• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

• dossiers
• festivals
• columns

ernaast

Onvoltooid Verleden Tijd: Wire

De zogenaamde postpunkbandjes van de laatste jaren laten vaak de naam Gang of Four vallen als invloed, maar zelden die van Wire. Dat is natuurlijk omdat Wire te hoog gegrepen is én te ongrijpbaar. Hun drieledige carrière is een van de meest intrigerende uit de popgeschiedenis. Met het nieuwe album Object 47 zullen ze ongetwijfeld weer aantonen dat ze ongeveer de enige band van hun generatie zijn die nog steeds relevant bezig is.

Tekst: Sid Meuris

Publicatiedatum: 28 april 2008

Wie zijn ze?
Geïnspireerd door de punkbeweging vormen kunststudenten Graham Lewis (bas), Bruce Gilbert (gitaar) en Colin Newman (zang) in oktober 1976 een band, met de compacte naam Wire. Enkel drummer Robert Grey heeft geen kunstdiploma. Om dat goed te maken is hij de enige die zich een pseudoniem aanmeet: het ridicule Gotobed.

Als rijpe twintigers met een dertigjarige in de gelederen - Gilbert is geboren in 1946 - is de gemiddelde leeftijd van Wire eigenlijk te oud voor punk. Desondanks stomen ze zichzelf met jeugdig enthousiasme in sneltempo klaar. Een half jaar later maken ze hun livedebuut in de Roxy in Londen. In juni 1977 staan ze op de legendarische Live at the Roxy WC2-compilatie. In december komt hun debuutplaat reeds uit.

Pink Flag wordt wel eens omschreven als 'de Ramones op de kunstschool'. De songs zijn snel en superkort. Het ijltempo is echter niet het meest opmerkelijke aan de plaat. De totale onvoorspelbaarheid qua songstructuren en de abstracte puntigheid qua teksten en arrangementen zijn verbluffend.

Wat doen ze?
Voor het tweede album Chairs Missing (1978) laat Wire zijn ware gelaat van letterlijk progressieve band zien. Beknoptheid wordt opgeofferd voor uitgewerkte texturen en minimalistische psychedelica. 'Outdoor Miner' is een echt liedje, met een heerlijke melodie. De abstracte tekst is geïnspireerd door een televisieprogramma over insecten. De hoekige klassieker 'I Am the Fly' refereert ook aan geleedpotigen. Eigenlijk is het een parodie op de simplistische 'anti-alles' pose als doel op zich van hun genregenoten.

Top of the Pops nodigt Wire uit om single 'Outdoor Miner' te spelen. EMI - waar hun label Harvest onder valt - wil hen een duwtje in de rug geven, maar wordt betrapt op chart hyping. De single verliest zijn hitlijstnotering en Wire bijgevolg zijn enige kans op een hit.

De volgende single krijgt als titel 'Map Ref. 41° N 93° W', omdat ze liever zelf hun hitpotentieel kelderen. De opnames van langspeler 154 (1979) verdelen Wire in twee kampen: de abstractere Gilbert en Lewis tegenover de meer songgerichte Newman en producer Mike Thorne, zo'n beetje hun persoonlijke Brian Enofiguur.

Als promotie treedt Wire vier avonden lang op in een Londense kunstschool, maar de leden voeren afzonderlijk een show op. Gilbert doet iets met water en een winkelwagentje. Newman brengt een drone-symfonie met vijftien gitaren. Op het einde van de avond spelen ze samen één nieuw nummer van vijftien minuten.

Begin 1980 verbreken ze hun contract met EMI, wegens 'gebrek aan communicatie'. Hun revolutionaire advertentiecampagnes en videoprojecten blijken niet te stroken met het conservatieve label. Wire treedt nog één keer op, met een dadaïstische show vol verkleedpartijen, papieren hoedjes en gaskachelpercussie. Een groot deel van het publiek reageert met een flessenregen richting podium.

