http://www.kindamuzik.net
ernaast
Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
KindaSpam.031: De zonnige toekomst van Sun Ra
Uiteindelijk kwam het toch nog een beetje als een verrassing, het overlijdensbericht van Sun Ra, tijdens die zomerse week in juni 1993. Het is alweer ruim tien jaar geleden. Le Sun'Y Ra, bandleider van Saturnus, filosoof van een andere planeet maar barstensvol kennis van het oude Egypte - hij was niet meer. Maar Sun Ra bleef tastbaar aanwezig.
Tekst: Remco Takken
Publicatiedatum: 03 maart 2004
Platenlabel Evidence kwam met cd-heruitgaves van het oude materiaal. Een nieuwe schare fans kon kennismaken met vrije improvisaties door een complete big band, of de futuristische klanken van protosynthezisers als de Roksichord of de Clavioline. Toch kwamen al snel de eerste barstjes. Nu de leider van Saturnus niet meer onder ons was, ontstonden er al snel twee rivaliserende ghost orchestra's vol kibbelende oudjes, en handige conservatoriumstagiaires. Voor de toegewijde fans kon dat geen probleem zijn. Beide waren authentiek.
Laten we het onder ogen zien: eens zal dit alles afgelopen zijn. Besef daarom het grote geluk van het mooie moment. Neem nou altsaxofonist Marshall Allen, op het North Sea Jazz Festival vorig jaar. Misschien is voor hem de tijd aangebroken om die sax maar eens aan de wilgen te hangen. Maar wat doet hij? Hij schaft een licht-bespeelbare midi-saxofoon aan, en schettert alle jonge dj's, turntablists en elektronica-improvisatoren van het podium af. Wat zullen we nou krijgen! We moeten de oudjes nog niet afschrijven!
Bevend als een riet tilde de oude saxofonist het North Sea-eerbetoon naar een hoger plan. Een eigenaardig moment deed zich voor toen Allen vol vuur zijn publiek welkom heette in de 21e eeuw. Dat doet hij al sinds midden jaren vijftig, en hij leek anno 2003 niet meer te beseffen dat we inmiddels al een paar jaar in die nieuwe eeuw vertoeven. Nou ja.
Nieuwe Generatie
Intussen wordt er veel gesproken over de dancegeneratie die de spacemuziek van Sun Ra omarmt. Naast de Hammondjazzers Medeski, Martin & Wood zouden ook Carl Craig, Fancisco Mora Catlett, de Jimi Tenor Big Band en Recloose veel te danken hebben aan Sun Ra. Het Paradiso Produktiehuis verzon een eerbetoon, en naast het North Sea mini-festival, was er ook een cd met bovengenoemde technogrootheden.
De verschijning van het album The Myth Lives On, Sun Ra Dedication liet bij velen een katterig gevoel achter. "Verkrachting!," klonk het in de jazzspeciaalzaken, "Sun Ra's goede naam besmeurd," klaagden de fanatieke fans.
Ik vind dat onbegrijpelijk. Die zogenaamde reputatie van Sun Ra is de laatste jaren waarschijnlijk hooggehouden door mensen die nog nooit een peperdure, tenenkrommend slecht geperste El Saturn-elpee in handen hebben gehad, compleet met onbegrijpelijke muzikale terzijdes en dubieuze geluidstechniek. Ook zullen deze salonjazzkenners nooit met hun vingers in de oren een wat minder geïnspireerd Arkestra-freejazzconcert hebben uitgezeten. Ik ook niet, ik ben van de generatie die het na 1993 moest doen met de Sun Ra-loze orkesten.
Nu er een album verschijnt met hedendaagse synthesizers, collectieve rap en spreekkoren, rare easy listeningmuziek en rumoerige noise, is de intentie voor mij duidelijk herkenbaar. Deze jongens komen uit de dance, en niet uit de jazztraditie. Ze komen af op de elektronica, de vrijheid en de creativiteit van Sun Ra, John Gilmore, Marshall Allen en hun vele kompanen. En dat vertalen ze erg goed naar het heden.
Zwakke Momenten
Maar het klopt, de zwakke momenten op dit recente eerbetoon zijn inderdaad tenenkrommend. Jimi Tenor: shame on you. Ongeïnspireerde drumcomputers: what were you guys thinking? Het mooie aan deze pretentieuze mislukkingen zit hem in de parallel met het werk van de grootmeester zelf. Het vergaat de briljante eerbetonen namelijk precies als de momenten van hogere schoonheid door Sun Ra. Weggemoffeld onder ongelofelijke wolken bandruis, collectieve muzikale sabotage en slappe spirituele ongein. Nu is het high-tech computerruis die ons het zicht op de essentie tracht te ontnemen. Maar met een gezonde dosis doorzettingsvermogen is ook de nieuwe dance dik te genieten met King Britt, Outerzone, Yesterday's New Quintet en Build An Ark.
Met al die geïnteresseerde whizkids ziet de toekomst voor Sun Ra's muziek er weer zonnig uit. Natuurlijk is het huidige resultaat onevenwichtig en wisselvallig. We hebben het wel over Sun Ra hier! Maar ook aan originelen komen we de laatste tijd niet tekort. Onlangs verscheen er een cd met obscure doo-wop van Sun Ra, en de hausse rond de DVD bracht enkele documentaires aan de oppervlakte. Enkele durfallen hebben zelfs besloten de bioscoopfilm Space Is The Place opnieuw uit te brengen. Wees gewaarschuwd: in de eerste nieuwe recensie die ik las van dit jarenzeventig Blaxploitation-exces, verzuchtte de criticus: "De verhaallijn van Pulp Fiction kun je gerust rechtlijning noemen vergeleken met de plot van deze film."
Various Artists: The Myth Lives On, Sun Ra Dedication (Kindred Spirits/ Rush Hour)
Sun Ra: Spaceship Lullaby (cd, Atavistic/ De Konkurrent)
Bioscoopfilm: Space Is The Place (1974, DVD, Plexifilm/ Ryko-Palm Pictures)
Sinds kort is Remco Takken eindredacteur van een technisch tijdschrift, GIS Magazine, over geografie, landkaarten en computers.
http://www.kindamuzik.net/column/709/kindaspam-031-de-zonnige-toekomst-van-sun-ra/5291/
Meer op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/709
Deel dit artikel: