http://www.kindamuzik.net
ernaast
Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
Stax, Booker T. & The MG’s en de onverwoestbare Memphis soul.
Het befaamde soullabel Stax uit Memphis bestaat vijftig jaar en is weer helemaal terug. Booker T. Jones is met Booker T. and The MG’s, wellicht de beste instrumentale soulgroep ooit, medegrondlegger van het befaamde grofkorrelige geluid van Stax. KindaMuzik blikt terug.
Tekst: Ronald Besemer
Publicatiedatum: 14 juni 2007
De 62-jarige Booker T. Jones is momenteel druk doende een nieuwe plaat op te nemen. De songschrijver en toetsenist heeft een enerverend optreden op South by South West achter de rug met de succesvolle Stax 50th Anniversary Soul Revue. Het label is onlangs nieuw leven ingeblazen door Concorde Records. Isaac Hayes en Angie Stone hebben er al getekend en een regen van historische reissues daalt weldra op ons neer. Vanwaar al die drukte, wat betekent Stax en hoe belangrijk is Booker T. geweest?
Satellite
Vijftig jaar geleden leggen broer en zus Jim Stewart en Estelle Axton hun geld bij elkaar om muziek op te nemen. Dit initiatief wordt nu beschouwd als het prille begin van Stax en zo bezien is het vijftig jaar geleden dat Stax tot stand komt. Pas een jaar later noemen Stewart en Axton hun label Satellite en koopt Axton een dure Ampexmachine voor professionele opnamen.
In 1960 keert Satellite, na tijdelijk verblijf elders, terug in Memphis in een oude bioscoop. En dan gaat het lopen, aanvankelijk dankzij Carla Thomas en The Mar-Keys. Na verwarring met een ander label noemen Stewart en Axton Satellite voortaan Stax, naar de eerste letters van hun achternamen. Booker T & The MG’s leggen het fundament van dit label met een instrumentaal liedje van 2:30 minuten.
Op een zondagmiddag in de lente van 1962 dreigt een sessie voor een jingle mis te lopen als de vocalist niet komt opdagen. Booker T. Jones zit achter zijn Hammondorgel. Gitarist Steve Cropper van The Mar-Keys, drummer Al Jackson Jr. en bassist Lewis Steinberg beginnen uit verveling met Jones te jammen.
De bluesy tune die ze opnemen ‘stinkt’, zegt Axton. En niets stinkt zo erg als Green Onions, vindt ze. Het nummer wordt een toevalstreffer, wat kenmerkend is voor de terloopse en ontspannen manier waarop de hitmachine uit Memphis werkt. De muzikanten gaan verder als Booker T. & The MG’s. MG staat voor Memphis Group. Donald ‘Duck’ Dunn neemt de basgitaar over van Steinberg.
Memphis sound
“Wij hebben er nooit bewust naar gestreefd een specifieke sound te creëren”, zegt Jones later. “Ik moest van anderen horen dat er zoiets bestond als de Memphis sound. Maar dat geluid was er al voordat wij ons realiseerden dat we een nieuwe sound creëerden.”
Less is more is de sleutel van de sound van The MG’s. Jackson, bijgenaamd de metronoom, slaat zijn grooves zonder fratsen, Dunn raakt de snaren harder dan Steinberg en Cropper en Jones spelen perfect om elkaar heen. Vooral Croppers bijtende gitaarstijl, die mooi samenvloeit met de blazers van The Memphis Horns, maakt school. Een reeks instrumentale singles maakt de huisband van Stax tot hitmakers op eigen kracht.
De successen van Stax met The MG’s zijn groot, maar het ambitieuze label heeft dan nog geen echte superster. Dat verandert als Otis Redding bij Stax binnenwandelt. Aanvankelijk klinkt de zanger als een kopie van Little Richard en vooral Sam Cooke. Nadat Cropper en de MG’s hem onder handen nemen en met ‘These Arms of Mine’ een eerste opname maken, gaat het hard met Redding, die inderdaad de ster wordt die Stax nodig heeft.
Booker T. en zijn MG’s knallen er vervolgens de ene na de andere hit uit met Redding, Eddie Floyd (‘Knock on Wood’) en Wilson Pickett (‘In the Midnight Hour’), totdat in 1964 de Beatles Amerika aandoen en de belangstelling voor Stax tijdelijk terugvalt.
De periode na Otis Redding
Stax ontdekt hoe waanzinnig populair het label en zijn artiesten in Europa zijn. Tournees door Engeland brengen de sterren van Stax opnieuw onder de aandacht. Een ironische speling van de geschiedenis maakt dat Staxartiesten nog populairder worden door covers van Britse bands die zich veelal op Amerikaanse rootsmuziek baseren.
Cropper legt ‘Satisfaction’ aan Redding voor, die zelf nog nooit van de Rolling Stones heeft gehoord. De crossover naar de blanke markt legt Stax geen windeieren. Redding triomfeert daarna op Monterey, maar overlijdt kort na dit festival op tragische wijze.
Na de dood van Redding in 1967 breekt de laatste periode aan waarin Stax belangrijk is. Estelle Axton vertrekt en Al Bell wordt de nieuwe baas. Nieuwe sterren die opstaan zijn Johnny Taylor en William Bell, maar ook Booker T & The MG’s blijven scoren. Het duo Sam & Dave, dat opkomt in ongeveer dezelfde tijd als Redding, is onderling niet meer on speaking terms, maar vlamt nog wel op de podia.
Het laatste fenomeen dat Stax de wereld aanreikt is de zwarte Moses: Isaac Hayes. Deze extraverte figuur werkt al jaren achter de schermen als producer en componist, totdat hij met Hot Buttered Soul zelf een klassieker op zijn naam schrijft.
Stax is dood, leve Stax!
De zaken van Stax gaan echter steeds slechter begin en midden jaren zeventig. De derde plaat van het eveneens uit Memphis afkomstige Big Star wordt ondergebracht bij Stax, maar verdwijnt in het niets. In 1976 sluit Stax. Label en studio zijn bankroet.
In de jaren tachtig verschijnen boxsets met het verzamelde werk en daardoor trekt de aandacht voor Stax weer aan. Kort geleden is op de plaats waar de vermaarde studio heeft gestaan een Staxmuseum verrezen. Een regelrechte aanrader voor elke muziektoerist. In maart dit jaar viert Stax haar wederopstanding met een nieuwe verzamelplaat en een soul revue op SXSW die in juli Italië aandoet.
Het wachten is nog even op de comeback van Booker T., de oude meester, en dan is de cirkel helemaal rond.
http://www.kindamuzik.net/achtergrond/stax/stax-booker-t-the-mg-s-en-de-onverwoestbare-memphis-soul
Meer Stax op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/stax
Deel dit artikel: