• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

• dossiers
• festivals
• columns

ernaast

David Bowie in 7 duetten

Hoewel meestal zijn solowerk te prefereren valt, scoorde Bowie zijn grootste hits samen met anderen. Dat waren dan ook niet de minsten: van Bing Crosby tot John Lennon. Een overzicht in zeven duetten, in aflopende volgorde van genialiteit.

Tekst: Peter Boerman

Publicatiedatum: 10 februari 2013

Als er één artiest onlosmakelijk verbonden is met David Bowie, dan is het wel Iggy Pop. Lange tijd zijn de banden hecht: Iggy staat (samen met Lou Reed) model voor Ziggy Stardust, Bowie is een van de weinigen die Iggy bezoekt als hij in een afkickkliniek zit, samen gaan ze in 1977 naar Berlijn, Bowie produceert Pops eerste twee solo-albums, The Idiot en Lust for Life, en samen schrijven ze nummers als 'China Girl', 'Tonight' en 'Sister Midnight', nummers die later ook op Bowie-albums zullen opduiken. En zo helpen ze elkaar vaker, bijvoorbeeld in 1980, als Bowie meezingt op het Pop-nummer 'Play It Safe', samen met – jawel! – een vroege versie van The Simple Minds, en in 1986, als Bowie Pop helpt aan zijn grootste succes ooit: Blah-Blah-Blah.

Maar denk vooral niet dat Iggy Pop de belangrijkste beroemdheid is aan de zijde van Bowie. Sterker nog: de man blijkt al vanaf het begin van zijn carrière een ware magneet voor andere sterren. Of het nu model en actrice Angela Bowie is (het vermeende onderwerp van de Stones-song 'Angie', al zou die ook over Bowie zelf kunnen gaan, zo gaan de geruchten), of Lou Reed, of Marc Bolan of Mick Jagger (met wie hij zelfs jarenlang een liefdesrelatie schijnt te hebben gehad), als geen ander is Bowie in staat niet alleen in zijn muziek de tijdgeest te vangen, maar ook de mensen die die tijdgeest mede vormgeven. Bowie slaagt er steeds in samen te werken met de belangrijkste artiesten van dat moment. En dat doet hij niet alleen in zijn hoogtijdagen, de jaren zeventig en tachtig, maar hij houdt het ook daarna nog lang vol. Neem een Nine Inch Nails. Bowie neemt die band in 1995 mee op zijn Earthlingtour, als zijn eigen carrière duidelijk op zijn retour is, maar die van de mannen van Trent Reznor juist enorm in de lift zit. Of neem Placebo, een band die min of meer bekend staat als ontdekking van Bowie. En zelfs recenter nog: als Bowie meezingt op nummers als 'Province' en 'Wasted Weekend' van TV on the Radio.

Het laat eens te meer zien: kameleon Bowie mag muzikaal misschien niet meer in de voorhoede lopen, een fijne neus voor samenwerking heeft hij nog wel. Een neus die hem ook enkele van zijn grootste hits opleverde, zoals blijkt uit bijgaand overzicht.

1. Bowie & John Lennon – Fame (1975)
Nauwelijks een duet in de ware zin des woords, maar toch: Bowies grootste hit in de Verenigde Staten tot dan toe was er nooit gekomen als hij niet in New York John Lennon tegen het lijf gelopen was, een van zijn grootste idolen. De twee treffen elkaar, duiken samen de studio in, en een dag later komen ze weer naar buiten, met twee nummers onder de arm: een cover van 'Across the Universe' en 'Fame'.

Dat laatste nummer is opgebouwd rond een riff van meestergitarist Carlos Alamar, de man die meer met Bowie heeft samengespeeld dan wie ook. De riff is gebaseerd op die van 'Foot Stompin' van The Flares, een nummer dat Bowie live al vaker speelde. Samen met Lennon maakt hij het nummer in de studio af, inclusief de tekst. Lennon schijnt eerst alleen iets te roepen in de trant van 'AYMM', tot Bowie bedenkt er een 'F' voor te zetten, en het nummer te laten gaan over de tol van de roem. Zo is een wereldhit geboren. Maar dan de hamvraag: is de ex-Beatle ook nog te horen? Het antwoord: jazeker. Lennon neemt de hoge achtergrondzang voor zijn rekening.

2. Bowie & Queen – Under Pressure (1981)
Ruim veertien jaar na zijn eerste plaatopname, is dit de eerste van de vijf nummer 1-hits die Bowie in Nederland gehad heeft (waarvan opmerkelijk genoeg alleen 'Let's Dance' als solonummer kan worden gezien). Het nummer vindt ook een plek op het verder behoorlijk matige Queenalbum Hot Space, waar het met gemak het hoogtepunt vormt.

Een nummer eerder op datzelfde album staat 'Cool Cat'. Hoewel Bowie hier niet op te horen is, is dit nummer wel de aanleiding voor de samenwerking met Queen. Bowie komt in elk geval voor de achtergrondvocalen van 'Cool Cat' naar Zwitserland. Tijdens een jamsessie ontstaat vervolgens 'Under Pressure', op basis van een vroegere Queenversie van het nummer, onder de titel 'Feel Like'. De werktitel van 'Under Pressure' is overigens 'People on Streets', wat nog veelvuldig in het nummer te horen is.

Verder opmerkelijk: in 2005 verkiest het blad Stylus de baslijn tot de beste ooit, en Vanilla Ice samplet hem gretig voor zijn 'Ice Ice Baby', zonder een cent af te dragen, tot hij er een hit mee scoort. In Duitsland komt de legendarische samenwerking tussen twee grootheden van de jaren zeventig en tachtig echter niet verder dan plek 21, in de Verenigde Staten zelfs maar tot 29.

3. Bowie & Pat Metheny Group – This Is Not America (1984)
Noch een grote hit in Amerika (nummer 32), noch in Engeland (nummer 14), maar in Nederland een van de twee nummer 1-hits die Bowie in 1985 heeft. Bovendien de enige hit ooit voor de in 1977 opgerichte Pat Metheny Group, die oplettende lezers overigens nog wel kunnen kennen van het nummer 'Two Folk Songs', jarenlang de herkenningstune van het tv-programma van Van Kooten en De Bie.

'This Is Not America' is afkomstig van de film The Falcon and the Snowman, een film met onder meer Sean Penn in de hoofdrol (die later dat jaar zou trouwen met Madonna). Hoewel de film verscheen in Bowies ‘filmjaren’, heeft hij er behalve dit nummer helemaal niets mee te maken. De samenwerking komt dan ook min of meer toevallig tot stand. Pat Metheny heeft het nummer instrumentaal geschreven, onder de titel 'Chris', maar wanneer Bowie zich ermee gaat bezighouden, wordt de titel veranderd en komen er naast Bowies vocalen ook drums uit een drumcomputer bij.

Het zou voor Pat Metheny het enige commerciële succes buiten de jazzwereld blijven. Voor Bowie komen er nog vele, al markeert 'This Is Not America' wel een soort eindpunt van zijn grote creatieve bloei.

4. Bowie & Mick Jagger – Dancing in the Street (1985)
Tja, 'Dancing in the Street'. Twee van de grootste sterren van het moment, nee, sterker: van all time, samen in één nummer. Wat kan er dan nog misgaan? Eh… Maar vooruit, even niet te snel zelf oordelen en eerst het oor te luister leggen bij de Britten. In een poll van de BBC in 2007 komt het nummer namelijk als op zeven na beste duet ooit uit de bus. Maar zoals altijd zijn de meningen verdeeld: in het lijstje met slechtste duetten ooit scoort 'Dancing in the Street' een derde plek (net voor 'Little Drummer Boy/Peace on Earth', Bowies duet met Bing Crosby, zie hieronder bij 6).

Volgens de vorig jaar verschenen Jaggerbiografie Mick: The Wild Life and Mad Genius of Jagger hadden de twee een langdurige liefdesrelatie, soms aangevuld met Bebe Buell, de moeder van Liv Tyler. Het is een kleine wereld, die rockwereld.

Hoe het ook zij, Jagger & Bowie nemen 'Dancing in the Street' op voor Live Aid, het festival dat Midge Ure en Bob Geldof in 1985 organiseren voor Ethiopië. Het is op dat moment al een wereldberoemd Motown-nummer, bekend geworden door Martha & The Vandellas in 1964. Het was eigenlijk de bedoeling dat Bowie het nummer in Wembley zou zingen, terwijl Jagger zijn deel zou doen in het John F. Kennedy Stadion in Amerika, maar ze realiseerden dat de satellietverbinding zou zorgen voor een vertraging van een halve seconde. Dat probleem zou alleen kunnen worden opgelost als een van de twee het nummer zou playbacken, wat ze beiden weigerden.

Een videoclip kwam ervoor in de plaats. Die komt in sneltreinvaart tot stand: Jagger komt naar de Abbey Road Studios, waar Bowie aan het werk is aan de Absolute Beginnerssoundtrack. Vier uur later staat de ruwe mix op de band, waarna het duo meteen doorrijdt naar de London Docklands, voor de video. Dertien uur later is het hele zaakje klaar en is een wereldhit geboren. Alhoewel, wereldhit: de Fransen tonen zich opnieuw een volk met smaak, en niet gevoelig voor grote namen: het nummer bereikt er slechts plek 34 in de nationale hitlijst.

Echt origineel is het coveren van 'Dancing in the Street' overigens ook niet. Ook uiteenlopende acts als The Mamas and the Papas, The Carpenters, Dusty Springfield, The Who, Human Nature, Nikki Webster, Atomic Kitten, en The Kinks hebben zich wel eens aan het nummer gewaagd. En natuurlijk Van Halen, die het nummer drie jaar eerder dan Jagger & Bowie door de mangel haalde. Het resultaat? Ach, dat kun je het best zelf maar beluisteren…

5. Bowie & Tina Turner – Tonight (1984)
Nog zo'n bewijs dat Bowie wel weet met wie hij moet samenwerken om in de belangstelling te komen. Tina Turner zit in 1984 namelijk op de toppen van haar populariteit. Toch wordt de samenwerking niet wat beide grootheden ervan gehoopt hebben: in Engeland komt het nummer niet verder dan plek 53, en is daarmee de eerste single van Bowie in acht jaar die buiten de top 40 valt.

'Tonight', titelnummer van het zestiende en niet als een hoogtepunt bekend staande album van Bowie, is min of meer een cover van de grootmeester zelf. Hij heeft het nummer namelijk al in 1977 geschreven, ten behoeve van Lust for Life, het tweede soloalbum van toenmalige best friend Iggy Pop. Bowie zingt het nummer face to face met Tina Turner in, waarmee het een van de weinige échte duetten in deze lijst is, alhoewel Bowie achteraf nog wel het begin van zijn eigen bijdrage overnieuw opneemy en het in een hogere octaaf inzingt.

Opmerkelijk is dat het nummer, in Nederland onder meer gecoverd door nota bene Herman van Veen ('De Laatste Dans'), vier jaar na verschijnen alsnog een wereldhit wordt. De liveversie, opgenomen tijdens een Tina Turnerconcert in 1985, en drie jaar later verschenen op haar Tina Live in Europealbum, bereikt dan alsnog de eerste plek in de hitlijsten van Polen en Nederland, en een derde plaats in België.

6. Bowie & Bing Crosby - Peace on Earth/Little Drummer Boy (1982)
Denk je alles gehad te hebben, komt Bowie met Bing Crosby op de proppen. Hoe krijg je het verzonnen? Is het geniaal? Of een grote mispeer? Vervreemdend grappig is het in elk geval wel, hoe je het ook wendt of keert, en daarom alleen al een belangrijk deel van Bowies oeuvre.

Het kerstnummer wordt al in september 1977 opgenomen, voor een televisieshow van Crosby, de man wiens naam voor altijd verbonden zal blijven aan die andere kersthit: 'White Christmas'. Bowie heeft aangegeven dat hij eigenlijk alleen meedeed omdat hij wist dat zijn moeder Crosby leuk vond. Hij zou het originele nummer 'Little Drummer Boy' zelf ook gehaat hebben, waarna de tekstschrijvers voor de show 'Peace on Earth' aan het nummer hebben toegevoegd. Zo komt het nummer uiteindelijk ook tot stand: eerst Crosby die 'Little Drummer Boy' zingt, gevolgd door Bowie met 'Peace on Earth'. Het verhaal gaat dat het nummer op de band stond binnen een uur repeteren.

Slechts vijf weken na de opname, op 14 oktober 1977, zou Crosby komen te overlijden. Het nummer ligt daarna vijf jaar in de kast, totdat RCA het officieel als single uitbrengt, compleet met de bijbehorende dialoog. Bowie is zelf niet zo blij met die move van zijn platenmaatschappij (geef hem eens ongelijk), en vertrekt er niet veel later. Niettemin hoort het nummer in Engeland en de Verenigde Staten nu wel tot het standaard kerstrepertoire, waar men het in Nederland toch nog veelal met Wham en Mariah Carey moet doen.

7. Bowie & Pet Shop Boys – Hallo Spaceboy (1995)
De laatste in deze rij is meteen ook de nieuwste. En ook niet echt een duet: Bowie schreef het nummer in 1995 samen met Brian Eno, en had daarbij zelf Nine Inch Nails in gedachten, een band waarmee hij het nummer in datzelfde jaar overigens ook nog live zou spelen.

De eerste versie van 'Hallo Spaceboy' (in Nederland vaak abusievelijk als 'Hello Spaceboy' geschreven) wordt de openingstrack van het opnieuw in Zwitserland opgenomen album 1. Outside. Maar pas nadat de Pet Shop Boys het onder de bekende discohanden nemen, en Neil Tennant extra vocalen inzingt, met onder meer referenties aan Bowies eerste hit 'Space Oddity', wordt ook 'Hallo Spaceboy' een hit.

Bowie schijnt zelf aanvankelijk niet zo gelukkig te zijn geweest met de toevoegingen, maar zou later toch hebben ingestemd, omdat hij zag dat het werkte, zolang Tennant ze maar zong. Hoewel daar natuurlijk best iets op af te dingen valt, had de oude meester het nog niet zo slecht gezien: de Pet Shop Boysversie van 'Hallo Spaceboy' zou zeventien jaar lang Bowies laatste hit blijven, tot nu dus, nu de luisteraars verblijd zijn met 'Where Are We Now'.

http://www.kindamuzik.net/dossier/david-bowie/covers/23668/
Meer David Bowie op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/david-bowie