Waarom zijn ze zo goed?
Men omschrijft Wire vaak als 'arty', maar Newman vindt dat ze echte 'fucking art' maken. "Punk was art." De meeste punk wil de geijkte rock-'n-rollpatronen een kopje kleiner maken, maar Wire is de eerste band die verder denkt. Zodoende zijn ze pioniers van wat men later postpunk noemt.

Ze benaderen het songschrijfproces op een ogenschijnlijk afstandelijke wijze. Songs zijn objecten die ze bewerken, met texturen in plaats van deuntjes. Soms zijn ze uiteraard melodieus, maar de reden daarvoor is altijd het experiment, niet het schrijven van een meefluitbaar hitje.

Hun geluid ontstaat door een proces van eliminatie, omdat ze alleen honderd procent zeker weten wat ze níét willen doen. Wat overblijft is kaal en functioneel. Daarom zijn hun nummers vaak erg kort. Alle ballast gooien ze overboord.

De titelsong van Pink Flag is bijvoorbeeld ontstaan vanuit de vraag hoe Chuck Berry's 'Johnny B. Goode' zou klinken met maar één akkoord. Teksten komen voort uit dezelfde benadering. In '106 Beats That' probeert Lewis om een tekst te schrijven met 100 lettergrepen. Het worden er uiteindelijk 106: nog beter.

Ze maken dan wel geen conceptalbums, maar van concepten zijn ze zeker niet vies. Zo vreemd is het dus niet dat ze in de volle punkwoede tekenen bij hippienest Harvest.

Wat gebeurt er dan?
Newman gaat solo. Later richt hij Githead op, met zijn vrouw Malka Spigel (ex-Minimal Compact). Gilbert en Lewis storten zich op het experiment als Dome. Pas in 1985 komen ze terug bij elkaar, om voor de lol te jammen. Die sessie levert een nieuwe sound op, gebaseerd op repetitieve ritmes, koude digitale productie en een nog minimalere aanpak. Ze treden vaak op met de Ex-Lion Tamers in hun voorprogramma, die covers spelen van oude Wiresongs, zodat ze zich zelf met hun nieuwe materiaal kunnen bezighouden.

Tijdens deze tweede etappe gaat Wire in zee met Mute Records en is hun geluid vergelijkbaar met New Order. Op de ep Snakedrill (1986) klinken ze gebald en vastberaden. Langspelers als The Ideal Copy (1987), A Bell Is a Cup Until It Is Struck (1988), It's Beginning to and Back Again (1989) en Manscape (1990) hebben allemaal hun momenten, maar missen wat enthousiasme en lijden onder de ver doorgedreven kouwelijkheid.

Omdat ze grotendeels opteren voor elektronisch gegenereerde geluiden, ontslaat Gotobed zichzelf en de band gaat met één letter minder verder als Wir. Na het slecht onthaalde The First Letter (1991) leggen ze zich opnieuw toe op solowerk.

Pas rond de eeuwwisseling hergroeperen de vier leden zich. In 2002 brengen ze twee ep's uit: Read & Burn deel 1 en 2, met weer een ander geluid. Wire is duidelijk gerevitaliseerd. Ze hebben nog nooit zo punky geklonken als op deze twee stormrammen van platen. Het volgende jaar verschijnt Send, met heropgenomen tracks van de twee ep's.

Doordat ze hun eigen label hebben en via internet verkopen, hoeven ze met niemand nog rekening te houden. Het in 2007 verschenen Read & Burn 03 is ondanks Gilberts vertrek in 2004 weer zeer experimenteel, met tragere tempi en ambient synths. Toch zou het geen voorbode zijn voor het binnenkort te verschijnen Object 47. Live maakt Wire in ieder geval meer lawaai dan ooit tevoren.

http://www.kindamuzik.net/achtergrond/wire/onvoltooid-verleden-tijd-wire/16907/
Meer Wire op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/wire