt. Eerst had hij nog enkele platen gemaakt met de hulp van Jim Thirwell (Foetus) en William Bennett (Whitehouse). Maar al snel beseft hij dat hij het beter alleen afkan. Die individualisering gaat nog verder wanneer hij zich in 1989 in Ierland terugtrekt en daar letterlijk schapen gaat kweken. Voorts ontwerpt hij ook zijn eigen, vaak prachtige hoezen (voor Drunk with the Old Man of the Mountains maakt hij voor elk exemplaar van de honderd zelfs een aparte hoes) en maakt hij beeldhouwwerken. En wanneer hij in 1983 David Tibet ontmoet komt daar ook nog eens productiewerk bij.
Industrieel, maar dan anders
Niettemin wordt Nurse With Wound al snel tot de industrial gerekend. In dezelfde maand dat de eerste Nurse With Wound-plaat het licht ziet had Throbbing Gristle namelijk zijn Industrial Records opgericht en op één of andere manier blijft men hem daarom altijd wel een beetje daarmee associëren. Stapleton zelf heeft dit epitheton altijd afgewezen en beschouwt zijn muziek als Surrealistisch. Net als de Surrealisten zet hij geluiden uit verschillende sfeer (rock, modern klassiek, mambo, ambient, electronica, soundtracks, folk,...) naast elkaar om tot verrassende resultaten te komen, laat hij het toeval een grote rol spelen bij de totstandkoming van zijn werk, wordt er veel belang gehecht aan de droom en het onbewuste en als je zijn songtitels even bekijkt begrijp je ineens wat de beroemde Surrealistische Cadavre Exquis-methode echt wil zeggen. En net als veel Surrealisten (denk maar Dali, Magritte, Miro en een filmmaker als Buñuel) heeft hij gewoon ook veel gevoel voor humor. Zo maakt een kennis van Stapleton in 2003 een cassettekopie van Nurse With Wounds eerste plaat. Maar er gaat iets fout en de plaat klonk helemaal verwrongen, vertraagd en versneld. “Uitbrengen!”, zegt Stapleton dan en wel onder de naam Chance Meeting of a Defective Tape Machine and Migraine.
Man van vele muziekjes
Het is onderhand nochtans niet eenvoudig om zijn weg te vinden in het dichte oerwoud van de ondertussen meer dan negentig Nurse With Wound-platen. Nummers worden constant geremixed, verschijnen in andere versies (bepaalde nummers bestaan in remixes die eens niet meer dan twee minuten in beslag nemen en dan volgende keer weer meer dan een half uur) en onder andere titels op andere platen, soms worden er teksten aan toegevoegd, soms worden ze weggehaald, geluiden van Nurse With Wound duiken op op Current 93-platen en andersom. Voeg daar nog aan toe dat Stapleton regelmatig tapes van anderen (onder andere van Xhol, Uli Trepte (van Anima) en het reeds sinds de jaren 1960 opererende experimentele collectief AMM) onder handen neemt en na een tijdje weet je niet meer wat nu Nurse With Wound is en wat van iemand anders.
Net zoals Coil en Current 93 is Stapleton (vooral in de jaren ’80 dan) natuurlijk ook actief op het compilatie-front. Hij draagt bij aan onder andere Peyrere, The Fight Is On, Ohrenschrauben, Cadavre Exquis en Ohrensausen en is sinds 1990 ook regelmatig te gast op de compilaties van het Engelse muziekblad Wire, Brain in the Wire en The Wiretapper (Wire is trouwens ook het enige blad dat de legendarisch mediaschuwe Stapleton sinds begin jaren 1980 tot een interview kon verleiden).
Ook gaat hij vanaf begin jaren negentig regelmatig platen met anderen maken. Uitverkoren zijn Crystal Belle Scrod (Stapletons echtgenote Diana Rogerson, die een soort rock-versie van Nurse With Wound maakt), David Tibet (The Sadness of Things, Purtle, Octopus, Musical Pumpkin Cottage en Bright Yellow Moon, daarnaast ook nog eens alle Current 93-platen sinds 1984), Tony Wakeford (Revenge of the Selfish Shellfish), Coil, The Hafler Trio (The Murray Fontana Orchestra Plays The Hafler Trio en Hit Again!), Colin Potter (in wiens IRC Studio hij sinds 1991 zijn meeste platen opneemt en met wie hij onlangs nog het fascinerende Shipwreck Radio uitbracht, een impressie van hun ervaringen onder de poolcirkel), Legendary Pink Dots (Edward Ka-Spel is één van Stapletons beste vrienden) en, misschien wel de bekendste van de hele hoop, Stereolab, met wie hij Crumb Duck en Simple Headphone Mind opneemt.
En dat hij helemaal niet voor één gat te vangen is bewijst het feit dat de goede man recent ook nog eens female hiphop is gaan verzamelen. Wie hem aan één van de platen op zijn lijst helpt krijgt er meteen een onuitgebrachte Nurse With Wound voor in de plaats. Binnenkort Girls With Wound?
United Dairies, Stapletons eigen label (dat nu al meer dan honderd platen op zijn actief heeft en meerdere sublabels kent en heeft gekend), wordt ondertussen een ware schatkamer voor wie het muzikale experiment genegen is. Nihilist Spasm Band, Lemon Kittens, Robert Haigh, Guru Guru, Uli Trepte, H.N.A.S., Current 93, Volcano The Bear, Asmus Tietchens, Operating Theatre (Roger Doyle), Bladderflask, Anima Sound, Foetus, Jean-Jacques Berrocal en AMM nemen platen op, leveren nummers voor zijn label of dragen bij aan Stapletons werk. En recent nam Jim O’Rourke (u waarschijnlijk bekend van The Red Krayola, Gastr Del Sol, Sonic Youth en Illusion Of Safety) zijn Angry Eelectric Finger nog onder handen.
De lezer zal begrijpen dat, aangezien er sinds 1979 vijf tot zeven nieuwe Nurse With Wounds per jaar verschijnen, het schier onbegonnen werk is om een chronologisch overzicht te geven van de belangrijkste Nurse With Wound-platen. Want in feite kan men het oeuvre van Stapleton nog het best beschouwen als één reusachtig werk-in-uitvoering. Slechts van één ding kan je zeker zijn: gewone liedjes ga je bij hem niet tegenkomen. Want hoewel hij veel en graag samenwerkt is zijn esthetiek niettemin volledig van hem alleen. Van cartoon-achtige geluidseffecten en het geluid van speelgoed in actie, via snippers van soundtracks, mysterieuze spoken word en filmdialogen tot tape-manipulatie en samplen van jaren zestig-hits, kerkkoren en vreemde jazz; van grommende drones die uren lijken te duren tot collage-impressies van amper een minuut; van avant-rock tot bijna klassiek geïnspireerd; van haperende noise uit zelfgebouwde instrumenten over zijn eigen versie van techno tot psychedelische mambo en spookachtige ambient; van oerend hard naar bijna onhoorbaar zacht; van aan de industriële scène geliëerd lawaai naar mooi opgebouwde Kraut-electronica: je vindt het allemaal terug bij Nurse With Wound en soms op dezelfde plaat.
Maar omdat men nu eenmaal ergens moet beginnen, geef ik hier ter afsluiting van wat op deze pagina’s niet meer dan een inleiding kan zijn, toch nog even een lijstje van een tiental platen die het best samenvatten wat men zoal van Nurse With Wound kan verwachten. Laat dit u overigens niet tegenhouden om mijn raadgevingen volledig in de wind te slaan want elke plaat van Nurse With Wound is en blijft zelfs na vele luisterbeurten een ontdekkingsreis op zich.
Chance Meeting on a Dissecting Table of a Sewing Machine and an Umbrella
De eerste plaat en de start van Nurse With Wounds electric aucoustic experiments. Slechts drie nummers maar propvol onverwachte wendingen, mysterieuze sferen en fucked-up sounds. Wie Nurse With Wound wil leren kennen moet hier beginnen. Bevat ook de beroemde Nurse With Wound List.
Soliloquy for Lilith
Zes keer meditatieve en lichtdonkere ambient. Wat we heden ten dage drones noemen, maar rustgevender, haast mantra’s. Stond zes weken op nummer één in de ambient-charts. Laatst nog heruitgebracht met een extra cd met meer van hetzelfde.
Rock’n’Roll Station
Springt eruit omdat voor één keer de electronische beats hier de bovenhand krijgen. Lijkt soms een beetje op Coil en Autechre maar is niettemin veel geflipter. Zonder twijfel het meest toegankelijke Nurse With Wound-album.
Who Can I Turn to Stereo
Ook hier weer beats maar deze keer meer ethnisch geïnspireerd. Ook wie Krautrock kan appreciëren zal hier zijn gading vinden.
Sugarfish Drink
Een compilatie van eerder werk en de cd die het best de verschillende gezichten van Nurse With Wound weergeeft. Bevat zowel geluidscollages, introspectieve Kraut-meditatie, geflipte progrock, ethnische geluiden, industriële stompen in de maag, als surreële mambo-dansjes. Opgedragen aan alle cactussen en andere surrealistische groenten en fruit van de wildernis. Machtige plaat.
Shipwreck Radio
Laatste werk, vorige maand uitgebracht. Samen met zijn vaste studiotechnicus Colin Potter gemaakt in opdracht van The Wire en de Noorse nationale radio. Opgenomen op een schip voor de kust van Noorwegen, terwijl beide heren aldaar van de fauna en flora aan het genieten waren. Balanceert zoals meestal bij Stapleton tussen fascinerend, eng en rustgevend. De koude en de stilte van het poolgebied in soundscapes gegoten als het ware.
Salt Maria Celeste
Een lange drone van net onder het uur. Donker maar nooit vervelend. Spookachtige effecten als krakende kasten en deuren die dringend gesmeerd moeten worden halen je af en toe uit de hypnotizerende sfeer. Eentje voor mensen met veel geduld.
Thunder Perfect Mind
Het ‘industriële’ album van Nurse With Wound, tegelijk uitgebracht met het folky zusteralbum van Current 93. Laten we het fascinerend ritmisch lawaai noemen. Vrij ontoegankelijk maar toch interessant, vooral omdat Stapletons hier zijn typische procédé van hard-naar-harder-naar-stil-naar-hard-naar-harder-naar-zacht-naar-ontzettend-luid-enzovoort tot in de puntjes heeft geperfectioneerd. Met enige verbeelding noem je dit minimale industriële freejazz.
The Swinging Reflective
Een dubbel-cd met daarop Stapletons favoriete samenwerkingen. Bevat onder andere werk met Legendary Pink Dots, Coil, Current 93, Foetus, Whitehouse en Stereolab. Soms louter productie, soms enkel remix, soms samen opgenomen.
Octopus
Een van de vier David Tibet-Steven Stapleton-platen. Apart voor zowel Tibet als Stapleton want met een zekere woestijnrock-attitude geïnjecteerd. Muzikaal overduidelijk een zoveelste eerbetoon aan de Krautrock-roots (Kluster en Popol Vuh komen voor de geest), tekstueel volledig voor David Tibet gereserveerd. Bevat niettemin met ‘The Fire of the Mind’ ook een dreigende drone.
» Bezoek United Dairies' website
Deel 1: COIL
Deel 2: CURRENT 93
Volgende week volgt een overzichtsartikel van de experimentele/industriële scène in eind '70/begin '80.
http://www.kindamuzik.net/features/article.shtml?id=8216
Meer Nurse With Wound op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/nurse-with-wound
Deel dit artikel: